ماهوارهٔ اُمید، نخستین ماهواره ساخت کشور ایران است که بنا به ادعای مقامات نظام جمهوری اسلامی، تمام تجهیزاتش در سازمان فضایی ایران طراحی و تولید شده‌است. ساخت ماهواره تحقیقاتی «امید» از ۱۵ اسفند ۱۳۸۴ ( به گفته هاشمی رفسنجانی از زمان جنگ )آغاز گردید و طی ۲ سال آماده انجام تست‌های مشترک شد.
ماهواره «امید» بامداد ۳ فوریه ۲۰۰۹ میلادی (۱۵ بهمن ۱۳۸۷) و در سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در مدار فضا قرار گرفت. و در ۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ با جو غلیظ مناطق غربی آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام برخورد کرد و به عمر ۸۲ روزهٔ خود پایان داد.
در سال ۲۰۰۸ میلادی ابتدا ستاد کل نیروهای مسلح ایران اعلام کرد که ماهواره امید با یک «موشک ایرانی» به فضا فرستاده شده‌است اما ساعاتی بعد خبر پرتاپ ماهواره امید تکذیب و تاکید شد که تنها موشک ماهواره بر سفیر امید، که قرار است در آینده ماهواره امید را به فضا منتقل کند، آزمایش شده‌است.
ناسا تایید کرد که این پرتاب موفقیت آمیز بوده‌است. رئیس جمهور گفت این ماهواره پرتاب شد تا یکتا پرستی و صلح و عدالت را در جهان بگسترد وزیر امور خارجه منوچهر متکی گفت این ماهواره پرتاب شد تا نیازهای کشور را برآورده سازد و کاملا برای اهداف صلح آمیز است. منابع ارتش آمریکا خاطرنشان کردند که این پرتاب باعث نگرانی است اما تعادل قدرت را در منطقه تهدید نمی‌کند.
امید دومین ماهواره ایران در مدار است. اولین ماهواره سینا ۱ است که توسط روسیه در سال ۲۰۰۵ ساخته و برای ایران به فضا پرتاب شده‌است.
پیش از ایران هشت کشور؛ شوروی (۱۹۵۷)، ایالات متحده آمریکا (۱۹۵۸)، فرانسه (۱۹۶۵)، ژاپن (۱۹۷۰)، چین (۱۹۷۰)، بریتانیا (۱۹۷۱)، هند (۱۹۸۰) و اسرائیل (۱۹۸۸) مستقلا موفق به پرتاب ماهواره شده بودند.
مشخصات فنی
نوع ماهواره: مخابراتی *ابعاد کلی سازه در حالت بسته: ۴۰ در ۴۰ در ۴۰ سانتیمترمکعب *وزن: ۲۷ کیلو گرم
کنترل حرارات : پسیو
باند فرکانس : UHF
ساختار ایستگاه‌های زمینی ماهواره امید
ایستگاه‌های رنجینگ (۴ ایستگاه)
ایستگاه‌های تله متری و تله کامند(۳ ایستگاه)
ایستگاه کنترل مرکزی (ا ایستگاه)
ویژگی‌ها
این ماهواره در هر ۲۴ ساعت، ۱۵ بار به دور زمین می‌چرخد و گزارش‌های دورسنجی به مرکز فضایی در ایران می‌فرستد. این ماهواره همچنین دو باند بسامد و هشت آنتن برای ارسال اطلاعات دارد که در هربار چرخش، دوبار توسط ایستگاه‌های زمینی کنترل و هدایت می‌شود.
ماهواره امید از نوع ماهواره سبک است و توسط ماهواره‌بر «سفیر دو» در مدار قرار گرفته‌است. این ماهواره با هدف برقراری ارتباطات متقابل ماهواره و ایستگاه زمینی، تعیین مشخصات مداری و دورسنجی مشخصات زیرسامانه‌ها، در مدار زمین قرار داده شده‌است. مدت زمان فعالیت این ماهواره، ۵۰ روز اعلام شده است
این ماهواره که در ارتفاع ۲۴۶ تا ۳۷۷ کیلومتری زمین و در داخل جو قرار دارد (ماهواره‌های معمولی در ارتفاع ۳۶۰۰۰ کیلومتری سطح زمین قرار می‌گیرند) پس ازمدتی در اثر جاذبه زمین انرژی خود را از دست داده و سقوط می‌کند.
سامانهٔ فضایی بومی ایران
ایستگاه هدایت و کنترل ماهواره در مدار ارتفاع پایین نیز وظیفه تعیین موقعیت ماهواره در مدار را بر عهده داشته و ارتباط رادیویی با ماهواره برقرار می‌کند و فرمان‌های کنترلی را به ماهواره ارسال نموده و پاسخ آن را دریافت می‌کند. این ماهواره توسط ماهواره‌بر سفیر ساخت ایران توسط موشک سفیر از پایگاه فضایی ایران، به مدار پرتاب شد. موشک سفیر برای پرتاب این ماهواره به فضا طراحی شده‌است. ماهوارهٔ امید به همراه ایستگاه‌های زیرزمینی و پرتاب فضایی، جمعاً نخستین سامانهٔ فضایی بومی ایران را تشکیل می‌دهند. ماهواره‌های خاص ایران عبارتند از ماهواره زهره، ماهواره سینا، ماهواره پارس و ماهواره‌های مصباح ۱ و مصباح ۲.
پرتاب آزمایشی
احمدی نژاد در افتتاح مرکز فضایی جدید ایران در چهارم فوریه ۲۰۰۸ گفت که ماهواره امید در آینده نزدیک پرتاب خواهد شد. ایران در ۱۷ آگوست ۲۰۰۸ از آزمایش موفقیت آمیز یک موشک فضایی که قادر است یک ماهواره را حمل کرده و در مدار زمین قرار دهد خبر داد و بسیاری از دولت‌های غربی آن را تکذیب کردند که از بین آنان می‌توان به فرانسه اشاره کرد که گفت این موشک نمی‌تواند در طبقات بالایی جو عمل کند.