مقدمه
بنام خالق و هنر و زیبایی
اول خدای سپاس که قدرت تفکر عقل و آموختن را به من آموخت که تا به امروز در حضور استادانی بنشیم و بنیدیشم در گذشته ی پر افتخار این سرزمین و هم چنین سرزمینهای هم جوارش .
از آنجا که خلق هنر و زیبایی زائیده ذهن بشری است اما چه زیباست این ذهن خلاق و هنر مند را در هزاره های پیشراز خودمان جستجو کنیم و به حلاجی و موشکافی آن بپردازیم .
در درس هنر و معماری بین النهرین که با است گرانقدر دکتر محمدرحیم صراف آشنا شدم دریچه ای دیگر از دنیای باستان بر روی دید گانم گشوده شد که به ما آموخت تا کجا باید رفت که روزی جرات گذاشتند نام باستان شناس رابر روی خودمان داشته باشیم . واز رهگذر این ترم کوتاه بنابر پیشنهاد ایشان کار بر روی مجسنه گودا – پادشاه شهر لا گاش در بین النهرین به من پیشنهاد شد که در ابتدای امر مخالفت من رو برو گشت اما از آنجا که جوراستاد به زمهر پور – حرف استاد را بر دیده نهادیم و تحقیق البته ناقابل ودر وسع سواد خودمان در اختیار کلاس نهادیم اما آنچه ارزشش برای من تا واپسین روزهای کار باستان شاسی ام بافی خواهد ماند – انگیزه قوی ایجاد یر شده و پشتکاری است که از نصیحتهای مشفقانه ی استاد در من ایجاد شده است واز خدا می خواهم در مقاطع بالاتر مرا شرمنده چنین مردان بزرگی نکند تا شاید روزی به عنوان شاگرد آنها بتوانم حرفی برای گفتن داشته باشم و در ورای این موفقیت اذعان کنم چه کسی انگیزه والایی را در من ایجاد کرد
پیشگفتار
در سومین دوره از سلسه اور نه فقط از جنبه ی اقتصاد و معیشت و تجارت بلکه در تمامی زمینه با یکی از بزرگترین دستاوردها در تاریخ پر شکوه سرزمین میان رودان است.
همچنین در این دوران است که بسیاری از آثار بزرگ ادبی بین النهرین به تحریر کشیده می شود .
یکی از پادشاهان سلسه سوم اور که پویایی و سرزنده بودن او هنوز هم در تالاری در حوزه ی لوور هر روزه چشم بسیاری را خیره می کند گودا پادشاه شهر لا گاش است – شهری در جنوب سرزمین میان رودان و شمال بصره . که در قسمت غربی آن رود کارون و در قسمت شرقی تلوواور قرار دارد.
از زمان این پادشاه تا پایان سلسه اور هنر در خدمت خدایان بوده است و پادشاه شهرلا گاش نیز بنابر اسناد به جای مانده هزینه های نیز صدف معابد و ساخت و ساز آنها می کرد ه است هم چنین گزارشی از تمامی فعالیتهای خود ارائه می کرد.
گودا فرمانروای لا گاش در حدود ( 2141- 2112) ق م . است که معاصر با آخرین پادشاه گوتی است و اکنون پیکر ه هایش می تواند جوابگوی رازهای سر به مهر دوران حکومتش باشد . همانطور که دیوریت نمادی بود ساخته طبیعت و مظهر هر چیز ثابت و تغییر ناپذیر همچون ابدیت برای خلقت.
اور کجاست ؟
سرزمین باستانی اوردر جنوب بین النهرین ودر همسایگی اوروک در 20 کیلومتری اریدور واقع است ودر کنار او کانال اصلی از فرات جدا میشود اور شامل سه سلسه تاریخی است که هر کدان از سلسه ها وقایع اتفاقات ( هنر )، معماری بنا ها و سر گذشت متفاوتی دارد اما در این میان سومین سلسه نه تنها در قلمرو اقتصادی ، بلکه « هنر » معماری و ... دستی از قبل ، برتر دارد که یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخی این سلسه است .
تلوح کجاست؟
در جنوب بین النهرین و شمال بصره واقع گردیده است و مجسمه های بزرگی از حفریات آن بدست آمده که مارا به باسازی علمی آنروزگار رهنمون می کند از آنجا که این افتخار نصیب فرانسو یها شد اکنون گود در تالاری در موزه ی لوور قدرت خود را به نمایش گذاشته است .
اثر شماره ی 1
مجسمه گودا – پادشاه شهر لا گاش –
این مجسمه بر روی سکویی قرار گرفته است که دستهایش را به حالت عبادت در برابر سینه اش قرار داده است – ( با دست راست دست چپ را در دست گرفته است ) .
رادیی بر تن دارد. ( نوعی لباس نارام سین است ) – شانه ی و باز وی سمت راستش عریان است و فربهی دستش مشخص است حالت ماهیچه ای دارد.
این مجسمه ناقص است زیرا بدون سر می باشد .
سنگ مورد استفاده برای ساخت مجسمه دیوریت است و ارتفاع آن 42/1 متر است. این اثر از حفریات تلوح بدست آمده و درموزه لوورپاریس نگهداری می شود .
منبع : مورتگات . 1/ هنر بین النهرین باستان – هنر کلاسیک خاور نزدیک ص 165
اثر شماره 2
مجسمه گودا- پادشاه لا گاش
مجسمه ای از گودا که به روی سکویی قرار گرفته است – و حالت دستانش به مثل عبادت است که در برابر سینه روی هم قرار گرفته اند البته دست راست وی از رو نما یان است .
لباس :
لباس که وی پوشیده به شکل ردا یک طرفه است و سمت راست بدنش عریان است – از آنجا که لباسش لخت می باشد . در واقع این نوع لباس ، لباس نارام سین است که گودا همیشه برتن کشیده است .
از آنجا که شانه سمت راست گودا برهنه است . عضلات دستش ماهیچه ای و مشخص است .
ابروهای وی هلالی شکل است – دارای چشم های خیره و بر جسته که پلک را نیز می توان تشخیص داد هم چنین گوشها از نگاه بیننده به دور نمی ماند – چانه اش حالت گردو دایره دارد.
هم چنین کلاه گردی بر سر دارد که تزئینات آن به شکل دایره های کوچک و شاید دکمه ای شکل باشد .
مجسمه مذکور از سنگ دیوریت ساخته شده است و ارتفاع آن 5/1 متر می باشد که در کشور فرانسه در موزه لوور نگهداری می شود.
منبع مجید زاده . یوسف . تاریخ و تمدن بین النهرین – ج سوم ( هنرو معماری ) انتشارات دانشگاه تهران ص 281