بیماری پرفشاری خون قاتل خاموش نامیده می‌شود، زیرا بی‌سروصدا و بدون علامت شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی نزدیک می‌کند. قلب فرد مبتلا به پرفشاری خون به‌سختی فعالیت می‌کند و اگر پرفشاری خون در مراحل اولیه کنترل نشود، نه‌‌تنها فعالیت دستگاه قلب و عروق، بلکه تمام اعضای بدن دچار مشکل می‌شود.
بیش از نیمی از زنان بالای 55 سال به پرفشاری خون مبتلا هستند، به‌طوری‌که از هر 14 نفر در امریکا، 1 نفر دچار پرفشاری خون است. این بیماری در زنان سیاهپوست به‌مراتب شایع‌تر و شدیدتر است.
طبق آمارهای جهانی، از هر 5 مورد نارسایی قلبی در زنان، 3 مورد به‌دلیل کنترل نکردن پرفشاری خون ایجاد می‌شود. پرفشاری خون به کلیه‌ها آسیب می‌رساند و موجب نارسایی کلیوی، سکته مغزی، حمله قلبی و بیماری‌های مرگ‌آفرین دیگری می‌شود. همچنین، زنانی که علاوه بر پرفشاری خون به بیماری دیابت مبتلا هستند به‌مراتب بیشتر از سایرین به نارسایی کلیوی و سکته مغزی دچار می‌شوند.
علل پرفشاری خون
در اغلب موارد، علت دقیق ابتلا به پرفشاری خون مشخص نیست، اما برخی عوامل ممکن است فرد را در معرض خطر قرار دهد.
عوامل خطرزای مهارنشدنیý
برخی از عوامل مؤثر بر فشار خون را نمی‌توان تغییر داد. ارث یکی از این عوامل است. فشار خون بالا جزء مواردی است که به ارث می‌رسد. نژاد عامل دیگر است. سیاهپوستان نسبت به سفیدپوستان بیشتر مستعد ابتلا به پرفشاری خون‌اند. جنس نیز تأثیرگذار است؛ تا 55 سالگی، مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند، بعد از 55 سال، نسبت در هر دو جنس یکسان می‌شود و از 75 سال به بعد زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار می‌گیرند؛ بنابراین افراد مسن بیشتر به پرفشاری خون مبتلا می‌شوند.
برخی از بیماریها نظیر دیابت و بیماری‌های کلیوی باعث پرفشاری خون می‌شوند. این قبیل بیماریها را نیز باید از عوامل مهارنشدنی دانست.
عوامل خطرزای مهارشدنیý
اگر فشار خون بالایی دارید، با درمان مناسب آن را پایین بیاورید و کنترل کنید و اگر درحال‌حاضر مشکل فشار خون ندارید، با رعایت موارد زیر، از بروز آن جلوگیری کنید:
وزنتان را کنترل کنید. اگر اضافه وزن دارید، رژیم بگیرید. کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزنتان هم مفید است.
مرتب ورزش کنید. 30 دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است.
مصرف روزانه نمک را کم کنید (حدود 1 قاشق چای‌خوری). سدیم علاوه بر نمک در بسیاری از غذاهای بسته‌بندی‌شده، نوشابه‌های گازدار، جوش‌شیرین و بعضی شربت معده‌ها وجود دارد. برای اطلاع یافتن از مقدار سدیم به‌کار رفته در مواد غذایی برچسب آنها را قبل از مصرف به‌دقت مطالعه کنید.
اگر می‌خواهید از مواد جایگزین سدیم استفاده کنید، حتماً با پزشک مشورت کنید؛ زیرا برخی از این مواد برای همه افراد مناسب نیستند.
از رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات فراوان، لبنیات کم‌چرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانه‌های سبوس‌دار و خشکبار استفاده کنید. به‌نظر می‌رسد پتاسیم از پرفشاری خون جلوگیری می‌کند. مصرف 3500 میلی‌گرم پتاسیم در روز توصیه می‌شود.
از مصرف مشروبات الکلی بپرهیزید.
اگر از داروهای پایین‌آورنده فشار خون استفاده می‌کنید، طبق دستور پزشک عمل کنید تا بهترین نتیجه به‌دست آید. اگر از داروهای بدون نسخه (مثلاً مسکّن‌ها) استفاده می‌کنید، پزشک را در جریان قرار دهید، چون ممکن است با داروهای فشار خون تداخل ایجاد کند. پزشکتان داروهای بی‌خطر را به شما معرفی می‌کند.
اگر باردار هستید، مرتب برای معاینه پیش از زایمان به مراکز درمانی مراجعه کنید تا مراقب بهداشت بتواند به پرفشاری احتمالی خون پی ببرد و به‌موقع کنترل کند.
اگر از قرص‌های ضدبارداری حاوی استروژن استفاده می‌کنید یا تحت هورمون‌درمانی هستید، فشار خونتان را مرتب کنترل کنید.
عارضه هراس از روپوش‌سفید: بعضی از افراد فقط هنگامی که برای کنترل فشار خون نزد پزشک یا مراقب بهداشت می‌روند دچار پرفشاری خون می‌شوند. این عارضه هراس از روپوش‌سفید (white coat hypertension) نامیده می‌شود. اگر مراقب بهداشت یا پزشک شما متوجه این وضعیت در شما شد، باید از دستگاه فشار خون سیار برای کنترل صحیح فشار خونتان استفاده کنید. این دستگاه به مدت 24 ساعت به شما وصل است و فشار خون صحیح را نشان می‌دهد.
دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار خون انواع متفاوتی دارد که می‌توانید آن را از داروخانه‌ها و فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی تهیه کنید. پزشک یا مراقب بهداشت نحوه استفاده از این دستگاه‌ها را به شما آموزش می‌دهد. می‌توانید درباره نوع دستگاه فشار خون مناسب نیز با او مشورت کنید. اگر فشار خونتان را در خانه کنترل می‌کنید، نتیجه را به‌خاطر بسپارید تا در صورت لزوم به پزشک یا مراقب بهداشت اطلاع دهید.
اثر هورمون‌های زنانه بر فشار خون: استروژن موجود در قرص‌های ضد بارداری یا مقداری از این هورمون که در روند هورمون‌درمانی وارد بدن می‌شود ممکن است بر فشار خون تأثیر بگذارد. گاه در افرادی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند مقدار مختصری پرفشاری خون مشاهده می‌شود. ا