تعریف جامعه: همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقمند هستیم یا متدهای پژوهشی را به آنها تعمیم دهیم.
برای انجام پژوهش ابتدا باید جامعه ای را که قصد داریم نمونه گیری و مطالعه کنیم انتخاب می کنیم.
تعریفی که کاملاً روشن بوده قابلیت تعمیم را در تحقیق میسر می سازد.
تعریف جامعه : مثال:
افزایش حقوق تاثیر بر رضایت مندی کارکنان
در این جا جامعه ای را که قصد داریم مورد مطالعه قرار دهیم و تعرفی کامل از آن ارائه دهیم. تاثیر حقوق بر رضایت مندی کارکنان است.
هر چند این موضوع می تواند بیشتر به واقعیت نزدیک باشد؛ ولی می توان نمونه گیری بهتری استناد کرد.
نمونه: وقتی از یک جامعه تعداد مشخص و معینی را انتخاب کنیم نمونه ی ها شکل گرفته، نمونه گیری در حقیقت درصدی از یک جامعه است که نماینده ی آن جامعه می باشد برای آنکه نمونه گیری درست انجام شود دو شرط اساسی لازم است:
الف ) نماینده ی واقعی بودن نمونه
ب ) انتخاب به صورت تصادفی.
در مثال یاد شده: افرادی را جزء نمونه ی خود قرار می دهیم که افزایش حقوق را در بهره بری کار مهم می دانند.
2 ) افرادی را مورد مطالعه قرار می دهیم که تجربه و حرفه ی خود را مهمترین اصل بر رضایت مندی کارکنان می دانند.
3 ) افرادی را مورد مطالعه قرار می دهیم که تجهیزات فنی، ماشین آلات و ... را مهمترین اصل بر رضایت مندی کارکنان می دانند.
همان طوری که در روش های نمونه گیری یاد شد روش های متعددی وجود دارد که عبارت است از:
1 ) نمونه گیری تصادفی : در این نوع نمونه گیری هر یک از اعضای جامعه امکان مساوی برای انتخاب شدن دارند نمونه گیری تصادفی ممکن است به دو صورت جایگزینی و بدون جایگزینی انجام پذیرید. نمونه گیری تصادفی دو روش دارد:
1 ) قرعه کشی که یا نام اعضا روی کاغذ نوشته می شود و بعد از بهم زدن تعداد مورد نظر انتخاب می شوند.
ب ) با استفاده از جدول تصادفی
2 ) نمونه گیری منظم: در این روش تمام اعضای جامعه بدون نظم و ترتیب خاص فهرست بندی می شوند سپس نمونه ی مورد نظر با استفاده از یک نظم معین از میان آن لیست انتخاب می شوند.
3 ) نمونه گیری طبقه بندی: این نمونه گیری فرایندی است که از طریق آن جامعه خرده گروههایی بنام طبقه تقسیم و نمونه های مستقل از طبقه انتخاب می شوند.
طبق مثالی که ارائه شد می توانیم از 3 موارد نام برده هر یک از این نمونه گیری ها را به طور فرضی نشان دهیم.
و طبق دستور و تعریفی که از این موارد ذکر شده هر یک دارای معایب و مزیت هایی نیز است.
اندازه ی نمونه جواب قاطعی برای انتخاب نمونه از جامعه وجود ندارد ولی در پژوهش های توصیفی نمونه به حجم حداقل صفر نفی در پژوهش های همبستگی حداقل حجم نمونه پنجاه نفر برا ی پژوهش های آزمایش علی و مقایسه ای پانزده نفر ضرورت دارد اما به طور کلی نمونه های کمتر از سی نفر جواب درستی به ما نمی دهند.
جامعه: افزایش حقوق تاثیر بر رضایت مندی کارکنان.
نمونه گیری : بین افزایش حقوق در بهره وری کارمندان هیچ رابطه ای وجود ندارد.
بین افزایش حقوق در بهره وری کارمندان وجود دارد البته با تجهیزات فنی، تکنولوژی، ماشین آلات و...
نمونه گیری تصادفی: از بین کارمندان و کارکنان 30 نفر به طور تصادفی انتخاب می شوند. و به موضوع را جواب می دهند.
2 ) نمونه گیری منظم: از این سه گروه با ترتیب و نظم خاص چندین نفر از میان مجموعه انتخاب می شوند و لیست شده و به سوالها جواب می دهند.
3 ) نمونه گیری طبقه ای: در این نمونه گیری در واقع ما به دنبال آن هستیم که گروههایی که انتخاب کردیم یک جواب مستقل و نمونه مستقل پیدا کنیم.
نتیجه و جوابی که از این طرح می توان گرفت جواب قاطعانه نیست بلکه جوابی است که حداکثر افراد این مجموعه بازگو کرده اند که حداکثر افزایش حقوق می تواند بر کارایی تاثیر داشته باشد.