سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش به صورت نیمه متمرکز است . در این سیستم بیش از 120 نفر در سطوح مختلف مهارتى در بخشهاى گوناگونى مشغول به کارند که همگى وظایف خود را زیر نظر مدیریت فنى مهندسى انجام مى دهند . واحد برنامه ریزى فنى مهندسى نیز تحت نظر این مدیریت اقدام به برنامه ریزى فعالیت هاى نت و کالیبراسیون در این واحد تولیدى مى نماید .
دیگر زیرمجموعه هاى مدیریت فنى مهندسى را مى توان به بخشهاى مرتبط با تولید و غیر مرتبط با تولید تقسیم کرد .
بخشهاى ساختمانى ، تأسیسات ، نوسازى ، تراشکارى ، برق و الکترونیک را بخشهاى پشتیبانى یا غیر مرتبط با تولید مى خوانیم که در تعمیر و نگهدارى تجهیزات خطوط مختلف تولیدى این کارخانه نقشى ندارند و به صورت غیر متمرکز بیشتر به تعمیر و نگهدارى از تجهیزات جانبى کل کارخانه نظیر سیستمهاى تهویه ، خطوط انتقال انرژى و ... مى پردازند . تقسیم کار بین این بخشها فراتر از خطوط مختلف بوده و ملزم به ارائه خدمت خاص خود به تمام کارخانه مى باشند .
اما بخشهاى مرتبط با تولید در دارو پخش به حسب خطوط گوناگون تولید تقسیم کار کرده اند .
فنى مهندسى 1 مسئول تعمیر و نگهدارى از تجهیزات خطوط استریل ، شربت و پماد میباشد و فنى مهندسى 2 مسئولیت تعمیر و نگهدارى ازخطوط ساخت ، پرس و بسته بندى قرص و کپسول را بر عهده دارد .
فنى مهندسى 3 در ارتباط با خطوط سرم سازى و مگومین کامپوند فعالیت مى کند .
نکته حائز اهمیت این است که هر کدام از این سه بخش به دو دستۀ برق و مکانیک تقسیم میشوند و با دیدى تخصصى و تفکیک شده اقدام به انجام سرویسهاى تعمیر و نگهدارى در بخش خود مینماید .
وجود تکنسینهاى متخصص و کار آزموده در این بخشها شرکت را از عقد هر گونه قرارداد جانبى با پیمانکاران خارج از کارخانه جهت انجام عملیات تعمیرات و نگهدارى تجهیزات خطوط تولیدى بى نیاز ساخته است . البته واضح است که توان بخش تراشکارى کارخانه نیاز گسترده و متنوع واحدهاى فنى مهندسى را تأمین نمى کند و کارخانه جهت تأمین نیاز این واحدها در اکثر موارد از پیمانکاران خارج از کارخانه نیز بهره مى گیرد .
واحد برنامه ریزى فنى مهندسى با تلاش چند ساله اى موفق به ایجاد یک سیستم تعمیرات و نگهدارى براى کارخانه شده است مجموعه اى از یک نرم افزار به نام تیمار و چندین فرم اطلاعاتى هماهنگ با آن که نرم افزار تیمار بصورت یک بانک اطلاعاتى حاوى اطلاعات و گزارشهاى عملکرد سیستم مى باشد و بخشهاى در ارتباط با نت موظفند عملکرد خود را توسط فرمهاى تهیه شده ( که هماهنگى کاملى با نرم افزار دارند ) به برنامه ریزى اطلاع دهند .
اینک ضمن تشریح چگونگى عملکرد سیستم به بیان فرایند انتقال اطلاعات توسط فرمهاى مذکور مى پردازیم . نمونه اى از کلیه فرمهاى موجود در کارخانه جهت اطلاع خواننده در انتهاى همین بخش آورده شده است .
دربارۀ بازرسى و تعمیرات پیشگیرانه در این کارخانه باید گفت که :
ابتدا با همفکرى بخشهاى برنامه ریزى نت و رؤساى بخشهاى فنى ، فرم اطلاعات تعمیرات و نگهدارى براى دستگاههاى مختلف تهیه مى شود و فعالیتهاى تعمیراتى ، روزانه ، هفتگى و ماهانه در آن ثبت مى شود . این اطلاعات به دو قسمت روزانه و ماهانه تقسیم مى شود ، اطلاعات روزانه در برگه هاى چک لیست براى هر دستگاه نوشته مى شود و اپراتور را موظف مى سازد بر اساس دستورالعمل آمده در چک لیست عمل کند . عملکرد او بایستى توسط سرپرست بخش فنى مربوطه تأیید شود . در مورد تعمیرات هفتگى نیز همین گونه عمل میشود .
انجام تعمیرات PM ماهانه نیز در این کارخانه با درخواست برنامه ریزى نت از واحدهاى فنى مهندسى انجام مى گیرد . فعالیتهاى PM براى دستگاههاى مختلف کاملا" مشخص و داراى شناسنامه مى باشد به طوریکه واحد برنامه ریزى نت و نگهدارى کارخانه براى انجام PM در برگۀ درخواست کار فنى کد کارت فعالیت مورد نظر نیروهاى تعمیراتى نسبت به PM مورد نظر به خوبى توجیه مى شوند . شمارۀ دستور کار- تاریخ انجام کار،کد دستگاه و شرح فعالیت که فنى باید آنها را انجام دهد مشخص است . این برگه از روى کارت فعالیت طراحى شده است که کارت فعالیت دورى در دست فنى جهت راهنمایى بیشتر آنها وجود دارد .
در این کارت اطلاعات مفیدى براى تعمیر کار موجود دارد اطلاعاتى از قبیل مدت تخمین انجام فعالیت ، ابزارآلات مورد نیاز، روغنها و روانسازهاى لازم ، شرح دقیق فعالیت تعمبراتى ، نکات ایمنى و ...همانگونه که اشاره شد به اطلاعات این فرم و سیستم کد بندى آن نیز با نرم افزار برنامه ریزى نت کارخانه ( تیمار ) هماهنگ مى باشد .
عملکرد سیستم در مواجهه با شکست یک تجهیز نیز به اینگونه است که به محض مشاهدۀ یک عیب یا نقص در عملکرد یک بخش تولیدى اپراتور دستگاه با پر کردن فرم درخواست کار فنى این مطلب را به سرپرست خود اعلام نموده و پس از تأیید سرپرست به واحد تعمیراتى مربوطه ارجاع مى دهد و متناسب با ماهیت اشکال دستگاه یکى از بخشهاى مکانیک یا برق واحد فنى مهندسى مرتبط ضمن بازدید از تجهیزات مورد نظر درجۀ فوریت رسیدگى و تعمیرآن را بر روى برگه مشخص کرده و در صورت نیاز حیاتى به رفع نقص مربوطه در همان زمان اقدام مى نماید .
برگه هاى درخواست کار فنى که با همفکرى گروههاى مختلف در ارتباط با این امر تهیه شده است حاوى اطلاعات بسیار مفیدى جهت ایجاد یک بانک اطلاعات کارآمد نت مى باشد . اطلاعاتى از قبیل نوع اشکال ، علت آن ، تعداد و کد قطعات مصرفى ، زمان انجام کار تعمیراتى ، زمان غیر کارى ، نیروهاى تعمیراتى مشغول و کد مرکز هزینۀ بخش مربوطه .
این فرم با تأیید سرپرست واحد فنى مهندسى مربوطه جهت انتقال در نرم افزار تیمار به واحد برنامه ریزى فنى مهندسى کارخانه ارسال مى شود و کلیه اطلاعات مندرج در آن براى تحلیل و بررسى وضعیت کلى سیستم ذخیره مى شود .
فرم درخواست کار فنى بر اساس اطلاعات مورد نیاز نرم افزار تیمار تهیه گردیده است . سیستم کدگذارى دقیق این نرم افزار این اجازه را به تحلیل گر مى دهد که از بیشترین میزان خرابى دستگاهها و مهمترین علتهاى آن مطلع شود . رسم نمودارهاى علت و معلول ( استخوان ماهى ) با اتکاء بر همین اطلاعات سیستم را قادر مى سازد تا در مواجهه با هر عیب مجموعۀ علل محتمل آن را در نظر بگیرد و با رفع مجموعه اى از این علتها به بهبود فرایند تولید کارخانه کمک کند .
علاوه بر این فعالیتهاى تعمیراتى کارخانه در تعطیلات عید نوروز مدت زمان 5 الى 13 روزه اى را به انجام تعمیرات عمومى ( GeneralService ) اختصاص مى دهد که در طى آن به بازرسى و تعویض قطعاتى از دستگاه مى نماید که محل قرار گرفتن آنها در دستگاه بازرسى و تعویض آنها را به سادگى امکانپذیر نمى سازد و مستلزم توقف چند روزه تولید خواهد بود . این توقف به سبب رفع آلودگیهائى است که این بازرسیها در یک محیط داروئى با خود به همراه دارد . در این باره بعدا" توضیحات مفصل ترى ارائه خواهد شد .
خلاصه اى از رویۀ عملکرد سیستم
براى آشنائى هر چه بیشتر خواننده از عملکرد سیستم و گردش اطلاعات در آن ، روش و دستورالعمل نگهدارى و تعمیرات کارخانجات دارو پخش در پى مى آید .( 1)
عنوان : دستورالعمل نگهدارى و تعمیرات ؛
هدف : مدون نمودن عملیات نگهدارى و تعمیرات پیشگیرانه و نیز تعمیرات اضطرارى ماشین آلات تأسیسات و تجهیزات به منظور حصول اطمینان از استمرار فرایند و همچنین نگهدارى آنها در شرایط قابل قبول ؛
دامنۀ کاربرد : کلیه ماشین آلات تولیدى ، تأسیسات و تجهیزات پشتیبانى تولید ؛
مسئولیتها : مسئولیت نظارت بر حسن اجراى این دستورالعمل بر عهدۀ مدیر فنى مهندسى میباشد .
مراحل و روش
الف – نگهدارى روزانۀ ماشین آلات
رئیس برنامه ریزى فنى ومهندسى اطلاعات بازدید و نگهدارى روزانۀ ماشین آلات را از طریق کاتالوگهاى مربوطه و نیز تجربۀ پرسنل فنى با همکارى رؤساى بخشها و سرپرستان فنى جمع آورى مینماید .
او همچنین چک لیست نگهدارى روزانه ماشین آلات را از روى اطلاعات فوق با همکارى کارشناس برنامه ریزى نت و رؤساى بخشهاى فنى و مهندسى تهیه مینماید .
رؤساى بخشهاى فنى و مهندسى چک لیست نگهدارى روزانۀ ماشین آلات را جهت نصب بر روى دستگاهها به رؤساى بخشهاى تولیدى تحویل مى نمایند .