برای شروع حجم، دما و دور تبخیر اجزاء فاز لیپیدی را مانند فرمولاسیون حاوی سیپرو فلوکساسین را در نطر گرفتیم و برای ساخت امولسیون اولیه از هموژنایزر با سرعت rpm6000 به مدت 1 دقیقه استفاده شد.
در این حالت تعداد لیپوزومها بسیار اندک بود و نیز برخی از آنها یکپارچگی قابل قبولی نداشتند به طوری که در زیر میکروسکوپ حفره های بزرگ در آنها دیده می شد و بعضیmvl ها شکل یک کره کامل را نداشتند.
( فرمولاسیون F1 ) برای برطرف کردن این مشکلات در فرمولاسیون F2 میزان اجزاء فازلیپیدی را دو برابر کردیم با این تغییر لیپوزومهای بیشتری تشکیل شد اما مشکل عدم وجود یکپارچگی مناسب همچنان وجود داشت و نیز لیپوزومهای تشکیل شده بسیار درشت بودند.
برای افزایش یکپارچگی در فرمولاسیون F3 مدت زمان هموژنیزه کردن در مرحله اول را به 5 دقیقه افزایش دادیم که با موفقیت همراه بود و برای دست یافتن به اندازه ذره ای کوچکتر در فرمولاسیون F4 مدت زمان هموژنیزه کردن مرحله دوم را به مدت 2 دقیقه رساندیم. با اینحال همچنان اندازه mvl ها در فرمولاسیون F4 مطلوب نبود بنابراین تصمیم به استفاده از سرعت بالاتری برای هموژنیزه کردن در مرحله دوم گرفتیم. در فرمولاسیون F5 به مدت 30 ثانیه و در فرمول F6 به مدت 1 دقیقه از سرعت rpm 3000 استفاده کردیم بدین ترتیب به اندازه ذره ای مطلوب نیز دست یافتیم در فرمولاسیون F7 اجزاء فاز لیپیدی را مانند فرمولاسیون حاوی رسپیدیدون 102 در نظر گرفتیم که منجر به افزایش در تعداد لیپوزومها شد، در فرمولاسیون F8 میزان محلول ال-لزین داخل بالن که تاکنون طبق رفرنس شماره 101 و102 به میزان ml5 استفاده می شد را به ml10 افزایش دادیم؛ با این فرض که وجود مقادیر بیشتر از این محلول پایدار کننده در اطراف لیپوزومها حین انجام فرایند تبخیر سبب حفاظت تعداد بیشتری از لیپوزومها شده و تعداد لیپوزومهای نهایی افزایش می یابد. با رسیدن به نتیجه مثبت در این خصوص در فرمولاسیون F9 میزان ال-لزین داخل بالن را به ml20 افزایش دادیم که شاهد افزایش بیشتری در تعداد لیپوزومها بودیم.
در فرمولاسیون F10 میزان لیپیدها را 2 برابر کردیم و تعداد mvl ها را افزایش دادیم.
در فرمولاسیون F11 وF12 محلول ال-لزین داخل بالن را بهml30 رساندیم و افزایش بیشتری را در تعداد mvl ها مشاهده کردیم .
در فرمولاسیون F13 وF14 تبخیر کلروفرم را در دمایc 20 انجام دادیم. در این حالت افزایش اندکی در تعداد mvl ها مشاهده شد اما مقدار قابل توجهی ازmvl ها به دیواره بالن چسبیده بود این مشکلات در فرمولاسیون F15 با انجام تبخیر در دمای c25 برطرف شد، در این فرمولاسیون تعداد mvl ها بیشتر از F13 وF14 بود.
سرعت بهینه چرخش بالن دستگاه تبخیر در خلا طی آزمون های مختلفrpm 50-70 در نظر گرفته شد.
برای انتخاب نهایی فرمولاسیون پایه ابتدا فرمولاسیون F13 نیز در شرایط مشابهF15 ساخته شد.( فرمولاسیونF16 ) و میانگین درصد محصورسازی این دو فرمولاسیون با یکدیگر مقایسه شد که از این میان F15 به عنوان فرمولاسیون پایه برتر انتخاب شد.سپس فرمولاسیونF17 و)F18 به ترتیب همان فرمولاسیون F10 با شرایط مشابهF15 و فرمولاسیونF15 با حجم ml10 از محلول ال-لزین در داخل بالن ) ساخته شد وپس از مقایسه میانگین درصد محصورسازی آنها، فرمولاسیون F15 به عنوان فرمولاسیون پایه نهایی انتخاب شد.
(جداول در فایل اصلی موجود است)
بررسی اثر مقادیر مختلف کمپلکس کننده های گوناگون بر روند ساخت و در صد محصورسازی لیپوزوم های مولتی وزیکولار دگزامتازون دی سدیم فسفات:
مقدمه و سیکلودکسترین ها و..........
هیدروکسی پروپیل بتا سیکلودکسترین ( HPBCD )
اثر غلظت های مختلف هیدروکسی پروپیل بتا سیکلودکسترین برروند ساخت و درصد محصورسازی لیپوزوم های مولتی وزیکولار در فرمول F19 تا F21 بررسی شد.
نتایج آماری حاکی از افزایش درصد محصورسازی به دنبال افزایش غلظت هیدروکسی پروپیل بتا سیکبلودکسترین می باشد. این افزایش با در نظر گرفتن توام تعداد و اندازه ذره ای لیپوزومها ( جدول ) و اثر آنها برحجم محصور شده قابل توجیه می باشد.
در ساخت mvl های حاوی ناستروکسان و سیپروفلوکساسین هم افزودن HPBCD موجب افزایش چشمگیری در درصد
محصورسازی شده است.( p.n شیرین و مرتضوی )
جدول و نمودار مربوطه
آلفا سیکلودکسترین ( XCD )
برای بررسی اثر غلظت های مختلف XCD بر خصوصیات لیپوزوم های مولتی وزیکولار دگزامتازون بی سدیم فسفات از غلظت های 50،25 و100 میلی گرم بر میلی لیتر XCD در فازهای اولیه استفاده شد. با توجه به عدم تشکیل لیپوزومها در غلظت mg/ml 100 از XCD در فرمولاسیونهای F22وF23 به ترتیب اثر غلظت های 25 و 50 mg/ml بررسی شد.
در فرمول F22 شاهد افزایش قابل ملاحظه ای در درصد محصورسازی بودیم به طوریکه درصد محصورسازی این فرمول به 74.1% رسید( محصورسازی فرمولاسیون پایه 29.1% )
بتا سیکلودکسترین BCD
در فرمول های F24 تا F26 اثر غلظت های 5،10و20 میلی گرم بر میلی لیتر ازBCD بر خصوصیات mvl های دگزامتازون دی سدیم فسفات بررسی شد.
نتایج نشان داد که در غلظت mg/ml 5 از XCD افزایشی تا 41.3% در درصد محصورسازی دیده می شود اما با افزایش غلظت به 10وmg/ml20 کم کم میزان درصد داروی محصور شده کاهش می یابد به طوری که در غلظت mg/ml 20 درصد محصورسازی به میزان محصورسازی فرمولاسیون پایه و حتی کمتر از آن رسیده است.
در بررسی اشکال میکروسکوپی لیپوزومهای مولتی وزیکولار ساخته شد.با BCD نبود integrity و یکپارچگی مناسب در اجزای تشودکیل دهنده مولتی وزیکولارها به وضوح دیده می شد و این نتیجه با تغییر شرایط ساخت نیز به طور قابل قبولی بهبود نیافت و همین موضوع می تواند دلیلی برمیزان میزان محصورسازی پائین این فرمولاسیونها نسبت به فرمولاسیونهای ساخته شده با مشتقاتی که قبلاً ذکر شده باشد.
پلی وینیل پرولیدون ( pvpv30 )
در فرمول F27، درصد محصورسازی و خصوصیات ظاهری mvl های حاوی دگزامتازون دی سدیم فسفات در حضور غلظت 25mg/ml (2.5% ) از pvp در فازهایی اولیه بررسی شد.
نتایج حاکی از کاهش قابل ملاحظه ای در میزان درصد محصورسازی تا 2.4%بود.
مشاهدات میکروسکوپی تعداد کم و ناپایداری واضحی را در لیپوزومهای مولتی وزیکولار تشکیل شده نشان داد به طوریکه با نمونه گیری به فاصله چند دقیقه از mvl های مذکور و مشاهده زیر میکروسکوپ کاهش قابل ملاحظه ای در تعداد را شاهد بودیم .
مخلوط هیدروکسی پروپیل بتاسیکلودکسترین و پلی وینیل پرولیدون:
به منظور بهبود خواص لیپوزومهای مولتی وزیکولار از مخلوط HPBCD با غلظت 100mg/ml بیشترین درصد محصورسازی بین غلظت های مختلف HPBCD وPVP با غلظت 25mg/ml در فازهایی اولیه استفاده کردیم. ( فرمولاسیون F28 )
در این فرمولاسیون درصد محصورسازی 37% بدست آمد که علی رغم بالاتر بودن نسبت به فرمولاسیون پایه بسیار کمتر از فرمولاسیون F21 که در آن از HPBCD با همین غلظت به تنهایی استفاده شده بود، می باشد.