تحقیق مقاله ارتقا کیفیت پارچه چادر مشکی

مقدمه:

الحمد لله رب الرض و السماء و صلوات الله و سلامه علی محمد و آل محمد و عجل الله تعالی فی فرجهم.

هدف اولیه این تحقیق ارتقاء کیفیت پارچه چادر مشکی داخلی بود. اما با تحقیقات انجام شده در این زمینه به این نتیجه رسیدیم که این عمل به سادگی امکان پذیر نیست و در تولید این پارچه تکنیکهای زیادی به کار می رود که از طرفی امتحان خود را به خوبی پس داده اند و از طرفی از نظر مبانی نظری اطلاعات زیادی در این مورد در دسترس نیست.

به همین جهت تصمیم بر آن شد که ضمن انجام آزمایشات تعیین شده یک پایه گذاری اولیه جهت شروع تحقیقات بیشتر پیرامون این تکنیکها انجام گیرد.لازم به ذکر است که توجه به مبانی نظری این تکنیکها میتواند در آینده موجب تحولاتی در صنعت نساجی گردد.

در این تحقیق به طور مختصر به بیان این تکنیکها و طرح سوالاتی می پردازیم که موجب گشایش گرههای علمی پیرامون تولید پارچه چادر مشکی می شود ان شاءالله.

فصل اول

تاریخچه استفاده از چادر مشکی و به طور کلی حجاب از آغاز تاکنون

ارتباط چادر مشکی و حجاب

علت عمده و اساسی استفاده از پارچه چادر مشکی پوشاندن تمام سطح بدن و برجستگیهای بدن زن و همچنین جلوه ننمودن وی در سطح اجتماع می باشد. بنابراین جهت یک بررسی ریشه ای و عمیق می بایست ابتدا به تاریخچه این نوع پوشش و کلاً پوشش با این نیت که حجاب نامیده می شود پرداخت.

تاریخچه حجاب در بین ملل و اقوم مختلف

با توجه به مدارک تاریخی قدر مسلم این است که قبل از اسلام حجاب در میان بعضی ملل وجود داشته است. در ایران باستان و در میان قوم یهود و احتمالاً در هند حجاب وجود داشته است و از آنچه در قانون اسلام آمده سخت تر بوده است. اما در عصر جاهلیت عرب وجود نداشته و به وسیله ی اسلام در عرب پیدا شده است.

ویل دورانت در صفحه 30 جلد 12 کتاب «تاریخ تمدن» ترجمه فارسی، راجع به قوم یهود و قانون تلمود می نویسد:

«اگر زنی به نقض قانون یهود می پرداخت چنانکه مثلاً بی آنکه چیزی بر سر داشت به میان مردم می رفت و یا در شارع عام نخ می رشت یا با هر سنخی از مردان درد و دل می کرد یا صدایش آن قدر بلند بود که چون در خانه اش تکلم می کرد همسایگان می توانستند سخنان او را بشنوند در آن صورت مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد»

در جمله ی «بی آنکه چیزی بر سرداشت» همان پوشش پارچه ای مانند روسری و چادر می تواند اشاره شده است .

همچنین وی در جلد اول همان کتاب و در صفحه 552 راجع به ایران باستان پس از داریوش می گوید:

«زنان طبقات بالای اجتماع جرأت آن را نداشتند که جز در تخت روان روپوش دار از خانه بیرون بیایند و ...»

وی همچنین درباره تاریخچه حجاب در اسلام در جلد 11 «تاریخ تمدن» صفحه 111 می گوید:

«حجاب و خواجه داری در ایام ولید دوم (127-126 هجری قمری) معمول شد.»

او طوری سخن می گوید که گویی در زمان پیامبر گرامی اسلام (ص) کوچکترین دستور یا آیه ای درباره ستر و پوشش زنان مسلمان صادر نشده است و زنان قرن اول با بی حجابی کامل رفت و آمد می کرده اند.

در سنن ابوداود جلد 2 صفحه 382 از ام سلمه که یکی از همسران پیامبر گرامی اسلام (ص) است نقل می کند که ام سلمه می گوید:

«پس از آنکه آیه سوره احزاب «یُدنیهنَ عَلَیهنَّ مِن جَلابیهنَّ» نازل شد، زنان انصار چنین کردند.»

آیات 27 تا 31 سوره نور بیانگر وجوب رعایت ستر و حجاب برای زنان مسلمان است. پس مشخص می شود که حجاب اسلامی از همان صدر اسلام وجود داشته است. ضمن اینکه تاریخ اسلام این ادعا را رد کرده است و احادیثی نیز از ائمه اطهار (ع) در مورد جزئیات و حدود رعایت حجاب اسلامی نقل شده است که می توان دراین مورد به کتب «وسائل الشیعه ، جلد 3» و نیز «کافی، جلد 5» رجوع نمود که از کتب معتبر شیعه می باشند.

آنچه که از بررسی اسناد تاریخی حاصل می شود این است که حجاب اسلامی از نظر فلسفه وجودی، معقول ترین و منطقیترین علل را دارد و از نظر حدود نیز ضمن کامل بودن آنها از حجابهای مانند آنچه در مورد برخی از زنان ایرانی گفته می شود سهل تر است.

1-3- از چادر دوره اشکانی تا چادر مشکی

پوشش چادر ایرانی در دوره اشکانیان نیز برای زن ایرانی ذکر شده است که در زیر تصویر زن ایرانی با حجاب دوره اشکانیان دیده می شود.

طبق تحقیقات انجام شده چادر مشکی به همراه چادر سفید، روبنده و چاقور که نوعی شلوار جوراب دار بوده است در دوره زندیه مورد استفاده بوده است و از آن زمان تاکنون چادر مشکی مورد مصرف بوده است و به عنوان پوشش زنان شیعه ایرانی شناخته شداست. در زیر تصویری از زن ایرانی دوره زندیه   با پوشش چادر سفید و چادر مشکی دیده می شود:

1-4-پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به جهت تأمین نیاز داخلی ورفع وابستگی در این زمینه تلاشهایی صورت گرفت که متأسفانه تاکنون شاهد رشد چشمگیری در این زمینه نبوده ایم. از جمله علل عمده این عقب ماندگی را می توان سرمایه گذاری ضعیف در بخش تحقیقات نبود ستاد یا مرکز پیگیر در این زمینه و همچنین مشکل بزرگ وجود مافیای سودجو در جریان واردات پارچه چادر مشکی می توان د باشد.

در سال 65-1364 یک هیأت علمی ایرانی جهت بررسی مراحل و تخمین بودجه مورد نیاز جهت راه اندازی چند کارخانه تولید پارچه چادر مشکی در ایران از طرف بنیاد مستضعفان جمهوری اسلامی ایران به کره جنوبی اعزام گردید که طی تحقیقاتی به این نتیجه رسید که با به کارگیری بودجه ای که دو یا سه سال صرف خرید این محصول از کشورهای خارجی می گردد می توان چند کارخانه چادر مشکی راه اندازی نمود که نیاز داخلی را برطرف نماید.

نظام خاصی که جهت تولید این پارچه و یا کلاً پارچه های مختلف در کشور کره جنوبی دیده شده است جالب و قابل ملاحظه است و شاید بتوان با راه اندازی نظام تولیدی مشابه آن برخی از مشکلات پیش روی تولید کنندگان خصوصاً در زمینه تولید پارچه چادر مشکی را برداشت.

1-4-1- نظام تولید خوشه ای

در این نظام تولیدی کل مجموعه ریسندگی، بافندگی و رنگرزی و تکمیل و عرضه کالا منسجم نبوده بلکه یک یا چند بخش م یتواند به صورت خوشه ای عمل کند.

به عنوان مثال طبق گزارش کارشناس نساجی که از نزدیک شاهد این نظام تولیدی بوده است بخش بافندگی به صورت خوشه ای عمل می نماید و به صورت کارگاههای کوچک و یا حتی یک ویا دو ماشین بافندگی در خانه ها عمل می کند.

مدیریت مرکزی می تواند پس از تولید نخ در کارخانه ریسندگی آن را میان بافندگان پخش نموده سپس پارچه بافته شده را تحویل گرفته وبه کارخانه منتقل ماید و سپس کالای نهایی را به سیستم عرضه کالا منتقل نموده و در ضمن عملیات تبلیغات کالا را اداره نماید.

مزیتهای این سیستم به طور کلی عبارت است از:

بخش قابل توجهی از سرمایه ثابت شرکت می تواند صرفه جویی شود به این صورت که هر گروه بافنده خود مسئول خرید  و گهداری از ماشین بافندگی می باشدو فقط به صورت فردی کار می کند. از آن جهت که بهترین پارچه های چادری با دستگاه ماکویی بافته می شوند و قیمت آن دستگاه نیز بسیار پایین است در زمینه تولید پارچه چادر مشکی استفاده از نظام تولید خوشه ای بخش بافندگی مفید به نظر می رسد.

تمام انرژی واحدهای تولیدی صرف تولید و افزایش کیفیت و بهره وری اقتصادی خواهد شد و این واحدها از ارتباط مستقیم با مسائل مدیریتی محفوظ می مانند.

در نظام های مالیاتی مختلف بسته به قوانین امکان کسر مالیات یا حذف آن از بخش خوشه ای وجود دارد که در این زمینه باید بررسی های بیشتری انجام شود.

به هر حال نظام تولید خوشه ای، نظامی تجربه شده می باشد که شاید بتواند در زمینه تولید پارچه چادر مشکی با کاهش هزینه تولید و افزایش کیفیت کالای نهایی راهگشای امر خودکفایی کشور در این زمینه باشد.

1-4-2- مصرف داخلی

طبق گزارشات مندرج در مطبوعات ایران مصرف داخلی این پارچه در سالهای اخیر حدود 30 میلیون متر مربع در سال ذکر شده است که این رقم بالا نشان دهنده بازار مناسبی برای تولید کنندگان این پارچه می باشد.

گفته می شود که معمولاً تجار عرضه کننده این پارچه آن را از کارخانه تولید کننده بدون مارک خریداری کرده و مارک مورد نظر خود را بر روی پارچه درج می کنند. با این حساب خطر تقلب در بازار فروش این پارچه زیاد می باشد و خریدار به جای نام کارخانه تولید کننده با نام کمپانی عرضه کننده پارچه مواجه است.

1-4-3- کارخانجات داخلی

بر اساس تحقیقات انجام شده تاکنون چند کارخانه در سطح کشور دست به تولید این پارچه زده اند که عبارتند از:

کارخانه حجاب شهرکرد که در راستای اجرای طرح حجاب احداث شده است و دارای کارخانه بافندگی حجاب و کارخانه تکمیل لاله نقش می باشد. بنابر گفته یک مقام عالی رتبه این کارخانه فعالیت آن در زمینه تولید پارچه چادر مشکی به سال 79-78  باز می گردد و از سال 82 تاکنون نیز فعالیت خود را به طور جدی پیگیری نموده است.

کارخانه کرپ ناز کرمانشاه که طبق تحقیقات انجام شده با فراز و نشیبهایی مواجه بوده که به علت کمبود اعتبار مالی فعالیت آن در زمینه تولید پارچه چادر مشکی مختل شده و از فعالیت فعلی آن در این زمینه اطلاعی نداریم.

کارخانه ایران مرینوس قم که در نیمه دوم سال 85 پارچه چادر مشکی با نام «الزهرا» را تولید نموده است و سابقه تحقیقات 4 ساله در این زمینه را دارد. تا دی ماه 85 این کارخانه نخ جهت تولید پارچه چادر مشکی را از کره جنوبی وارد کرده و مراحل بافندگی و رنگرزی و تکمیل را انجام می داده است.

طی آزمایشات انجام شده پارچه تولیدی کارخانه ایران مرینوس مورد بررسی قرار گرفته و پارچه ای با مارک فرست کلاس به عنوان نمونه خارجی و یک پارچه مطلوب مصرف کننده، هم از نظر کیفیت و هم از نظر قیمت در نظر گرفته شده است.

1-5-خصوصیات جلب کننده نظر مشتری

لازم به ذکر است که خصوصیاتی که رضایت مشتری را جلب می کنند عبارتند از:

زیر دست نرم و لطیف (به دلیل سلیقه عمومی زنان)

مقاومت سایشی مناسب از آن جهت که معمولاً لبه های انتهایی چادر در معرض سایش است.

از آنجایی که این پارچه تمام اطراف بدن مصرف کننده را می پوشاند و از هر طرف در معرض گیر کردن به اشیاء مختلف است می بایست از استحکام کششی مناسبی برخوردار باشد.

هدف نهایی از مصرف این پارچه ستر و پوشیدگی کامل است و روشن است  که این پارچه نباید بدن نما باشد و نور نباید به راحتی از آن عبور کند.

با توجه به رنگ تیره آن و استفاده مداوم در طول سال از این پارچه مناسب است که نفوذ پذیری هوا در این پارچه به حدی باشد که حرارت بدن را به راحتی تخلیه کند تا در فصول گرم سبب رنجش مصرف کننده نگردد. البته اگر آب و هوای هر منطقه را در تولید پارچه برای آن منطقه دخالت دهیم موضوع متفاوت خواهد بود. زیرا در نقاط سردسیر نفوذ پذیری هوا مطلوب نیست.

ثبات رنگ که شاید مهم ترین عامل باشد. خصوصاً ثبات نوری رنگ که البته دستیابی به آن کار دشواری است.

چروک پذیری کم

فصل دوم

ساختار لیف و ریسندگی نخ مصرفی

در پارچه چادر مشکی

2-1- پلی استر تنها لیف مصرفی

طی تحقیقات انجام شده پارچه های چادر مشکی معمولاً از فیلامنت 100% پلی استر بافته می شوند. در اینجا جای این سوال است که با توجه به مشکلات عمده ای که پیش روی تولید کندگان است خصوصاً در زمینه رنگرزی پلی استر با ثبات نوری بالا، آیا نمی توان از لیف دیگری که مشکلات پلی استر را نداشته باشد و خصوصیات مورد نظر مصرف کننده را تأمین نماید ضمن اینکه از نظر اقتصادی نیز به صرفه باشد استفاده نمود؟

پاسخ به این سوال خود تحقیقات جامعی را می طلبد که از حوزه این تحقیق خارج است.

2-2- ساختار فیزیکی لیف پلی استر

اهمیت وجود نقاط کریستال و آمورف و تأثیر  آنها بر خواص لیف بر کسی پوشده نیست در یک ماده کریستالی مولکولهادر یک مسیر مشخص و مرتب شده در یک شبکه کریستالی قرار می گیرند مانند کریستال نمک، در مورد پلیمرهایی که الیاف را تشکیل می دهند ساختمان کریستالی باید کم وبیش در مولکول لیف تشکیل گردد تا الیاف بتوانند خواص مورد نیاز صنعت نساجی را دارا باشند. کریستالی بودن پلیمر باعث افزایش قدرت کشش و استقامت می گردد ولی از طرفی افزایش بیش از اندازه کریستالی در ساختمان لیف یک حالت خشک و شکننده به پلیمر می دهد وجود قسمت آمورف که باعث ایجاد خاصیت الاستیسیته و خاصیت جذب رنگ  پلیمر می باشد ضروری و لازم است.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که برای رسیدن به حالت الاستیسیته پارچه چادر مشکی که از خصوصیات اجتناب ناپذیر این پارچه است وجود نقاط آمورف زیاد ضروری است و مهم تر از این مطلب آن است که با توجه به رنگرزی دشوار پلی استر و اهمیت ثبات رنگ در پارچه چادر مشکی جهت دستیابی به  عملیات رنگرزی پارچه پلی استر که ثبات رنگ بالایی داشته باشد وجود نقاط آمورف زیاد در لیف پلی استر ضروری می نماید.

آرایش یافتگی مولکولها در الیاف یعنی قرار دادن زنجیر بزرگ مولکولی در امتداد محور طولی الیاف. طرز قرار گرفتن مولکول در یک لیف طبیعی (که در آن قسمتی از مولکولها در امتداد لیف قرار دارد) و متوسط انحراف از محور طولی لیف مشخصه ایست از هر لیف طبیعی . در مورد الیاف مصنوعی این امکان وجود دارد که درجه آرایش یافتگی را بتوانیم کنترل کرده و درصد آن را مطابق نیاز تعیین نماییم زیرا اگر یک ماده پلیمری که در آن مولکولها بطور نایکنواخت قرار گرفته در شرایط خاصی تحت تأثیر کشش (Drawing) در یک جهت مشخص قرار گیرد مولکولهای آن ماده پلیمری سعی می کنند که خودشان را در همان جهت قرار دهند. برای دستیابی به نقاط کریستال بیشتر یکی از راهها آن است که زجیر مولکولی بطور موازی و کاملاً نزدیک به هم باشند.

طبیعی است که جهت دستیابی به نقاط آمورف بیشتر از کریستال در لیف پلی استر علاوه بر اقدامات ساختاری که طی آنها چنین ساختاری به عنوان هدف ذوب ریسی پلی استر تعیین می شود می بایست حتی الامکان از کشش الیاف تولیدی نیز پرهیز نمود تا در اثر تغییر وضعیت قرار گرفتن زنجیرهای مولکولی نقاطآمورف به نقاط کریستالی تبدیل نشوند.

این مطلب در تولید نخ به کار رفته در پارچه «الزهرا» رعایت شده است. یعنی یکی از مهم ترین خصوصیات فیزیکی فیلامنت به کار رفته در پارچه چادری «الزهرا» دارا بودن نقاط آمورف بیشتر از نقاط کریستال است که همانطور که اشاره شد این خصوصیت می تواند به سهولت رنگرزی پارچه پلی استر و نیز خاصیت الاستیسیته پارچه تکمیل شده کمک کند.

2-3- نمره نخ

نمره نخ مصرفی جهت تولید این پارچه ظریف می باشد واضح است که برای رسیدن به پارچه ای با بافت ظریف و برخی خصوصیات فیزیکی مانند انعطاف پذیری زیاد، استفاده از نخ نمره ظریف ضروری است.

نمره فیلامنت استفاده شده در پارچه «فرست کلاس» تقریباً den 102و نمره فیلامنت استفاده شده در پارچه «الزهرا» تقریباً den 163 می باشد. نکته دیگری که در مورد نمره نخ می توان به آن اشاره کرد این است که برای نخ تار و پود یک نمره استفاده می شود.