استاندارد ملاس چغندر و نیشکر: ویژگیها که نخستین بار در سال 1346 تهیه گردید براساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تایید کمیسیون فنی خوراک دام و طیور برای اولین بار مورد تجدیدنظر قرار گرفت و در هفتاد و هشتمین جلسه کمیته ملی استاندارد فرآوردههای کشاورزی و غذایی مورخ 67/12/21 تصویب شد , اینک به استناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر گردید .
برای حفظ همگامی و همآهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد برسد در تجدیدنظر بعدی مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدیدنظر آنها استفاده کرد .
در تهیه و تجدیدنظر این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتیالمقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
تحقیق 1: ویژگیهای ملاس چغندر قند و نیشکر
1 هدف
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیها , بستهبندی , نشانهگذاری , نمونهبرداری روشهای آزمون و شرایط نگهداری ملاس چغندر قند و نیشکر مورد مصرف در تغذیه دام و طیور و صنایع دیگر میباشد .
2 تعریف
تفاله چغندر قند عبارتست از مازاد چغندرقند که حداکثر قند و سایر مواد قابل استخراج با آب از آن گرفته شده و بوسیله دستگاههای مخصوص خشک شده باشد.تفاله خشک چغندرقند به اشکال پرکی، مفتولی و قالبی تهیه میشود و ممکن است در تهیه آن از ملاس نیز استفاده شود.ملاس عبارت است از باقیمانده شربت چغندر قند و نیشکر که حداکثر قند قابل تبلور آن گرفته و استخراج شده باشد .
3 ویژگیها
3 1 ویژگیهای فیزیکی :
- رنگ : رنگ تفاله خشک چغندرقند بدون ملاس قهوه ای روشن ورنگ ملاس از قهوهای روشن تا قهوهای مایل به سیاه متغیر است .
- بو : ملاس دارای بوی مخصوص به خود میباشد .
- شکل ظاهری: اندازه تفاله چغندرقند بر حسب شکل ظاهری تهیه و متغیر و بشرح زیر است.
*پرک به طول 5تا 10میلیمتر
*فشنگی که بر حسب نوع صفحه مشبک دستگاه پرس با قطره های 11تا 31میلی متر متغیر است.
* قالبی که بوزنهای 2تا 5کیلوگرم میباشد.
- وزن مخصوص : وزن مخصوص ملاس بستگی به ماده خشک آن دارد .
3 2 ویژگیهای شیمیایی :
ویژگیهای شیمیایی ملاس چغندر قند و نیشکر باید طبق جدول باشد .
یادآوری در صورت افزودن هرگونه مواد مجاز نام و مقدار آن باید مشخص گردد.
4 شرایط حمل نشانهگذاری
چون اکثرا ملاس به وسیله تانکر حمل میشود احتیاج به بستهبندی خاصی ندارد لکن ضروری است قبل از یادگیری داخل تانکر کاملا با بخار آب و مواد شوینده شسته شود همراه هر تانکر باید اطلاعات زیر نوشته یا برچسب شود .
اسم کارخانه تولید کننده ملاس .
وزن خالص به کیلوگرم .
تاریخ تولید محصول .
نام و نوع کالا .
5 نمونهبرداری
عمل نمونهبرداری برای تهیه نمونه جهت تحویل به آزمایشگاه به کمک پیمانههای استوانهای شکل که مجهز به دسته بلندی هستند و حجم پیمانه کاملا مشخص و در روی آن حک شده است انجام میگیرد . برای این عمل در صورتیکه بخواهند از ظروف استوانهای شکل نظیر بشکههای 200 لیتری نمونهبرداری شود به کمک پیمانه 3 الی 5 نمونه از عمقهای مختلف نمونهبرداری شده پس از مخلوط کردن آنها نمونه نهایی به وزن حداقل یک لیتر به دست آید .
در صورتیکه از ملاس موجود در تانکر نمونهبرداری شود تعداد نمونهبرداری از شیر و دریچهها بیشتر خواهد بود و از شیر تانکرها نمونههای مورد نیاز تهیه میشود .
6 روشهای آزمون
1 تعیین مقدار رطوبت مطابق استاندارد شماره 321 ایران .
2 تعیین مقدار پروتئین مطابق استاندارد شماره 457 ایران .
3 روش اندازهگیری درصد ساکارز ( پلاریزاسیون .)
4- تعیین مقدار فیبر خام مطابق استاندارد ملی ایران به شماره 520
5 تعیین مقدار خاکستر کل مطابق استاندارد ملی ایران به شماره 332
6 تعیین مقدار خاکستر غیرمحلول در اسید مطابق استاندارد ملی ایران به شماره 1414
دستگاهها و وسایل مورد نیاز .
1 پلاریمتر با لوله 200 میلیلیتری .
2 حمام ماری ( بن ماری .)
3 ترازوی حساس آزمایشگاهی .
4 سایر وسایل معمولی آزمایشگاهی .
5 مخلوطکن
6-آسیاب
مواد شیمیایی و معرفهای مورد نیاز :
استات سرب قلیایی :
560 گرم استات هیدرواکسید سرب دو ظرفیتی را در یک لیتر آب عاری از انیدرید کربنیک حل کنید سپس به مدت 30 دقیقه مخلوط را جوشانیده بگذارید . مواد معلق در آن تهنشین شود قسمت زلال مخلوط را با دقت جدا کرده آن را با 850 سانتیمتر مکعب آب عاری از انیدرید کربنیک رقیق نمایید وزن مخصوص محلول حاصله برابر با 1/24 گرم در سانتیمتر مکعب است .
-نکته:
بهتر است به جای استات سرب قلیایی ازسولفات آلومینیوم استفاده کرد. براساس تحقیقات به عمل آمده در این مورد حجم و ابعاد مصرف سواستات سرب ا زنظر سمیت و آلودگی محیط از طریق آب و خاک و هوا ضرورت و اهمیت عدم استفاده از ترکیبات سرب و جایگزینی توسط محلول زلال کننده مناسب محسوس و مشخص می شود.
روش کار :
-آماده کردن نمونه، حدود 100گرم تفاله خشک را در آسیاب پودر نمائید چون دستگاه نمونه گرم میشود جهت تبخیر رطوبت تفاله نبایستی دستگاه را بیش از 3دقیقه بکار انداخت بنابراین عمل آسیب و پودر کردن را بدفعات انجام دهید (طول تفاله پودر شده بایستی کمتر از یک میلیمتر باشد). تفاله های آسیاب شده را الک کرده و نمونه پودر شده ای را که از الک عبور کرده در یک ظرف درب دار نگهداری کنید.
250 گرم از نمونه مخلوط شده ملاس را وزن کرده و 250 میلیلیتر آب به آن اضافه کنید و آن را به مدت 10 دقیقه در حمام آب گرم 80 درجه حرارت دهید . برای این کار یا از ظرفهای در دار استفاده نموده و یا اینکه پس از سرد شدن مقدار آب تبخیر شده را به مخلوط بیافزایید . 26 گرم از محلول فوق را وزن کرده و به آن 8 میلیلیتر استات سرب قلیایی غلیظ اضافه نموده و به حجم 100 میلیلیتر برسانید ( برای ملاسی که درصد ماده خشک آن بیشتر از 80 باشد تقریبأ 10 میلیلیتر استات سرب قلیایی باید مصرف نمود .)
مخلوط را صاف کرده با لوله 200 در دستگاه پلاریمتر درصد ساکارز را تعیین کنید .
* عدد قرائت شده در پلاریمتر = درصد ساکارز
روش اندازهگیری قند انورت :
مطابق استاندارد شکر به روش انستیتوبرلین انجام میگیرد.
7 شرایط نگهداری