محیط های آبی،یکی از مکان های مناسب فعالیت باکتری های S.R.B می باشد. خطوط آب آتش نشانی بدلیل عدم امکان نفوذ اکسیژن بداخل آن و عدم وجود نور و عدم استفاده از آب که در بعضی از اوقات ماهها،آب موجود تعویض و جایگزین نمی گردد محیطی مناسب جهت رشد و تکثیر و فعالیت این باکتری است.رشد و تکثیر باکتری ها در چنین محیطی باعث بروز خوردگی میکروبی می گردد که عمدتاً Corrosion Monitoring در این لوله ها بدلیل Under Ground بودن آنها فراموش می گردد.
به منظور کنترل این خوردگی،راههای مبارزه فیزیکی و شیمیائی و یا تواماَ پیشنهاد می گردد.بدلیل رشد باکتری ها و تشکیل Biofilm در جداره داخلی مخازن و لوله ها در سیستم آب آتش نشانی این پالایشگاه،مخازن ذخیره آب بوسیله روش فیزیکی و لوله ها بوسیله روش شیمیائی از طریق شوک بایوسایدی سعی در باکتری زدائی و کنترل خوردگی سیستم گردید.این روش بدلیل تأثیر مؤثر Biocide در غلظت های مورد نیاز بطریق شوک به همراه اندازه گیری های دقیق استفاده می گردد.لازم به ذکر است که در طول این عملیات تلاش گردیده است تا کلیه آزمایشها بر اساس استانداردهای موجود صورت پذیرد.لذا بررسی تأثیر باکتری احیا کننده سولفات بر خوردگی درون لوله ها و مخازن به منظور مبارزه با آنها و کاهش و کنترل صدمات ناشی از آن در پالایشگاه گاز سرخون و قشم بصورت عملی انجام گرفته است.
یکی از انواع مواد خوردگی،خوردگی میکروبی می باشد.این نوع خوردگی حاصل فعل و انفعالات موجودات میکروسکوپی(از جمله باکتری)است.یکی از انواع رایج این نوع خوردگی،بوسیله باکتری احیا کننده سولفات یا SULFIDE REDUCTIONFG BACTERIA ایجاد می گردد.این باکتری بی هوازی (Anaerobic)بوده که می تواند از خاک یا هوا وارد آب FEEDING سیستم شود.باکتری S.R.B که شرایط فیزیکی رشد و زیست آن در جدول شماره 1 موجود است از مواد آلی غوطه ور موجود در آب تغذیه می نمایند البته در تحقیقات جدید اثبات شده است که در محیط های دارای اکسیژن محدود نیز بدلیل کمک این عنصر در تأمین مواد آلی برای تغذیه باکتری احیا کننده سولفات این باکتری مشاهده شده است.
باکتری های احیا کننده سولفات به باکتری هایی اطلاق می شود که قادرند سولفاتهای معدنی را در محیط خود احیا نموده به سولفید تبدیل نمایند.از مهمترین باکتری های احیا کننده سولفات معدنی می توان باکتری دیسولفوویکانز (Desulfovicons)و دیسولفوویبرو(Desulfovibrio)نام برد.مکانیزهای مختلفی برای خوردگی ناشی از باکتری احیا کننده سولفات پیشنهاد گردیده استکه از مهمترین آنها تشکیل زوج گالوانیکی سولفید با آهن و مکانیزم دی پلاریزاسیون کاتدی می باشد.
بطور اختصار مکانیزم دی پلاریزاسیون کاتدی در خوردگی باکتری احیا کننده سولفات در توضیح داده می شود.در این مکانیزم،بدلیل تولید هیدروژن ناشی از تجزیه مولکول آب،سطح فلز پلاریزه می گردد.باکتری های احیا کننده با مصرف این هیدروژنها دی پلاریزه نمودن سطح را انجام داده و سولفات معدنی موجود در محیط را به سولفید تبدیل می نمایند.
Fe ( Fe ++ ) + 2e Anodic React
H2O ( OH - ) + ( H+) Cathodic Reaction
H2 2 ( H+) + 2e
(SO4 ) -- + 4H2 S.R.B ( S2- ) + 4 H2O Corrosion Product
Fe ++ + S2 - Fes Corrosion Product
Fe + 4 H2O + (SO4 ) -- 3 Fe ( OH) + Fes + 2 ( OH )-
همانگونه که در واکنشها مشخص است محصول خوردگی از سه قسمت هیدرولیز آهن و یک قسمت سولفید آهن تشکیل می باشد در صورت عدم وجود باکتری S.R.B در محیط،واکنش تا مرحله 3 پیش رفته و متوقف خواهد شد.در مخازن ذخیره آب آتش نشانی و شبکه خطوط تحت فشار آن(RING)عموماً مصرف آب کم می باشد و آب MAKE UP مجدداً و صرفاً جهت جبران نشتی ها و تبخیر احتمالی از مخازن و مصارف در مانورهای (بصورت محدود)تزریق می گردد.
در این پالایشگاه دو دستگاه تانک ذخیره به ظرفیت های 4000 , 5000 متر مکعب موجود است طول کل شبکه 2500 متر با اقطار 8 , 6 اینچ می باشد که حدود 100 متر مکعب نیز ظرفیت تحت فشار آن می باشد.با توجه به اینکه جداره خارجی این شبکه تحت حفاظت کاتدیک است.واحد بررسی فنی شرکت بعد از باز نمودن چندین نقطه از مسیر این شبکه جهت بازدید،آثار خوردگی میکروبی از قبیل تاولهای رسوبی که دارای مایع سیاه رنگ ناشی از وجود FES و PITTING با رنگ نقره ای را مشاهده نمود.با توجه به احتمال پیشروی و سوراخ شدن خطوط شبکه و اهمیت حفظ آن در پالایشگاه نقاط مورد بازرسی افزایش یافت.سطح آب مخازن نیز کاهش داده شد و تا حد امکان سطوح داخلی آنها مورد بازرسی چشمی قرار گرفت.در نقاط زیادی روی جداره داخلی مخازن رسوبات به شکل تاول بصورت متجمع مشاهده شد که بعد از شکستن پوسته نسبتاً سخت آنها مایع لجنی سیاه رنگ که در زیر آن جمع گردیده بود مشاهده گردید که خوردگی در زیر این تاولها بصورت PITTING تا عمق 3mm نیز مشاهده شد نکته جالب آنکه این حفره ها بصورت طولی در جهت ارتفاع مخزن بود