تحقیق مقاله سیستم های تجاری

چکیده

به کارگیری و استقرار موفقیت‌آمیز تجارت الکترونیک به وجود یک برنامه و استراتژی مدرن و مشخص نیازمند است. بدون وجود استراتژی مناسب تجارت الکترونیک ممکن است کلیه تلاشهای شرکت در راستای استقرار تجارت الکترونیک با شکست مواجه شده و ضمن اتلاف منابع مالی، انسانی و زمانی حتی بقای سازمان نیز با تهدید روبه‌رو شود. گام اولیه و اساسی تدوین استراتژی بدون شک تدوین و طراحی اهداف استراتژیک تجارت الکترونیک در چارچوب سلسله مراتب اهداف یعنی چشم انداز، رسالت و اهداف بلندمدت و کوتاه‌ مدت سازمانی است. در این مقاله برمبنای فرایند برنامه ریزی استراتژیک، اهداف استراتژیک این فرایند در چارچوب چشم‌اندازها، رسالت و اهداف برای فعالیت در محیط الکترونیک تشریح می شود. تحولات پرشتاب در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده ای را موجب شده است. جهانی شدن در حقیقت ثمره پیشرفتهای شگفت انگیز در بخش فناوری اطلاعات است.

به گفته کارشناسان علم مدیریت، شرکتهایی می توانند در عصر حاضر در بازار امروز به رقابت بپردازند که با زبان و ابزارهای آن آشنا باشند. به گفته مایکل پورتر، اینترنت توانسته نقش گذشته استراتژی و رقابت را دگرگون سازد. به این منظور شرکتهایی که بخواهند در تجارت الکترونیک موفق باشند داشتن ویژگیهای بازاریابی در محیط الکترونیک الزامی است و قطعاً در عصر جدید آنها برای حضور چشمگیر در بازارهای پررقابت امروز باید به دیدگاهها و پارادایم های جدید دست یابند.

مقدمه

موج تجارت الکترونیک تقریبا همه شرکتها را در تمامی اقتصادها تحت تاثیر قرار داده است و این شرکتها ناگزیر از ورود به عرصه تجارت الکترونیک هستند. گام اولیه و اساسی تدوین استراتژی بدون شک تدوین وطراحی اهداف استراتژیک تجارت الکترونیک است. اهداف استراتژیک تجارت الکترونیک همانند یک چراغ راهنما، تمامی تلاشها و اقدامات را در راه استقرار مناسب تجارت الکترونیک و کسب مزیت رقابتی در عرصه دنیای الکترونیک را تسهیل می کند.

تحقیقات بازاریابی (MARKET RESEARCH)یکی از مراحل مهم در فرایند بازاریابی است . در تحقیقات بازاریابی ارتباط بین مصرف کنندگان ، خریداران ، عامه مردم و مدیران بازاریابی ازطریق تبادل اطلاعات فراهم می شود و از تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده می توان فرصتها و یا تهدیدهای بازار را شناسایی کرد. با استفاده از این تحقیقات می توان اطلاعات مختلفی مانند کیفیت محصولات ، رنگ ، اندازه ، نوع بسته بندی ، زمان تحویل ، روش قرارداد، مزایای تولیدات و خدمات رقبا، ارزیابی قبلی از تولید محصولی جدید و خدمات پس از فروش را جمع آوری و باتوجه به نظر مصرف کنندگان می توان تغییرات لازم را در فرایندهای مختلف شرکت اعمال کرد. مصاحبه ، استفاده از پرسشنامه کتبی حضوری یا غیرحضوری و مصاحبه تلفنی روشهایی هستند که به طور رایج برای جمع آوری نظرات مشتریان بالقوه یا بالفعل درباره کیفیت محصولات یا خدمات شرکتها وسازمانها مورداستفاده قرار می گیرند.

1-  اما با توجه به امکانات ارتباطی جدید در شبکه اینترنت ، امروزه تکنیک جدیدی برای جمع آوری نظرات افراد مورداستفاده قرار می گیردکه < تحقیق پیمایشی الکترونیکی > نام دارد.

2-  در این تکنیک نظرات افراد درباره محصولات یا خدمات از طریق فرم پرسشنامه ای که بااستفاده از محیط وب (WEB) درشبکه اینترنت به وجود آمده است اخذ گردیده و سپس مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.این تکنیک هم توسط شرکتهایی که دارای فعالیتهای موازی در شبکه اینترنت و هم شرکتهایی که صرفا به صورت الکترونیکی فعالیت می کنند مورداستفاده قرار گرفته است .

به نظر می رسد که تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی نیز در شرایط کنونی بازارجهانی و روند جهانی شدن اقتصاد باید توجه بیشتری به تحقیقات بازار داشته و از این رو< تحقیق پیمایشی الکترونیکی > می تواند باتوجه به پوشش وسیع شبکه اینترنت وگسترش روزافزون آن ، ابزاری قوی و کم هزینه برای دستیابی به اطلاعات بازارهای مختلف باشد.

تعریفی جامع از تجارت الکترونیک

شاید بتوان ادعا کرد به اندازه پژوهشگرانی که روی این موضوع پژوهش یا مطالعه کرده‌اند، تعریفی از تجارت الکترونیک یافت. تعریف ساده­تر «انجام امور تجارت به­وسیله ابزارهای الکترونیک» است. ضعف این تعریف در این نکته است که برخی افراد ممکن است دچار این اشتباه شوند که تنها تجارتی، تجارت الکترونیک است که کاملاً به وسیله ابزارهای الکترونیک انجام شود.

سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (OECD)، تجارت الکترونیک را چنین تعریف کرده است: « انجام تجارت کالاها و خدمات از طریق تار جهان گستر،‌ چه آن دسته از کالاها و خدماتی که قابلیت ارایه و تحویل از طریق تار جهان گستر را دارند و خواه آنهایی که این قابلیت در آنها وجود ندارند» (Janathan Coppel 2000).

در تعریفی دیگر تجارت الکترونیک خرید و فروش کالاها، خدمات و اطلاعات با استفاده از شبکه‌های رایانه­ای از جمله تار جهان گستر ارایه شده است. (Turban , 2002) «ونیستون کالاکاتا»(Whinston , Kalakata) تجارت الکترونیک را از چهار منظر زیر تعریف    می کند:

1- دیدگاه ارتباطی: تجارت الکترونیک ارایه دهنده اطلاعات، محصولات / خدمات یا پرداختها از طریق خطوط تلفن، شبکه‌های رایانه­ای و یا هر وسیله الکترونیک دیگر است.

2- دیدگاه فرایند کسب و کار: تجارت الکترونیک کاربردی از فناوری در خودکار کردن معاملات تجاری و جریانهای کاری است.

3- دیدگاه خدماتی: تجارت الکترونیک ابزاری است که علایق و خواسته‌های شرکتها، مشتریان و مدیریت را مخاطب قرار داده و اداره می‌کند، از هزینه‌های خدمات می کاهد، کیفیت کالاها را بهبود می‌بخشد و سرعت تحویل کالا را افزایش می‌دهد.

4- دیدگاه برخط: تجارت الکترونیک ظرفیتی برای خرید و فروش محصولات و اطلاعات و همین­طور سایر خدمات پیوسته بر تار جهان گستر را فراهم می‌سازد.

واضح است که تجارت الکترونیک در بسیاری از زمینه‌ها قابل توصیف است. اما شاید مفیدترین توصیف آن با تجارت ارتباط پیدا می‌کند: تجارت الکترونیک ،

تجارت کردن از طریق ابزارهای فناوری ارتباطی جدید است که تمام جنبه‌های تجارت را شامل ایجاد بازار تجاری، سفارش دهی، مدیریت زنجیره عرضه و معاملات پولی را در بر می‌گیرد. (Gunasekaran , etal , 2002)

تغییر اهداف کسب و کار در تجارت الکترونیک

طی پژوهشی که بین 2000 شرکت درگیر در تجارت الکترونیک انجام شد، پاسخهایی که مربوط به پرسشهای مزایای مرتبط با تجارت الکترونیک بود نشان داد که اهداف کسب و کارها در استفاده از تجارت الکترونیک در طول زمان تغییر کرده است. شرکتهایی که قبل از سالهای 1997 اقدام به استفاده از شبکه‌های رایانه­ای و اینترنت کرده‌اند، دلایل منطقی و هدفمندی برای این کار ارایه کرده‌اند.آنها مزایایی مثل کاهش هزینه‌های شرکت، بهبود کیفیت خدمات قابل ارایه به مشتری و افزایش سرعت در عملیات و همچنین ساده‌سازی فرایندهای اجرایی را مدنظر قرار داده‌اند. این مزایا ، مواردی هستند که معمولاً مستلزم مهندسی فرایندهای الکترونیک برای آن شرکتها و روشهایی که شرکتها با مشتریان خود تعامل دارند را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

«کرامروژو» (2002 - ,Zhu ,Kraemer) مدلی را برای سنجش توانمندیهای تجارت الکترونیک بر عملکرد شرکتها ارایه کرده‌اند. در این مدل متغیرهای اندازه شرکت و نوع صنعت به‌عنوان متغیرهای کنترل در نظر گرفته شده است. چارچوب مفهومی این مدل در شکل شماره یک آمده است:

این دو نویسنده استدلال می‌کنند که به کارگیری تجارت الکترونیک، جریان اطلاعات را بهبود بخشیده و ناکارآمدی و هزینه معاملات را کاهش می دهد. اقدامات استراتژیک در تجارت الکترونیک، از توانمندیهای آن حاصل می‌شود. اما این توانمندیها بدون وجود زیر ساختهای مناسب در فناوری اطلاعات نمی‌تواند عملکرد شرکت را بهبود بخشد. این زیر ساختها کمک می‌کند که شرکت کاربردهای خلاقانه تجارت الکترونیک را سریعتر از رقبا به‌کار بندد و مؤثرتر عمل کند.

برای سنجش عملکرد شرکت، از شاخصهای مالی استفاده شده است به گونه‌ای که عملکرد، در سه بعد سود دهی، کاهش هزینه‌و کارایی موجودی مورد بررسی قرار گرفته است.

زیر ساخت فناوری اطلاعات با متغیرهایی که در ادبیات بهره‌وری فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند، عملیاتی شده است و شاخصهای سنجش توانمندیهای تجارت الکترونیک در چهار بعد زیر مورد اندازه‌گیری قرار گرفته‌اند:

- اطلاعات:‌ اطلاعات مفید در مورد کالاها و خدمات؛

-معاملات: توانایی تسهیل معاملات برخط؛

-تعامل و سفارشی سازی: ظرفیت توانمندسازی تعاملهای برخط بین کاربر و شرکت و سفارشی کردن کالاها طبق ترجیحات فردی مشتریان؛

-ارتباطات عرضه کنندگان: اتصال الکترونیک برای یکپارچه کردن عرضه کنندگان از طریق سهیم شدن در اطلاعات.

جدول های شماره یک و دو به‌طور خلاصه شاخصهای اندازه‌گیری این مدل را تعریف می‌کند.

آنچه را که این دو نویسنده در نهایت نتیجه‌می‌گیرند آن است که قبل از آنکه اقدامات استراتژیک شرکت بتواند به‌طور مؤثر عمل کند، ابتدا باید منابع لازم به سرمایه‌گذاری در تجارت الکترونیک تخصیص داده شود و فرایندهای تجاری تعدیل گردند.

تجارت الکترونیک

در دهه های اخیر سازمانها با شتاب فراوانی به سوی بهره گیری از فناوری ارتباطات و اطلاعات در زمینه های تجاری و بازرگانی رفته اندمی توان علل ورود به تجارت الکترونیک را برای سازمانها چنین برشمرد:

• هزینه سربار بالا؛

• هزینه های عملیاتی بالا؛

• عدم به کارگیری فناوری رقابتی؛

• پاسخ ندادن به موقع به مشتریان. (شکل شماره یک)

در گذشته تجارت نوعا به صورت چهره به چهره بین دو طرف صورت می گرفت. اما در طول قرنها و دهه ها تجارت روندی پیچیده به خود گرفت. در حال حاضر، درصد بالایی از معاملات تجاری دیگر به صورت چهره به چهره صورت نمی گیرد، بلکه از طریق تلفن یا پست الکترونیک و با تبادل پولهای جدید پلاستیکی انجام می شود. پول سنتی نوعا موردحمایت دولت فدرال بوده و اغلب به شکل کاغذی عرصه می شود، اما در قرن اخیر اشکال دیگری از پول به وجود آمده که عبارتند از : چک ها، کارت های اعتباری و دیگر اشکال سفارش پول .