تخم مرغ های بزرگتر جنین های بزرگتری نسبت به تخم مرغ های کوچک دارند یک گرم تفاوت وزن تخم مرغ منجر به ایجاد 10 گرم اختلاف وزن در 56 روزگی می شود همبستگی بین وزن تخم مرغ و جوجه وجود دارد تخم مرغهای حاصله از مادران گوشتی به دلیل وزن کم تخم مرغ درابتدای تولید جوجه هایی با وزن پایین تولید می کنند همچنین نتایج ازمایشات مختلف نشان می دهد که تخم مرغ های حاصله از گله های مادر مسن تر سنگین تر هستند و لذا دارای در صد بیشتری زرده می باشند مشابه با آن نسبت بیشتری آلبومین و پوسته درمقایسه با تخم مرغ های حاصله از گله های مادر جوان داشتند جوجه هایی که از تخم مرغ های بزرگتر حاصل می شوند بزرگتر بوده و ذخایر غذایی بیشتری به همراه دارد ثابت شده است که وزن تخم مرغ و وزن جوجه د رهنگام درآمدن ازتخم رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند البته اندازه جنین قبل و طی جوجه درآوری ممکن است تحت تاثیر وزن تخم مرغ وشرایط انکوباسیون تغییر کند نسبت بین وزن جوجه های از تخم در آمده و اندازه تخم مرغ ها از 615/0 تا 760/0 تغییر پیدا میکند این نسبت به دو علت درتخم مرغهایی باوزن بیشتر بزرگتر است :
الف – در طول مدت انکوباسیون میزان از دست دادن آب کاهش می یابد .
ب- دومین علت مربوط به اثر پوسته می باشد زیرا نسبت سطح پوسته به حجم تخم مرغ های بزرگ کاهش می یابد. با این حال تاثیر وزن تخم مرغ تا زمان عرضه به بازار نیز همچنان باقی می ماند به طوری که هر گرم اضافه وزن جوجه ها در هنگام خروج از تخم باعث می شود که وزن جوجه در سن 6 هفتگی 2 تا 13 گرم سنگین تر باشد از آن جا که رشد مرغ ها کمتر از رشد خروس ها است تاثیروزن تخم مرغ بر وزن مرغ ها نیز به اندازه خروس ها نیست به طور متوسط هر تخم مرغ از 5/58 درصد سفیده و 31 درصد زرده و 5/10 درصد پوسته تشکیل شده است البته این نسبت ها ثابت نبوده بلکه بسته سن مرغ و زمینه ژنتیکی قابل تغییر می باشد وزن تخم مرغ با افزایش سن مرغ زیاد شده این مورد باعث افزایش نسبت زرده به سفیده میگردد همچنین تفاوت های ژنتیکی در مرغ ها می تواند در نسبت بین زرده ، سفیده و پوسته تغییراتی ایجاد کند آب بیشترین در صد محتویات تخم مرغ را تشکیل میدهد سفیده حاوی بیشترین میزان آب 8/88 درصد ، زرده 5/47 درصد وپوسته 1 درصد آب دارا می باشد بیشترین میزان پروتئین تخم مرغ درسفیده قرار گرفته در حالیکه چربی ها تقریبا به طور کامل در زرده یافتمی شوند حداکثر میزان کربنات کلیسم در پوسته یافت می شود . سفیده شامل چند پروتئین است وبیش از 90/0 ماده خشک آن را تشکیل میدهد که شامل پروتئین های ساده هستند .اووگلوبولین ها و لیزوزیم ها که در ساختمان خود ئیدارت کربن نیز دارند به ترتیب 8 و 5/3 درصد باقی مانده را تشکیل میدهند ماده خشک زرده شامل پروتئین و چربی تقریبا به نسبت 2 ه 1 می باشد و عمده ماده خشک شامل یک لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم است که باعث آبکی شدن زرده می شود این لیپوپروتئین عمدتا ً درکبد تولید شده و مقدار کمی از منشا روده ای دارد فسفوویتین دومین یپوپروتئین اصلی زرده است که در حدود 11 درصد وزنش را فسفر تشکیل می دهد چربی های زرده شامل 5/72 درصد تری گلیسرید ، 4/24 درصد فسفولیپید و 95/3 درصد کلسترول می باشد اکسید اسیون این اسیدهای چرب منبع بزرگی برای تامین انرژی مورد نیاز جنین محسوب می گردد اما اغلب فسفولیپید به خصوص لستین ممکن است در طول رشد و تکامل جنین بدون تغییر باقی بماند.
در آزمایشاتی که صورت گرفته گزارش شده است که تفاوت های حاصله از سن گله مادر به دلیل تاثیری که بر روی میزان مواد مغذی موجود در زرده می گذارد می تواند مهم باشد چون جوجه های حاصله از گله های خیلی جوان دارای مرگ ومیر بیشتر و عملکرد حیاتی کمتری بدلیل کمبود مواد مغذی زرده می باشند دلیل مرگ و میر زیاد جنینی در جوجه های حاصل از مرغ های جوان با کاهش متابولیسم چربی های زرده در سن 19 روزگی جنینی همبستگی نشان داده است این امر تکامل جنین را طی هفته آخر انکوباسیون کاهش می دهد ثابت شده است که زرده تخم مرغ های حاصل از مرغ هایی با سن 41 هفته فسفولیپید و کلسترول کمتری نسبت به تخم مرغ های حاصله از گله مادر با سن 25 هفتگی دارد زیرا در سن بالا چربی ها بیشتر به صورت تری گلسیرید می باشد. تزریق اسید آمینه به تخم مرغ :
Al-Murrani (2002) اعلام کرد که تزریق مخلوطی از اسیدهای آمینه به جنین های در حال رشد باعث افزایش وزن بیشتر جوجه ها در هنگام خروج از تخم و همچنین در 56 روزگی می شود صنعت طیور ایالت متحده آمریکا تزریق واکسن به داخل تخم مرغ را تایید کرده است و این موضوع که آیا میتوان سایر مواد مغذی را به داخل تخم مرغ تزریق کرد نیاز به تحقیقات و بررسی های بیشتری دارد . OHTa در سال 1999 آزمایشی بر روی تخم مرغ های حاصله از نژاد Cobb انجام داد جنین تخم مرغ هایی که طی 24 ساعت جمع آوری شده بودند در درجه حرارت 8/37 و رطوبت نسبی 60% نگهداری شدند .
آزمایش اول :
بررسی انتقال مواد مغذی از تخم مرغ به جنین در روزهای مختلف جوجه کشی می پردازد .100 تخم مرغ به طور تصادفی انتخاب و به 4 گروه 25 تایی تقسیم شدند میانگین وزن هر تخم مرغ 3/0 گرم بود و در روزهای 0و 7و14و19 جوجه کشی ،20 تخم مرغ از هر گروه وزن شدند و محتویات تخم مرغ و جنین جمع آوری شد جنین ها از مایع آمنیوتیک جمع آوری و کیسه زرده آنها جدا شد سپس محتویات 5 جنین با هم ترکیب و نمونه ها فریز شد وبرای پروتئین خام و چربی خام ورطوبت و اسید آمینه انالیز شدند پروتئین خام تخم مرغ و جنین توسط روش میکروکلدال اندازه گیری و چربی خام توسط روش عصاره گیری تعیین شد رطوبت نیز توسط روش A0Ac که مواد در 105 سانتی گراد به مدت 24 ساعت خشک وتعیین شد تمامی اسیدهای آمینه به جز متیونین و سیستین اندازه گیری شد متیونین و سیستئین قبل از تعیین توسط اسید پرفرمیک هیدرولیز شدند .
در آزمایش دوم :
محلول 5/0 میلی لیتر اسید آمینه که کاملا منطبق با الگوی اسیدهای آمینه تخم مرغ بود به 9 کیسه زرده یا اتاقک هوایی 15 تخم مرغی که میانگین وزنی آنها 8/3 گرم بود در روز 0 و 7 جوجه کشی تزریق شده Al-Murrani گفته بود که تفاوت د رمحتوای پروتئین تخم مرغ ها در روز هفتم جوجه کشی بر رشد جنین موثر است .
Elaouss و همکاران پیش ساز ویتامین D را در روز اول جوجه کشی به تخم مرغ بلدرچین ژاپنی تزریق کردند اگر امکان تزریق اسید آمینه به تخم مرغ قبل از قرار دادن تخم مرغ در ماشین جوجه کشی ممکن باشد این کار بهتر و مطمئن تر خواهد بود .
در تمامی این آزمایشها :
اسیدهای آمینه در روزهای 0 و 7 جوجه کشی از از انتهای بزرگ تخم مرغ به داخل تخم مرغ تزریق شدند تخم مرغ ها قبل از تزریق با اتانل 70/0 استرلیزه شده بودند محلول تزریقی شامل ml 5/0 از اسید آمینه و ml 5/0 آب استریل بود . میزان تریپتوفان نیز از نسبت تریپتوفان به لیزین تخم مرغ محاسبه شد. تزریق ml 5/0 از محلول فوق به مدت 5 بار در طی 24 ساعت صورت گرفت و هر بار ml1/0 محلول به اتاقک هوایی تزریق شد چون اتاقک هوایی کوچکتر از آن است که تمامی ml 5/0 محلول مورد نظر به داخل آن تزریق شود در روز صفر انکوباسیون محل تزریق در پوسته بلافاصله توسط پارافین پوشانده شد و سپس تخم مرغ ها در ماشین جوجه کشی قرارگرفتند