رفتار فرزند شما چگونه است؟ فرزند شما جزو آن دسته از بچه هاى حرف شنو است یا این که کوچک ترین توجهى به حرف ها و خواسته هاى شما ندارد. اگر این طور است شما براى حرف گوش کن کردن یا به اصطلاح سر به راه کردن کودکتان چه راه هایى را امتحان کرده اید. به طور واضح تر چگونه با فرزندتان رفتار یا صحبت مى کنید تا بیشتر حرفتان را گوش کند: چگونه فرزندم را وادار به گوش دادن کنم این سوالى است که اغلب والدین آن را مطرح مى کنند. و از حرف گوش نکردن بچه ها به عنوان لجبازى یا درست تربیت نشدن کودکشان تعبیر مى کنند.
بچه ها از کودکى به صداها حساس هستند
بچه ها به طور کلى با گوش دادن به حرف بزرگترها مشکل و مساله اى ندادند. حتى یک نوزاد نیز به صداهایى با زیر و بم خاص توجه مى کند و نسبت به آنها عکس العمل نشان مى دهد. یک نوزاد از ابتداى تولد با صداى مادرش آشناست و نسبت به صداى پدر نیز عکس العمل نشان مى دهد. شاید جالب باشد بدانید که توجه کودک حالتى آهنگین دارد یعنى بین زمان هایى که او در خودش فرو مى رود (نت پایین) و مواقعى که حواسش به طور کامل متوجه ماست (نت بالا) هماهنگى وجود دارد. محققین با استفاده از نوار مغزى «g.c.e» نشان داده اند که مغز کودکان در تمام روز یک چرخه را طى مى کند و یکى از دلایل بى توجهى پى درپى آنها به توصیه هاى والدین همین است.
به کودکتان گیر ندهید
اگر علاقه مند هستید که کودکتان به حرف ها شماى گوش دهد، توجه کنید که این نکته را به خوبى به ذهنتان بسپارید: یک دستور وقتى با سکوت همراه باشد، بسیار قدرتمند عمل مى کند. به عبارت دیگر به طور ساده و خودمانى به کودکتان گیر ندهید. زمانى پدر و مادرها حرف نشنوى کودک را ناشى از لجبازى یا سر به هوا بودن کودک مى پندارند و مرتب در حال کشیدن نقشه براى تنبیه و ادب کردن فرزندشان هستند. غافل از این که دادن یک دستوربا تحکم که تنها یک بار تگرار شود و سکوت پس از آن به عنوان محرکى براى این که کودک برخواسته شما عمل کند، موثرتر است.
بگذارید کودکتان گاهى تجربه کند
کودک از شکست ناشى از اشتباه کردن و امتحان راه حل هاى مختلف، بیشتر از زمانى که تحت نظارت یا راه گشایى مستقیم بزرگسالان قرار دارد، یاد مى گیرد. به دیگر سخن، شانس امتحان مواردى که چندان براى کودکتان خطرناک نیست را به او بدهید، تا خود به نتیجه مورد نظر برسد. خواهید دید که موفق تر خواهد بود. وقتى که او تلاش مى کند و با آزمون و خطا به سمت هدفش مى رود، موفقیت نهایى نیز به خود او تعلق دارد. احساس غرور ناشى از اعتماد به نفس به او دست مى دهد. به خود متکى مى شود و مستقل بار مى آید. مرتب در ذهنش مرور مى کند «من انجامش دادم»، «خودم انجامش دادم»
کودکتان را درک کنید
زمان هایى در تکامل کودک وجود دارد که او نمى تواند به حرف پدر و مادر گوش کند و آن موقعى است که انگیزه سبقت جویانه در کودک قوى تر از انگیزه پدر و مادرى است. براى کودک یک ساله اى که در حال یادگیرى، ایستادن و راه رفتن است، گوش دادن به اخطارهاى گاه و بى گاه والدین غیرممکن است. مواردى نظیر «مواظب باش، نزدیک پله ها نرو»، «مواظب باش آب را روى بلوزت نریزى» و... تنها دروازه اى است در انتهاى کار که مى تواند مانعى بر سر راه و میل قوى او براى فتح دنیاى خیالش باشد.
در دو سالگى غوغاى درونى بر سر انجام دادن یا ندادن کارها «این کار را انجام دهم یا نه»، بدخلقى را به تنها راه حل علمى و ممکن تبدیل مى کند.
به طور حتم با کودک چهار یا پنج ساله یا خانواده اى که کودکشان در این سنین قرار دارد برخورد داشته اید، شکایت اکثر و معمول والدینشان این است که «گوشش به حرف هاى ما بدهکار نیست و انگار اصلا آنجا نیستم و حرف هاى مرا نمى شنوند اما درست هنگامى که پدرش مى آید، طورى رفتار مى کند که انگار یک پادشاه حرف مى زند!»
قبل از ۱۰ سالگى، کشمکش هاى درونى دیگرى با مهارت هاى شنیدارى کودک قرار گرفته در این سن همراه مى شود. سردرد، دل درد و ترس از رفتن به مدرسه اغلب نشانه هاى ظاهرى همین تعارض است. در این دوران بهترین و سخت ترین کارى که مى توانید انجام دهید، این است که گوش کنید.
یک صداى آرام موثرتر از صداى بلند است
در نوجوانان پس از پایان یک مشاجره لفظى، گوش دادن جاى مناسب و زیادى ندارد. تلاش یک نوجوان براى استقلال، آنچنان قدرتمند است که مانع او براى شنیدن مى شود.
به جاى نشان دادن عکس العمل، فریاد زدن و تنبیه کردن او بهتر است. با او با صداى آرام صحبت کنید. براى نمونه «عزیزم، متاسفم توى خانه ما وضع این طور است، شاید دوستانت اجازه داشته باشند که با هر کدام از دوستانشان تا هر موقع از شب بیرون باشند، اما در خانه ما همه مجبور هستند که قبل از ۸:۳۰ متزل باشند و اگر نمى توانى خودت را با این شرایط هماهنگ کنى، شاید بتوانیم معامله اى بکنیم و امتیازهایى را که ما در اوقات دیگر به تو مى دهیم، دیگر نخواهى داشت» احتمال این که صداى آرام و حالت خونسرد چهره شما راه حل مثبت و موثرى باشد، زیاد است. در این صورت اعتماد به نفس شما نیز در برابر او از دست نمى رود. پس به خاطر داشته باشید یک صداى آرام همیشه قدرتمند تر از یک صداى بلند است.
یک روش دیگر نیز در مورد نوجوانان به شما پیشنهاد مى دهیم. شما مى توانید به جاى یک پیام انتقادى، با یک صحبت یا پیام تعارف آمیز شروع کنید. هر زمان که مى خواهید فرزندتان به حرف شما گوش بدهد، سعى کنید با یک رویکرد مثبت مراحل کار را پیش ببرید. به طور حتم کار ساده اى نیست اما براى شما و فرزند نوجوانتان، دستاورد خوبى به دنبال خواهد داشت.