تحقیق مقاله تاثیر کود های شیمیایی بر روی گیاهان

کشاورزی صنعتی و کودهای شیمیایی

تکنولوژى همچون شمشیر دولبه اى است که استفاده از یک لبه آن به نفع انسان و استفاده از لبه دیگرش به ضرر اوست. اینکه در این گرماى شدید هواى خنک کولر به داد ما مى ر سد از فواید تکنولوژى امروزى است. اما غافلیم که همین تکنولوژى در بخش هایى مثل کشاورزى صنعتى چه زیان هایى به بار آورده است. استفاده از کود هاى شیمیایى در این نوع کشاورزى بهترین نمونه براى نشان دادن تاثیرات مضر کشاورزى صنعتى بر روى محیط زیست انسان است. این نوع کود ها خاک را زائل مى کنند و منجر به سترون شدن زمین مى شوند.

بهترین مثال استفاده مکرر از کود هاى شیمیایى در کشاورزى با روش صنعتى در جلگه خوزستان و دشت گرگان کشور ما بود که آسیب هاى فراوانى به خاک این مناطق وارد آورد. جلگه خوزستان که زمانى به علت وجود رسوبات بین النهرین در آن قادر بود گندم خاورمیانه را تامین کند و دشت گرگان که از حاصلخیز ترین سرزمین هاى ایران محسوب مى شد، امروزه در اثر نفوذ کود هاى شیمیایى زائل شده است. از اثرات مخرب دیگر تکنولوژى مى توان به فاضلاب ها و پساب هاى حاصل از صنعت اشاره کرد که به آب برگشت داده مى شوند و محیط زیست انسان را آلوده مى کنند.

طبق یک رابطه علت و معلولى طبیعت پسماندى ندارد و همه پسماند ها یا غذاى موجودات دیگر هستند یا به خاک باز مى گردند که همه عناصر تجزیه کننده ضایعات را در خود دارند. اما ما با بازگشت پساب هاى صنعتى به آب این چرخه را برهم مى زنیم و با باقى ماندن این نوع پساب ها محیط زندگى خود و دیگر موجودات زنده را آلوده مى کنیم.

سال هاست کشور هاى پیشرفته علمى تلاش مى کنند ضرر هاى ناشى از تکنولوژى به محیط زیست را با تولید تکنولوژى هاى بى ضرر یا «تکنولوژى سبز»، مهار کنند. از جمله در سال ۱۹۸۷ میلادى مصادف با سال ۱۳۵۷ شمسى «سیاست کشاورزى سبز» پایه گذارى شد که کشاورزى سبز مبتنى بر حذف کامل کود هاى شیمیایى و استفاده از کود هاى طبیعى (حیوانى) و به خصوص تناوب زراعى بود. در این نوع کشاورزى بسیار دقت مى شد تا موادى که از خاک گرفته مى شوند دوباره به آن باز گردند. طورى که وقتى محصولى مانند ذرت و گندم که ازت خاک را مى بلعد؛ مى کاشتند بلافاصله تیره بغولات مثل نخود، شبدر را نیز به خاک مى افزودند تا ازتو باکترى که در ریشه این گیاهان وجود دارد ازت هوا را بگیرد و به خاک پس بدهد.

کشاورزی پایدار

امروزه برنامه ریزی برای بهره برداری از منابع برای نیل به توسعه پایدار به عنوان یکی از مهمترین مسائل اقتصادی ، زیست محیطی و اجتماعی بشر به شمار می‌آید . به این ترتیب می‌توان گفت که پایداری یکی از مفاهیم مهم کاربردی است که در مباحث گوناگون صاحب نظران مورد استفاده قرار می‌گیرد . در این میان بخش کشاورزی به عنوان مسئول اصلی تعیین غذای مردم عرصه فعالیت هایی است که با پایداری منابع آب و زمین و سایر نهادهای مورد نیاز منابع سر و کار دارد. چگونگی فعالیت های کشاورزی در طول تاریخ مراحل مختلفی را طی نموده است در عصر کشاورزی فعالیت های زراعی به صورت ابتدایی توسط دهقانان بر روی عرصه های کوچک صورت می‌گیرد و شیوه ای کاملا معیشتی و بسته برای رفع نیازهای خانوار در آن به کار می‌رفت در عصر صنعت کشاورزی با تحولات نوین همراه شد ورود کودهای شیمیایی و سموم و بذور اصلاح شده انقلاب سبز را پایه گذاری نمود و افزایش روز افزون تولیدات کشاورزی فشار بر منابع را افزایش داد در عصر فرا صنعتی کشاورزی به عنوان یک فعالیت اقتصادی وارد عرصه تجارت جهانی گردید در این دوره به ویژه در طول دو دهه آخر هزاره دوم مفاهیمی همچون بهره وری ، مزیت نسبی ، کشاورزی بیولوژیک ، بیوتکنولوژی ، و محیط زیست وارد عرصه فعالیت های کشاورزی شد . افزایش جمعیت و ضرورت تولید هر چه بیشتر مواد غذایی موجب تشدید فشار بر منابع گردید و کاربرد وسیع مواد شیمیایی و ماشین آلات سنگین که موجب تخریب منابع و آلوده کردن آنها می‌شد پایه گذار مفهوم کشاورزی پایدار در راستای حفظ محیط زیست در ادبیات فعالیت‌های تولید اقتصادی بخش کشاورزی گردید . بر این اساس می‌توان گفت که توسعه پایدار کشاورزی تحت تاثیر سیاست های خاص به وجود می‌آید برخی صاحب نظران سه قاعده کارآمد را در این زمینه که عبارتند از عدالت ، انعطاف پذیری و کارآیی که هر یک معنا و تعبیر خاص خود را دارا هستند . در کشور ما نیز تلاش برای دست یابی به توسعه پایدار کشاورزی به ویژه در دو دهه اخیر همواره مطرح بوده است ، اما برخی بر این عقیده‌اند که باید سیاست های پایداری به طور جامع ، یکپارچه و همه جانبه در کشور ما جاری گردد . اینک سوال اینجا است که از نظر تحقق سیاست های مربوط به کشاورزی پایدار در کجا واقع شده چه موانعی در مسیر دست یابی به توسعه پایدار کشاورزی با ملاحظات زیست محیطی وجود دارد و چه عامل یا عواملی در تحقق و یا عدم تحقق سیاست های مربوطه در این زمینه موثر است ؟ مجری : بخش کشاورزی در کشورهای مختلف دنیا و در جوامع مختلف بشری از اهمیت بسزایی برخوردار است . بخش کشاورزی تامین کننده غذای آحاد جامعه است . بخش کشاورزی ایجاد اشتغال می‌نماید و در ایجاد درآمدهای ارزی تاثیر بسزایی دارد . در کشور ما هم بخش کشاورزی مهم ترین بخش های اقتصادی تلقی می‌شود . نزدیک به 15 درصد از تولید ناخالص ملی در سالهای 1372 تا 84 به طور متوسط در بخش کشاورزی به وجود آمده . بیش از 26 درصد از صادرات نفتی ما در بخش کشاورزی اتفاق می‌افتد ، اما کشاورزی پایدار یکی از مقوله های با اهمیتی است که در بخش کشاورزی مطرح است و امروزه در دنیا به عنوان کشاورزی با ملاحظات زیست محیطی یا کشاورزی مسئولانه از آن یاد می‌شود . دکتر ارجمندی : کشاورزی و محیط زیست شاید بسیار تنگاتنگ در کنار هم باشند و باید با هم باشند چون کشاورزی در سطح وسیع در محیط زیست انجام می‌شود ما تعریفمان از محیط زیست این است که مجموعه دشت ها و صحراها و مناطق ما همه‌شان در محیط زیست هستند و کشاورزی با محیط زیست رابطه تنگاتنگی دارد ولی کشاورزی که به صورت صحیح انجام شود در خدمت محیط زیست است . الان کشاورزی مطلوبیت دارد که هماهنگ با محیط زیست باشد . وقتی که کشاورزی هماهنگ با محیط زیست باشد در جهت محیط زیست است اگر کشاورزی در جهت تخریب محیط زیست باشد مغایر با محیط زیست است . دکتر خوانساری : در حقیقت کشاورزی قسمتی از طبیعت است قسمتی از محیط زیست ما است حتی در گذشته که کشاورزی صنعتی نداشتیم محصولات کشاورزی به صورت بومی بود و در حقیقت قسمتی از کشاورزی بود که ما در حفظ و نگهداری اش به عنوان یک وظیفه برای حفظ محیط زیست سعی و کوشش می‌کنیم بنابراین خیلی جدا من نمی‌بینم . دکتر کرد زنگنه : خود بخش کشاورزی تقویتش به نظر بنده باز تقویت محیط زیست است هر چه فضای سبز در کشور باشد و بخش کشاورزی گل و درخت و سبزی است که همه اینها مواردی است که خودش کمک می‌کند به محیط زیست درخت سالم ترین منبع تولید اکسیژن است و پاکسازی محیط زیست است . طهماسبی ، نایب ریس کمسیون کشاورزی : در بحث کشاورزی ما منابع آب ، خاک و هوا که اجزایی از محیط زیست هستند اگر لحاظ نکنیم مسائل علمی را موجبات این می‌شود که پایداری در خیلی بحث های کشاورزی موجب خطر می‌شود برای مثال منابع آب و خاک کشور و جنگل‌ها و مراتع و حتی دریاها چنانچه در بحث محیط زیست به آنها توجه نشود ما دیری نخواهد پایید که با مشکلات تولید رو به رو خواهیم شد . دکتر ارجمندی : کشاورزی پایدار عبارت از کشاورزی است که از منابع به خوبی استفاده کند از آب و خاک به خوبی بهره برداری کند ولی تخریب انجام ندهد اگر این را به عنوان یک تعریف اقتصادی بپذیریم حالا تعریف علمی تر و فنی تر هم می‌شود مطرح کرد در یک کشاورزی پایدار با این تعریف سموم شیمیایی را با همان مقداری که لازم است مصرف می‌شود کود شیمیایی به همان مقداری که است مصرف می‌شود مکانیزاسیون با استفاده از ماشین آلات کشاورزی چه در مورد زمینه کاشت داشت و برداشت تراکتورهای سنگین همه اینها می‌تواند در خدمت کشاورزی پایدار باشد اما مخرب کشاورزی پایدار باشد . مجری : کشاورزی پایدار یعنی کشاورزی مسئولانه با نگاه به آینده کشاورزی پایدار یعنی کشاورزی سبز با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی کشاورزی پایدار کشاورزی است که به نیکی به نقش و اهمیت استفاده بهینه از منابع طبیعی و منابع خدادادی که در اختیار ما انسان ها قرار گرفته توجه می‌کند کشاورزی پایدار همان کشاورزی سبز است که محصولاتی را تولید می‌کند که برای تولید کننده به صرفه باشد و برای مصرف کننده نیز سلامتی و نشاط و امنیت غذایی به دنبال بیاورد بنابراین کشاورزی پایدار از اهمیت بسزایی برخوردار است و نگاه ما بر اساس چالش ها و مباحثی که در این زمینه وجود دارد باید راهگشای آینده باشد و با راهکارهای و پیشنهادهای اساسی همراه باشد . طهماسبی ، نایب ریس کمسیون کشاورزی : مهم ترین چالش محیط زیست در بخش کشاورزی در کشور ما هم روند نگران کننده تخریب منابع آب و خاک است که اگر این توجه لازم شود نه تنها این خطر رفع خواهد شد بلکه ما ثمرات بسیار مفیدی را خواهیم داشت . دکتر کریمی ، عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی : خیلی از فعالیت های را که ما در حوزه کشاورزی انجام می‌دهیم تاثیر آن بر حیات جانوری بسیار زیاد است به عنوان مثال کاربرد سموم برای کشاورزی یک امر لازم و ضروری است یا کاربرد کود برای افزایش کشاورزی خیلی مهم است ولی نحوه استفاده از این کود و این سم برای حیات جانوران و پرندگانی که استفاده می‌کنند از بستر طبیعی آن بسیار با اهمیت است . در خیلی از جهات دیده می‌شود که پرندگان و وحوش با استفاده از کودی که در مزرعه رها شده و بلافاصله آبیاری نشده استفاده کردند و از بین رفتند. مهندس صمد یار : خاک محدود است نمی‌توانیم از جای دیگر خاک وارد کنیم مجبوریم از زمین هایی که داریم بهره کشی کنیم سموم ،‌آفت کش ها ،‌بارور کننده های خاک ، کودهای شیمیایی که وارد خاک می‌کنیم اینها مواد شیمیایی هستند در درجه اول باید خاک وابسته باشد ما مشکل این را داریم که وقتی سموم را استفاده می‌کنیم اینها مواد باقی مانده در محیط دارند این باعث می‌شود که آب و خاک و گیاهانی که از این خاک و آب استفاده می‌کنند در واقع دارای مقدار اندکی و جزئی از این مواد آفت کش‌ها و سموم بشوند در مرحله بعد استفاده کننده ها و در نهایت انسان . دکتر معلمی پور : استفاده از سموم در 20 ، 30 سال گذشته برای مبارزه با آفات گیاهی رواج زیادی پیدا کرد خوب از یک طرف ما دست آوردهای ابتدایی داشتیم دست آوردهایی که منجر به موفقیت در مبارزه به مدت کوتاه بود منتها از آنجایی که استفاده وسیع از این سموم لطمه زد به محیط زیست و خیلی از حشرات و موجودات مفید را هم از بین برد و متاسفانه مقاوم کرد خیلی از این مسببین بیماری ها و آفات را به این سموم و در نتیجه ما هر سال میزان بیشتری از این سموم داریم استفاده می‌کنیم و در نتیجه هم آبهای زیری زمینی مان آلودگی ایجاد می‌شود و آبی که می‌آید از همین طریق می‌رود پشت سدهایمان شما الان نگاه کنید کیفیت آب ما در پشت سدها غالب سدهای ما به دلیل همین استفاده زیاد از سموم دفع آفات و بیماری ها تنزل پیدا کرده کیفیت اینها . دکتر خلیلی : آلودگی آبها هم می‌تواند فعالیت های اقتصادی را با خطر مواجه کند و یکی دیگر هم کمبود آب است جهان و به خصوص کشور ایران که یک کشور نیمه خشک است در آینده با چالش جدی کمبود آب مواجه است . دکتر خراسانی : متاسفانه آبی که مایه حیات است متاسفانه در سالهای گذشته به دلیل بهره برداری بی رویه به شدت از بین رفته سفرهای آب زیر زمینی افت بسیار زیادی داشتند تمام برکه ها و تمام قنوات خشک شدند اینها همه بر اثر بهره برداری بیش از حد بوده بهره برداری غیر پایدار بوده .