تاثیر شکل مقطع کانال روی توزیع تنش برشی در کانالهای روباز
به منظور بررسی ساختار جریان (flow structure) در کانال های روباز، در شرایط جریان یکنواخت، تنش برشی و توزیع آن مورد تحقیق قرار گرفته است. از آنجایی که توزیع تنش برشی در طول جداره کانالها و همچنین تاثیر شکل مقطع در میزان حمل رسوبات بسیار مهم است، توزیع تنش برشی در کانالهای با مقطع مختلف (مستطیلی، ذوزنقه ای، دایره ای و مقطع مستطیلی با کفv شکل) بررسی و مقایسه شده اند. برای اندازه گیری تنش برشی جداره از لوله پرستون (Preston tube)به قطر داخلی 4.075 میلی متر استفاده شده است. نتایج داده های آزمایشگاهی نشان می دهند که توزیع تنش برشی در تمام مقاطع کانالها در شرایط جریان فوق بحرانی تغییراتی مشهود داشته ولی در حالت جریان زیر بحرانی توزیع ها بدون برآمدگی و نسبتا صاف هستند. نتایج حاصل همچنین نشان می دهد که شکل مقطع کانال و جریانهای ثانویه(secondary flows) در توزیع تنش برشی بسیار موثر بوده است. البته این تاثیر در جریان های زیر بحرانی و فوق بحرانی در کانالها متفاوت می نمایند. بدین منظور از آنالیز درصد سهم نیروی برشی دیواره کانال (%SFw)استفاده گردیده است. براساس نتایج به دست آمده، نسبت محیط مرطوب بستر کانال به محیط مرطوب دیواره آن (P+ = Pb/Pw) پارامتر مناسبی برای معرفی%SFw می باشد. یک نتیجه جالب این است که مقدار متوسط ضریب ویسکوزیته گردابی (l) تابع دبی جریان در کانالها است، طوری که با افزایش دبی جریان از مقدار l کاسته می شود. این موضوع بایستی در مدل های کامپیوتری برای جریان در کانال های روباز مدنظر قرار گیرد.
شبکه های آبیاری ایرانیان
در تاریخ دیرپای این مرز و بوم، آب همیشه نقش کلیدی داشته است. شبکه های معروف آبیاری، یعنی قناتها در جهان به خوبی شناخته شده هستند. عمر این تکنیک به 2500 سال بر می گردد. اولین سند مکتوب در خصوص تکنیک حفر قنات، در نوشته های هرودوت، مورخ مشهور یونانی به چشم می خورد و این صنعت در دوران هخامنشیان (550-330 سال قبل از میلاد) کاملا رایج و متداول بود. در حفاری های باستان شناسی به بقایای آبگیر، مخازن آب با سرریزها و مجاری تخلیه و حتی شبکه های فاضلاب دست یافته اند، که عمرشان به دوره قبل از هخامنشیان ، دوره قبل از ایلام و آشور (1500-600 سال قبل از میلاد) میرسد.
آثاری که در سرزمین ایران به دست آمده است، نشان می دهد که مردم این سرزمین در حدود 7000 سال پیش دارای تمدن بسیار پیشرفتهأی بوده اند. قسمت غربی فلات ایران تقریباً از 5000 سال پیش وارد دوران تاریخی گردید و ساکنان این سرزمین خط میخی را به وجود آوردند. آثارمکشوفه نشان می دهد که ساکنان ایران در هزاره دوم و سوم پیش از میلاد ، مردمی صلح جو ، کشاورز و هنرمند بوده است.
تاسیسات آبرسانی و تصفیه فیزیکی آب چغاز نبیل با 3300 سال قدمت نمونه دیگری از هنر معماری ایران زمین
معبد چغاز نبیل – نیایشگاهی عیلامی است که نزدیک به 3300 سال پیش از این ساخته شده است در بایگانیهای آشوری از این مکان بنام «دور اون تاشی» یا شهر اون تاش گال هم نام برده شده است. شهری پر آوازه و پر شکوه که با شوش رقابت می کرد و مرکزیت سیاسی نیز داشت. شهر «اون تاش گال» با نیایشگاهها، خیابان آجرفرش، کاخها و تاسیسات پیشرفته آبرسانی و آبیاری، گوشه هائی از تمدن و فرهنگ و هنر شکوفای عیلامی را مشخص می سازد. چغاز نبیل گستره أی نزدیک به چهار کیلومتر مربع دارد و دارای سه باروی هم کانون و تو در توی خشتی است که زیگورات پر آوازه چغاز نبیل در مرکز آن قراردارد.
آب رسانی به معابد، قصرها و شهر «دورانتاش» با همان عظمت احداث معابد و قصر مورد توجه معماران و تکنسینهای آن زمان قرار گرفته بود. انتقال آب – برای انتقال آب به حوضچه ترسیب و سپس به داخل شهر، دورانتاش گال، پادشاه عیلامی 1365-1245 دستور حفر کانالی به طول 50 کیلومتر را صادر نمود. ابتدای این کانال از کرخه شروع می شد و خود این شط در قسمت غرب شوش جریان داشت.
تاسیسات هیدرولیکی – در مقابل حضار شهر دورانتاش (DUR-UNTASH) ، آثاری از تاسیسات هیدرولیکی متشکل از یک مخزن بزرگ حفاری شده در بیرون دیوار و یک حوضچه نیز در داخل آن مشاهده می گردد که آب را از طریق یک سری کانالهای کوچک و پس از صاف و ته نشین شدن در مخزن به حوضچه کوچکی منتقل می نمود و اهالی و سکنه شهر از آن آب صاف استفاده می کردند. این مخزن به طول 10/70، عرض 25/7 و عمق 35/44 متر دارای ظرفیت حدود 350 متر مکعب بوده است. کف این مخزن بعنوان دال از آجر پخته و آهک خیلی سخت ساخته شده است. دو دیوار جانبی نیز از آجر پخته و آهک ساخته شده و بر روی کف مخزن تکیه می نمایند. کف مخزن خود از توده تشکیلات خاکی تشکیل یافته و آب کانال ورودی به آنجا می ریخت.