مقدمه:
امروزه ارتقای سطح توقعات عمومی در قبال بهبود شرایط زندگی و بهره گیری از فناوری در این راستا ، بکار گیری انرژی و بنابر این سرمایه گذاری و تامین مخارج آن را ضروری نموده است .
اما چنانکه میدانیم ذخایر انرژی های قابل استفاده جهان محدود بوده و با بهره برداری های بی رویه کنونی از این ذخایر ، قطعا در آینده ای نه چندان دور با بحران روبرو خواهیم شد . با پذیرش این واقعیت مسئولیت ما چیست و آیا بشر در این خصوص اندیشیده است ؟ ارائه پاسخ به این سوالات با درک بهتر صورت مسئله میسر است . در حقیقت انرژی در اطراف ما به دو گونه موثر است : اول تاثیرات مثبت مانند گرمایش و سرمایش محل کار و زندگی در فصول سرد و گرم ، حمل و نقل عمومی ، ارتباطات ، صنایع و .... که لا اقل در جوامع مدرن امروزی ، این امور بدون صرف انرژی امکان پذیر نخواهند بود . ثانیا تاثیرات منفی مثل آلودگی محیط زیست ، کاهش ذخیره منبع ارزشمند طبیعی و آلودگی صوتی در محیط های شهری که از جمله پیامدهای منطقی مصرف نابجای انرژی توسط بشر امروز است .
ولیکن طرح مسئله ، بلافاصله گزینه هایی را به عنوان راه حل فراروی ما قرار می دهد . آیا امکان صرفه جویی و استفاده بهینه از سوخت و حامل های انرژی وجود دارد ؟ آمارها نشان می دهد که بیش از 30 درصد انرژی تولیدی در جهان مصرف سرمایش و گرمایش می گردد که این رقم معادل حدود 60 درصد درآمد سرانه جامعه است . تدابیر مختلفی اما جهت کاهش و صرفه جویی انرژی در بخش خانگی اندیشیده شده است . یکی از بهترین آنها که در کنار سایر روشها نظیر بکار گیری انرژی های بالفعل طبیعی ( اشعه خورشید ، انرژی باد ) و نیز انرژی های تجدید پذیر مثل پیل های سوختی پذیرفته شده و مورد استقبال قرار گرفته عایق کاری حرارتی ساختمانها است . ممالک صنعتی با درک این موضوع سالها است که بطور عملی مسئله ایزولاسیون حرارتی را مدنظر داشته و بکار گرفته اند و در این زمینه به پیشرفتهای شایانی نیز در بعد ابداع مواد عایق و روشهای نصب و هم در بعد تدوین استراتژی های اجرایی و نظارتی ، دست یافته اند .
در کشور ما این موضوع با چند ده سال تاخیر در شرف تحقق است . با این حال استفاده از تجربیات و ابداعات کشورهای صنعتی ، به تسریع روند بهینه سازی مصرف انرژی کمک می نماید . یکی از این تجربیات ارزشمند ابداع عایق حرارتی و صوتی پشم شیشه است که در دهه 60 میلادی صورت گرفت و از آن زمان تاکنون با افزایش گستره تقاضا در بازار جهانی ، نصب و اجرای آن در کاربردهای مختلف مسکونی ، تجاری ، آموزشی ، اداری و ... به روشی کلاسیک بدل گردیده است .
در همین راستا در کشور ما در سال 1343 با تاسیس شرکت پشم شیشه ایران نخستین گام مهم در این زمینه برداشته شد . این شرکت بدوا با تولید پشم شیشه تحت فرایند تل و با کسب دانش فنی روز شرکتهای سن گوبن (Saint Gobain) فرانسه و اونزکورنینگ (Owens Corning) آمریکا با ظرفیت روزانه 2 تن در تهران راه اندازی گردید که در اندک زمانی به 10 تن پشم شیشه در روز افزایش ظرفیت داد . نظر به کیفیت مطلوب محصولات و بازار رو به گسترش تقاضا ، ده سال بعد کارخانه جدیدی با ظرفیت بالاتر و ماشین الات مدرن تر در حومه شهر شیراز احداث گردید و با تولید روزانه 50 تن انواع پشم شیشه و بیش از 20000 متر مربع تیشو به بهره برداری رسید . طی همین سنوات و با درک شرایط روز دنیا و در راستای تحولات جهانی ، حرکتی ماندگار و موثر توسط شرکت پشم شیشه ایران صورت گرفت که گسترش امواج آن در سطح کشور همچنان ادامه دارد : تولید عایق رطوبتی پیش ساخته که گامی مهم در کاهش آلودگی زیست محیطی ناشی از روش سنتی قیر و گونی و تحولی مهم در صنعت ساختمان بود .
عایق های رطوبتی عرضه شده توسط شرکت پشم شیشه ایران با نام تجارتی و انحصاری ایزوگام تا حدی مورد توجه و طبع متخصصین و عموم مردم قرار گرفت که هم اکنون این واژه در فرهنگ عامیانه به انواع عایق های رطوبتی تولیدی در کشور اطلاق می گردد . کیفیت بالا ، نصب آسان و خدمات گسترده پس از فروش ازجمله دلائل موضوع می باشد . تولید عایق رطوبتی ایزوگام هم اکنون با ظرفیت 9000000 متر مربع در سال در کارخانه شیراز شرکت بر پا است . طرح توسعه این محصول به میزان 10 میلیون متر مربع در سال با بهره گیری از آخرین فناوری دنیا از کشور آلمان خریداری و در منطقه ای در حومه کرج در مرحله راه اندازی است . با بهره برداری از این طرح ، انواع عایق های رطوبتی با روش جدید وکیفیتی متفاوت برای اولین بار در ایران تولید و عرضه می گردد .
به رغم افتخارات ذکر شده ، شرکت پشم شیشه ایران با عزم راسخ به حفظ برتری کمی و کیفی در جلب رضایت مشتریان و ارتباط دانش روز دنیا ، در سال 1381 به توسعه و تجهیز خط تولید عایق حرارتی با مشارکت فنی متخصصان آلمانی در طراحی و نصب ماشین آلات خریداری شده از این کشور به همراه متخصصین داخلی همت گمارد که این مهم در اواسط سال 1382 تحقق یافت و رویای مصرف کنندگان منطقه را اعم از داخلی و خارجی به استفاده از محصولاتی با معیارهای کیفی بین المللی در کنار خدمات فنی و سرویس های پس از فروش ، به واقعیت بدل نمود .
هم اکنون تولید انواع پشم شیشه رولی ، قطعه ای سخت و نیمه سخت با روکش های متنوع و انواع عایق لوله با ابعاد با ضخامت های مختلف در خط تولید کارخانه مجهز شیراز در جریان است .
تولید عایق های صوت یا پانل های اکوستیک گام دیگری است که برای نخستین بار در ایران با هدف پاسخ به نیاز های کنونی و آتی بازار داخل و کشورهای منطقه ، برداشته شد .
موضوع کاهش و کنترل نوفه ( اصوات آزار دهنده ) از موضوعات جدی است که امروزه در سطح کشور های صنعتی مطرح می باشد . تحقیقات نشان داده است که سطح آلودگی صوتی در کلان شهر ها با سرعتی معادل یک دسی بل در سال در حال افزایش است و با آگاهی از این موضوع که با افزایش هر 5 دسی بل صدا شدت صوت دو برابر می گردد و با در نظر گرفتن آثار سوء روانی و بیولوژیک نوفه(noise) بر بدن انسان ، اهمیت کنترل آلودگی صوتی بیشتر درک می گردد .
استفاده از مواد جاذب صدا از جمله روش های دفع آلودگی صوتی است که امروزه با گستردگی مورد استفاده قرار می گیرد . پشم شیشه یکی از بهترین مواد جاذب است که کارایی آن در فرکانسهای زیر ( که آزار دهنده تر بوده و آثار سو آن تایید شده ) بسیار بالا است بطوریکه ضریب جذب صدا در دامنه فرکانسی مذکور به 9 % می رسد . مهندسین ساختمان و معماری امروزه بر استفاده از این محصول ارزشمند تاکید دارند .
اکوستیک پانل های ساخت شرکت پشم شیشه ایران با تنوع زیاد و طرح های جذاب و رنگارنگ ضمن پاسخگویی به نیازمندی های فنی ساختمانها ، به محیطهای مسکونی ، کسب و کار ، تحصیل و ... جذابیت و جلوه می بخشند. شرکت پشم شیشه ایران هم اکنون با برخورداری از منابع انسانی کارآمد ، ماشین آلات مدرن و تجهیزات کامل آزمایشگاهی انواع محصولات پشم شیشه ( رولی ، قطعه ای ، عایق لوله و اتصالات ) ، عایق رطوبتی ایزوگام ، تیشو ( غشای حامل مورد استفاده در صنایع ساخت عایق رطوبتی و پوششهای ضد خوردگی ) و پانل های آکوستیک را با تنوعی بالغ بر 400 نوع در دست تولید دارد که علاوه بر پوشش بخش چشمگیری از نیاز های داخلی ، سهمی از بازار کشور های همجوار از جمله ترکیه ، عربستان ، قبرس ، کشورهای شوروی سابق ، مصر و ممالک حاشیه خلیج فارس را نیز تحت پوشش دارد .
ایزولاسیون ساختمان
[]امروز با تولیدات محصولات پلی فوم افق های تازه ای را فرا روی زمینه های اجرایی فعالیت های ایزولاسیون در صنعت ساختمان و تاسیسات گشوده است.
پلی فوم به عنوان پوشش پلی اتیلن اسفنجی چدیدترین پدیده در صنعت ایزولاسیون ساختمان و تاسیسات است که به دلیل دارا بودن سلولهای کاملا بسته و حبابهای متراکم و فشرده هوا به طور همزمان عایق صدا ، حرارت و رطوبت می باشد. پلی فوم به عنوان رطوبت در زیر بتن و یا بستر کانالهای آب و به عنوان عایق حرارتی و صدا در بین طبقات ساختمان، ایزولاسیون سقف سالنهای صنعتی، اماکن ورزشی ، انبارها و نیز به عنوان عایقی مطمئن جهت پوشش کانالهای انتقال هوا و دستگاههای تهویه مطبوع و نیز به عنوان عایق حرارتی در ارتباط با لوله های انتقال آب و روکشی مطمئن جهت لوله های داخل خاک سولفاته و خورنده می باشدمعرفی EPDM Heavy Layer لایه سنگین EPDMمحصولی است که متشکل از درصد مشخصی از EPDM به همراه مواد جاذب صوت و حرارت میباشد کاربراین لایه در ایزولاسیون حرارتی و صوتی به لحاظ فنی اثبات شده است و به صورت گسترده در صنایع اتومبیل سازی و سایر صنایع ازجمله ساختمان سازی و غیره کاربرد دارد. این لایه را می توان با کیفیت های مختلف و با توجه به خواست مشتری و نیاز بازارتولید کرده و یکی ازعمده خواص محصول یادشده این است که می توان میزان جذب صوت وایزولاسیون حرارت را با توجه به مصارف مختلف ودرصنایع مختلف تغییر داد. 2-2) مقایسه PVC و EPDM عدم وجود مواد هالوژنه پی وی سی دارای حدود 40-30 درصد کلر می باشد که یکی از مواد هالوژنه و عامل مخرب زیست محیطی است. در اثر تجزیه پی وی سی کلر آزاد شده و سریعاً با محیط اطراف واکنش می دهد. بازیافت ضایعات تولید در هنگام تولید می توان سریعاً ضایعات تولید را به ابتدای خط برگرداند و از آن استفاده کرد که در هر دو مورد قابلیت انجام این کار وجود دارد. و لیکن مشکلات استفاده از ضایعات پی وی سی به مراتب سخت تر از ضایعات EPDM می باشد. در هنگام بازیافت پی و ی سی باید شرایطی فراهم کرد که موجب سوختن و تجزیه شدن آن نگردد و حالت مولکولی خود را از دست ندهد. بوی نامطبوع کم EPDM دارای بوی مناسب تری نسبت به پی وی سی می باشد تجربه نشان داده است پی وی سی به خاطر ساختار مولکولی و وجود افزودنیهای مختلف از جمله نرم کننده ها و پرکننده ها و غیره دارای بوی نامطبوعی در یک فضای بسته خواهد بود که بعد ازمدت زمان کوتاه موجب اذیت و آزار افراد حاضر در محیط اطراف میشود. میزان کم پلاستی سایزر ، عدم سمی بودن پلاستی سایزر پلاستی سایزرهایی که به پی وی سی افزوده می شوند اکثراً دارای پایه فتالات هستند این فتالات ها دارای اثرات مخرب محیط زیست می باشد. با توجه به ساختار خطی مولکول پی وی سی بعد از مدت زمانی پلاستی سایزر موجود شروع به بیرون آمدن از مولکول مورد نظر می کند و موجب آلودگی محیط زیست از جمله آب و خاک می شود تحقیقات متعددی نشان داده است که میزان فتالات موجود در خاک مکانهایی که بازیافت و ضایعات پی وی سی مدفون شده است بسیار زیاد گردیده است. شرایط محیطی مناسب EPDM انعطاف پذیری بیشتری نسبت به شرایط محیطی مورد استفاده نسبت به پی وی سی دارد . پی وی سی با توجه به شرایط محیط موجود در مقابل گرما و سرما خواص اصلی فیزیکی و مکانیکی خود را سریعاً از دست داده و از حالت اصلی خود دور می گردد،در صورتی که لایه سنگین EPDM در مقابل شرایط محیطی مختلف بسیار عکس العمل مناسب و قابل قبولی از خود ارائه می دهد. نقطه نرم شدگی پی وی سی 70 تا 80 درجه سانتیگراد است و بعد از آن پی وی سی شروع به تجزیه شدن می کند به دلیل آنکه نقطه ذوب و سوختن پی وی سی به هم نزدیک است روشن است که خواص پی وی سی در برابر حرارت به شدت تنزل پیدا می کند و همزمان با تغییر خواص پی وی سی، رنگ آن نیز دگرگون شده و خواص مکانیکی آن دچار تغییر می گردند . در این حالت پی وی سی تدریجاً درهم شکسته و به کلی از بین می رود. پی وی سی پس از سوختن، اسید کلریدریک را به صورت محصول فرار تولید می کند و در انتها رسوبات کربنی غیر اشباع از آن باقی می ماند و همچنین بوی نامطبوعی نیز در اثر سوختن ایجاد می گردد. عمر مفید تحقیقات آزمایشگاهی متعددی نشان داده است عمر مفید استفاده از پی وی سی بسیار کمتر از لایه سنگین EPDM می باشد و پی وی سی بعد از مدتی در اثر شرایط مختلف ایجاد شده در محیط اطراف، خواص فیزیکی، مکانیکی و حتی شیمیایی خود را از دست می دهد. بازیافت راحت باقیمانده محصولات خط تولید مصرف کننده ضایعات خط تولید مصرف کننده لایه های ترکیبی EPDM به راحتی قابلیت بازیافت دارد و لیکن در مورد پی وی سی به همین راحتی نمی باشد و نیاز به جداسازی از نظر رنگ، کیفیت و انواع خواص دیگر دارد. قیمت مناسب قابل رقابت از نظر قیمت EPDM نیز هم اکنون با پی وی سی در حال رقابت می باشد و با توجه به قیمت ارائه شده و کیفیت مناسب EPDMنسبت به پی وی سی برتری قابل قبولی دارد. مشخصات فنی غیر قابل رقابت EPDM لایه سنگین EPDM بدلیل خواص ویژه پلیمر EPDM و نیز مواد فیلر استفاده شده ، دارای خواص ویژه عالی و منحصر بفرد ایزولاسیون رطوبتی، حرارتی و صوتی میباشد. به جرات می توان گفت هیچ ماده ای تا کنون فرموله نشده که بتواند این ویژگیهای فنی هر سه نوع ایزولاسیون را با کیفیت مناسب تواماء انجام دهد. نتیجه 1) با عنایت به موارد صدر الاشاره و با در نظر گرفتن دلایل متعدد منع استفاده از PVC میتوان نتیجه گرفت جایگزینی این ماده بامواد مناسب غیر مضر در صنایع و بالاخص صنعت خودرو گریز ناپزیر است. 2) با توجه به خواص فنی مناسب لایه سنگین EPDM و سازگاری با محیط زیست این ماده در حال حاضر مناسبترین عایق صوتی ،حرارتی و رطوبتی قابل استفاده در خودرو میباشد.