تاریخچه:
سازمان حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی تشکیلات دولتی وابسته به وزارت جهاد کشاورزی است. .در سال 1308 با هجوم گسترده ملخ صحرایی اداره دفع ملخ در وزارت فواید عامه(وزارت اقتصاد ملی) تاسیس شد. از سال 1310 با اجرای عملیات مبارزه با سن گندم و کرم برگخوار چغندر قند و از سال 1311 عملیات مبارزه با زنجره پسته که در سطح نسبتا وسیع آغاز گردید و در همین راستا اداره دفع ملخ به اداره دفع آفات نباتی تبدیل گردید. این اداره در سال 1320 به اداره کل دفع آفات در وزارت کشاورزی وقت و در سال 1346 با تصویب قانون حفظ نباتات شامل 25 ماده و 8 تبصره به سازمان حفظ نباتات تغییر نام یافت.
شرح وظایف:
1-برنامه ریزی، سیاستگذاری ، ساماندهی و هدایت عملیات کنترل و یا مبارزه با آفات برای حفظ محصولات کشاورزی.
-2مبارزه با آفات و بیماریهای عمومی نباتات و بیماریهای قرنطینه ای داخلی به تشخیص شورای حفظ نباتات وتصویب وزارت جهاد کشاورزی به هزینه دولت وبطور رایگان.
3-در صورت نیاز، مشارکت در امر مبارزه با آقات ،بیمایهای همگانی.
4-سیاست گذاری ، هدایت و نظارت بر امور سموم دفع آفات نباتی گیاهی و دستورالعمل مصرف با ملاحظات زیست محیطی.
5-جلوگیری از ورود آفات و بیماریها، علفهای هرز ، قرنطینه خارجی و جابجایی آفات قرنطینه ای داخلی با اتخاذ سیاست ها و روشهای مناسب فنی – اجرایی.
برنامه های سالانه حفظ نباتات به پیشنهاد سازمان حفظ نباتات و در نهایت بخشی از آن با تصویب هیئت محترم وزیران اجرا می شود.
اجرای سیاست های سازمان حفظ نباتات در استانها را سازمانهای جهاد کشاورزی و مدیریت حفظ نباتات برعهده دارند.
مشکلات وجود ملخ از نظراقتصادی در ایران:
در رد پای سوابق تاریخی ونیز از منظر اهمیت اقتصادی دو آفت ملخ و سن گندم در مملکت ما همیشه مطرح بوده وقدیمی ترین نوشته ها از خسارتهای جدی این دو که گاه در مناطقی در حد قحطی میرسیده در دست است. خشکیده باد بال و پر سن که هیچگاه در ملک فارس کس نشنیدی گدای کاه این شعر که منسوب به محمد رفیع مرودشتی در حدود یکصد سال پیش می باشد نشان از خسارت سن در مزارع گندم میدهد به نحوی که حتی کاه نیز برداشت نشده است . بدیهی است که قبل از رواج سمپاشی بر علیه سن گندم خسارت افت غالبا در مناطق اصلی فعالیت آفت به صورت طغیانهای دوره ای و تقریبا منظم صورت می گرفته که در این رابطه به نظر می رسد عامل غذا نقش اصلی تری بازی می کرده است . گسترش و طغیان سن گندم Eurygaster integriceps را در ایران میتوان مثا ل خوبی برای گسترش و طغیان حشرات در اثر دخا لت انسان در محیط طبیعی ذکر کرد. در گذشته های دور محیط اصلی و محل دائمی زندگی سن گندم دامنه های نواحی کوهستانی بوده و پوشش گیاهی این مناطق را گرامینه های وحشی تشکیل می داده که میزبان اصلی این حشره به شمار می رفته است . علاوه بر این گیاهان چند سا له مثل گون Astragalus و درمنه Artemisia)) و برگهای خزان کرده درختانی مثل بلوط پناهگاههای زمستانه این آفت را تشکیل می دهند. در سالهای اخیر دخا لت های انسان در محیط طبیعی نظیره چرای بی رویه دام و مصرف گیاها ن چند ساله و مصرف درختان و درختچه های جنگلی به عنوان سوخت و تخریب مراتع و کشت گندم در این منا طق با عث به هم خوردن تعادل زیستی محیط و گسترش مناطق انتشار و افزایش جمعیت این آ فت گردیده است .
نگاهی به آفت ها و بیماری های گیاهان:
شاید تاکنون ملخ، سوسک یا موجوداتی کرمی شکل (نوزاد حشراتی مثل پروانه ها) را روی گیاهان مختلفی در باغچه یا گلدان های خانه تان یا در پارک ها دیده باشید شاید هم پودر سفید گچ مانندی روی برگ های گل سرخ یا شمشاد یا هر گیاه دیگری توجه تان را جلب کرده باشد، اینها مجموعاً آفات و عوامل بیماری
زای گیاهی هستند که اینچنین خسارت می زنند. البته تا وقتی تعداد این حشرات یا علائم بیماری ها کم باشد و قابل تحمل، مشکلی نیست، اما مساله این است که مثلاً ملخ، وقتی گیاه را رها می کند که همه آن را خورده باشد و در واقع آن موقع گیاهی وجود ندارد که آن را ترک کند، و همین طور این پودر گچ مانند که در واقع ریسه های قارچ عامل بیماری سفیدک پودری است، وقتی از بین می رود که سلول های برگ مرده و کارخانه های فتوسنتز گیاه تعطیل شده باشند.
عوامل موثر در تغییر حالت انفرادی به حالت مهاجری در ملخ ها:
-1افزایش بارندگی و زیاد شدن مقدار پوشش گیاهی
-2کاهش یا محدود شدن منطقه ی فعالیت و نشو و نمای ملخ های انفرادی, به علت افزایش جمعیت .
-3افزایش تعداد کپسول تخم در واحد سطح.
-4کم شدن فعالیت دشمنان طبیعی.
-5کاهش تلفات در اثر مساعد بودن شرایط طبیعی.
-6افزایش نسبت افراد ماده به نر.
-7بارور شدن کلیه افراد ماده به علت تجمع در یک سطح محدود.
-8پیدایش غریزه ی مهاجرت در نسل های متوالی.