تحقیق مقاله ساختمان سازی

مقدمه

         چگونگی تطبیق عملکرد های موردنیاز در ارتباط با تمامی شرایط محیطی و محلی از اهم مسائلی است که معماران به هنگام آموزش فرا می گیرند . ساختمان سازی در مناطق گرم و    مرطوب ، ناگزیر مشکلات بسیاری از قبیل ایجاد سیستم سرمایش مناسب بهمراه دارد . که حل این مشکلات از طریق وسایل مکانیکی امکان پذیر است . اما در انتخاب محل و طراحی ساختمان ها در مناطق گرم ، باید روشهای سنتی و متداولی که تجربه شده اند موردتوجه قرار گیرد و ساکنین این گونه ساختمانها از آسایش و رفاه مطلوب با حداکثر صرفه جویی ممکن برخوردار شوند .

        در عصر مکانیزاسیون حاضر ، کلیه ساختمان ها را می توان به سیستمهای تهویه مطبوع مجهز کرد اما این کار مستلزم صرف مخارج اولیه برای نصب و هزینه های بعدی به منظور نگاهداری و تعمیرات است . علاوه بر این ، دستگاههای مکانیکی که بر اثر کار مداوم فرسوده می شوند و نیاز به لوازم یدکی و کارگران ماهر دارند همیشه و به آسانی دردسترس نیستند ، از اینها گذشته ممکن است ساختمانها از نیروی برق محروم باشند . در صورت نیاز بدستگاه تهویه می توان اندازه دستگاه و هزینه نگاهداری آن را با توجه و دقت کافی به نحوه ساخت و محل نصب به حداقل ممکن رساند .

           نمی توان انتظار دات که طرح ساختمانی منحصراً « اقتصادی » ، « عملکردی » یا « متداول » باشد و با تغییرات ناچیزی بتوان آن را از نظر آب و هوای داخلی مناسب نمود . هیچ متخصصی     نمی تواند عملکردهای مورد نظر ساختمان را رضایت بخش سازد ، مگر آنکه طراحی ساختمان از کلیه جنبه ها صحیح و مناسب باشد . « اقلیم » باید بعنوان یک عامل عمده و تعیین کننده به هنگام تصمیم گیری درمورد مفهوم کلی طرح ، ترتیب و چگونگی طرح ، تعیین جهت ساختمان ، شکل و مشخصات سازه ، فضاهایی که باید اضافه شوند و در آخرین ، اما نه کم اهمیت ترین مرحله ، فضاهای بین ساختمانها ، مورد نظر قرار گیرد ، به عبارت دیگر « اقلیم » باید به عنوان عامل اصلی در مراحل اولیه طرح مورد نظر قرار گیرد .

         وظیفه طراح در این میان « حل مشکلات چند جانبه » است . او باید همزمان از عهده موارد زیر برآید :

نقشه برداری و موضع نگاری

مسائل اقلیمی

مسائل روانشناسی

مسائل فیزیولوژیکی

مسائل اقتصادی

مسائل اجتماعی

مسائل عملکردی

مسائل مربوط به بهره برداری

مسائل ساختمانی

مسائل مربوط به « ارتباطات » و « برنامه ریزی عمومی و شهری و منطقه ای » از جمله مواردی است که نباید از مد نظر دور نگاهداشته شود .

          مشکل بتوان اولولیتهای منظم و خاصی را برای برخورد با این مسائل در نظر گرفت . در مراحل اولیه یک پروژه ، ایده یا مفهوم کلی طرح باید چنان مطرح شود که باعث حذف بسیاری از راه حلهای مربوط به مشکلات فوق نگردد و این مشکلات را از طریق روشهای مناسب و ظریفانه پاسخگو باشد .

             هدف از این مقاله ، یادآوری اصول اولیه است که میتواند معماران را در ایجاد شرایط مطلوب زیست از طریق وسایل و پدیده های طبیعی یاری دهد . به عبارت دیگر طراحی ساختمانهایی که به طریق طبیعی تهویه گردند .

              مشخصات عمده اقلیمی ، که درایجاد آسایش مطلوب بشر موثر میباشند عبارتنداز :

الف ) . دمای هوا : این حرارت از حرارت پوست بدن انسان باید کمتر باشد تا بتواند از طریق انتقال ، باعث خنک شدن پوست بدن شود .

ب ) . جابجایی هوا : باعث تماس و برخورد هوای تازه با پوست بدن انسان میشود .

ج ) . تشعشع : اگر بدن انسان در مقابل تشعشع خورشید محافظت شده و در تماس با سطوح سرد باشد ، حرارت خود را از دست میدهد .

د ) . رطوبت : مانع تبخیر میگردد .

انواع اقلیم

         اقلیمها به طور قابل ملاحظه ای متنوع میباشند ولی تعیین یک دسته بندی تقریبی برای اقلیمهای گوناگونی که « حرارت » در آنها ، به عنوان عامل اصلی ( اما نه عامل منحصر به فرد ) نقش عمده دارد ، مفید خواهد بود . بدین ترتیب طبقه بندی اقلیمها به شرح زیر به دست می‌آید :

آب و هوای گرم و مرطوب کمربند استوایی ، به طور کلی توسط عوامل زیر مشخص میگردد .

دمای زیاد محیط ،

رطوبت زیاد ،

بارندگی به میزان زیاد و نسبتاً یکنواخت ،

اختلاف کم حرارت روزانه و سالانه ،

تنوع کم فصول ،

بادهای ملایم و ادوار بلند مدت جریان هوای ساکن .

آب و هوای حاره‌ای

           این نوع آب و هوا ، همانند آب و هوای گرم و مرطوب است و اختلاف چندانی جز وجود بادهای مناطق حاره 1 با آب و هوای گرم و مرطوب استوایی ندارد . این نوع باد باعث میشود که افت حرارتی یا « از دست دادن حرارت » از طریق هدایت و تبخیر تسهیل گردد .

آب و هوای گرم و خشک کویری

             مشخصات این نوع آب و هوا عبارتند از :

دمای روزانه زیاد ،

 دمای شبانه کم ،

 رطوبت کم ،

 بارندگی به میزان کم ،

 اختلاف زیاد دمای روزانه و سالانه ،

 تنوع و اختلاف دمای زیاد در تابستانهای گرم و زمستانهای سرد یا خنک ،

 حرارت هوا به میزان کم ، جز به هنگام گرمای محلی ، بادها ، توفانهای همراه با گرد و غبار  .

آب و هوای دریایی بیابانی

             این نوع آب و هوا در مناطقی که دریا و بیابان در مجاورت یکدیگر قرار گرفته باشند وجود دارد . آب و هوای دریایی بیابانی همانند آب و هوای گرم و خشک و دارای مشخصات زیر میباشد : 

رطوبت زیاد

 بارندگی به میزان کم

 رطوبتی که باعث کاهش اختلاف حرارت در طول روز میشود .

 دما و رطوبت متفاوت در زمین و دریا که نهایتاً موجد بادهای زمینی و دریایی میشود .

آب و هوای ترکیبی

این نوع آب و هوا در دو ، سه یا چهار فصل وجود دارد . یکی از فصول ممکن است مشابه یکی از فصول آب و هوای گرم و خشک و فصل دیگر ممکن است مشابه یکی از فصول آب و هوای گرم و مرطوب باشد ، در حالی که فصل سوم ممکن است دارای شبهای سرد ، روزهای خوش آیند آفتابی و گرم ، و بارندگی به میزان کم باشد . دورانهای انتقالی تنوع آب و هوایی ممکن است بین فصول خاصی بوقوع پیوندد .

آب و هوای ترکیبی مناطق مرتفع حاره ای

          این آب و هوا مشابه آب و هوای ترکیبی است ، با این تفاوت که دارای شبهای یخبندان و گاهی برفی است . تشعشع وارده و صادره 3 ، در این نوع آب و هوا از اهمیت بسزایی برخوردار است.

آب و هوای گرم و خشک

           از اختلافات زیاد حرارت در شب و روز میتوان بهره گیری نمود . هوای خنک شب را میتوان از طریق بستن درهاو پنجره ها در طول روز وباز کردن آنها به هنگام شب ذخیره سازی و حفظ نمود .

زمان عبور حرارت از میان دیوارها و سقفها را میتوان به حداقل رساند به ترتیبی که دمای ( گرما و سرمای ) روزانه نتواندد بر این روند تأثیر گذارد . برای رسیدن به این هدف ، بافت ساختمان باید چنان باشد که گرم شدن تدریجاً صورت گیرد و حداقل دمای ممکن از بازشوهای خارجی نفوذ کند.

سایه بندی مناسب دیوارها و بازشوها ، به کاربردن رنگهای انعکاسی بر سطوح خارجی بدون سایه و عایق بندی ضخیم و مناسب پوسته ، خارجی ساختمان از ضوابط اساسی کسب آسایش حرارتی در طول روز میباشند .

از طرف دیگر برای اینکه در شب هوای خنکی داشته باشیم ، ساختمان باید سبک باشد ، تا امکان خنک شدن سریع پس از غروب آفتاب را داشته باشد .

راه حلهای سنتی

          بسیاری از خانه هایی که به طریق سنتی ساخته شده اند دارای تهویه طبیعی هستند . این امر نتیجه تکرار دوره هائی از « آزمایش و خطا » ست و باری گران از تجارب نسلهای بیشماری از سازندگان را در بر میگیرد .

این راه حلهای سنتی در عین حال که میبایست بررسی شوند ، نباید لزوماُ مورد تقلید قرار گیرند ، زیرا ممکن است در شرایطی مورد استفاده قرار گرفته باشند که آن شرائط در زمان فعلی مطرح نباشند و یا برای رسیدن به اهدافی مورد توجه بوده اند که در شرائط حاضر از طرق بهتر و رضایت بخش تری قابل دستیابی باشند . بطور مثال بامهای شالیپوش و دیوارهای گلی در جایی که مصالح لازم براحتی در دسترس باشند کاربرد دارد . سقف شالیپوش و دیوارهای گلی هر دو دارای خواص حرارتی مطلوب اند . به عبارت دیگر قادر به ایجاد شرایط آسایش و راحتی در داخل ساختمان هستند ولی در عین حال دارای نقاط ضعف نیز میباشند ، بدین ترتیب که :

سقف های شالیپوش باعث ازدیاد و جلب حشرات میشوند و از نظر آتش سوزی نیز بسیار حساسند .

 دیوار های گلی بسرعت دچار پوسیدگی و خرابی میشوند .