وی فرزند اعتضاد الملک و از خاندان اشراف ایرانست، پدران وی پیوسته شاغل مقامات عالی دولتی و مناصب نظامی بودند. صادق در 28 بهمن 1281 در تهران تولد یافت. او بیشتر عمر خود را در تهران بسر برد و طولانی‌ترین سفر وی هنگامی است که برای تحصیل بفرانسه رفت. وی در اینکشور اوقات خود را بیشتر به سیر و گشت گذراند. ابتدا در پاریس و سپس به «بزانسون» رفت و در پانسیونی خانوادگی سکونت جست سپس بپاریس رفت بازگشت و هنگامی بدان شهر بر آن شد که خود را در رودخانه غرق کند ولی او را نجات دادند داستان‌های معروف: زنده بگور، سه قطره خون، نمایشنامه «پروین»، افسانه‌آفرینش، فوائد گیاهخواری را در آنجا نوشت. سپس به وطن خود بازگشت و بسال 1315 به بمبئی رفت و در آنجا زبان پهلوی را فرا گرفت و با دو داستان که شوروی گذرانید. و عاقبت در آذر 1329 بپاریس سفر کرد و پس از چهار ماه در آنجا بوسیله‌ی گاز انتحار کرد. صادق در بذله گویی استعداد و مهارتی داشت، بحیوانات شفقت می‌ورزید با اینکه می‌توانست از آثار علما و ادبا بهره برد و بوسیله زبان فرانسه از معارف و ادبیات ملل مختلف بهرمند می‌شد در پایان عمر به تحصیل زبان روسی همت گماشت و به مطالعه آن اشتغال داشت به حافظ و خیام علاقه بسیار می‌ورزید. هنگام جوانی ودر آن وقت که در پاریس اقامت داشت بعقاید مذهبی یوگا و کیش بودایی روی آورد و در همان اوقات بود که مجسمه کوچک بودا را خرید و از آن پس همیشه آن مجسمه بر روی میز وی دیده می‌شد. صادق روز 19 فروردین سال 1330 در پاریس خودکشی کرد بدینسان که به گرماه خانه خویش رفت و نخست سوراخ‌ها و روزنه‌ها را استوار ساخت سپس شیر گاز را گشود و در کف حمام دراز کشیده جان سپرد.جنازه‌ی او را در مسجد پاریس گذاردند و پس از توقفی اندک در حالیکه قریب یکصد تن از دانشجویان ایرانی آنرا تشیع می‌کردند به قبرستان «پرلاشز» حمل و در آنجا دفن کردند. گذشته از مقاللاتی که از وی در مجله‌ها بطبع رسیده تألیفات متعددی دارد از اینقرار:
1)داستان ها: زنده بگور، آب زندگی شامل 9 داستان. سایه مغول (قسمت سوم کتاب انیران) سه قطره خون شامل 11 داستان، علویه خانم، سایه روشن شامل 7 داستان، وغ‌وغ ساهاب شامل 35 قصه، بوف کور، سگ ولگرد 8 داستان، ولنگاری 6 داستان، حاجی‌آقا، فردا، توپ مروارید.
2) نمایشنامه ها: پروین دختر ساسان، مازیار، افسانه آفرینش.
3) آثار تحقیقی: فوائد گیاهخواری، انسان و حیوان، ترانه‌های خیام، پیام کافکا.
4) سفرنامه‌ها: اصفهان نصف جهان، در جاده‌ی نمناک.
فرهنگ عامه: اوسانه، نیرنگستان، فلکلور یا فرهنگ توده.
ترجمه از متون پهلوی: گجسته ابالش، کارنامه‌ی اردشیر بابکان، گزارش گمان شکن، یادگار جاماسب، زند و هومن یسن، شهرستان‌های ایرانشهر.
ترجمه از فرانسه: دیوار، مسخ، گراکوس شکارچی و داستان‌های دیگر. (از کتاب صادق هدایت ترجمه‌ی حسن قائمیان). صادق نابغه‌ای از نوابغ جهانی است و بتازگی فرانسویان بعظمت مقام وی پی برده و می‌توان گفت که در آن مملکت کمتر کسی از اهل ادب هست که با نظر تحسین و اعجاب در این داهیه‌ی ایرانی بیند و به بزرگی فکر و روح او اعتراف نکند.