تحقیق مقاله ترمز های هوشمند EBD

ترمزهای هوشمند EBD

سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمزی

این سیستم به نام توزیع دینامیکی در عقب نیز شناخته شده و سیستمی الکتروهیدرولیکی است که بر دینامیک چرخ و بالانس نیروی ترمزی بین عقب و جلو تاثیر دارد. EBD از سخت افزارهایABS  برای عملکرد کنترلی خود مانند یک شیر توزیع نیروی ترمزی بصورت هوشمند استفاده می کند و به عنوان یک زیر سیستم با نرم افزار ABS‌یکپارچه می گردد.

ABS پیشرفته ای شامل EBD

خودروهای معمولی از یک شیر کاهنده فشار هیدرولیکی بهره می برند بطوریکه طراحی آن به یک نسبت ثابت کاهش فشار محدود می شود؛ ولی در خودروهای دارای سیستم EBD، الگوریتم کنترلی EBD از یک فیدبک حلقه بسته استفاده می کند تا به طور پیوسته لغزش ترمزی چرخ های عقب را نظارت کرده و فشار خط ترمزی به چرخ های عقب را به مقدار مناسب آن تنظیم کند.

برای مثال در یک خودروی همراه با بار، قسمت اعظم افزایش بار در اکسل عقب تحمل می شود؛ با یک سیستم ترمز سنتی که از شیرهای تناسبی استفاده می کند و نسبت توزیع نیروی ترمزی جلو به عقب تا حدودی وابسته به ارتفاع تعلیق عقب است، نمی توان از ظرفیت کامل ترمزی اکسل عقب بهره برد ولی با بکارگیری از سیستم EBD می توان از ظرفیت بهینه اکسل عقب استفاده کرد.

مقایسه نیروهای یک سیستم ترمزی با و بودن EBD

عوامل موثر در بکارگیری سیستم EBD در ترمز خودرو به شرح زیر می باشند:

·         چسبندگی با جاده

·         پایداری رانندگی

·         سایش

·         تنش ناشی از دما

·         نیروی پدال

عملکرد دیگر سیستم EBD اینست که به منظور بهبود پایداری خودرو، توزیع ترمزی را به نحوی کنترل می کند که اکسل عقب قبل از اکسل جلو قفل نکند.

زمانی که چرخ های عقب قفل کنند، ظرفیت تایرهای عقب برای تحمل نیروهای جانبی کاهش می یابد و حتی به صفر نزدیک می شود. در اینصورت با یک حرکت عرضی کوچک مثلاً ناشی از نیروهای گریز از مرکز، بارهای ناشی از زاویه کمبر و ...، یک گشتاور چرخشی در اثر نیروهای اینرسی حول محور عمودی چرخ جلو ایجاد می شود و منجر به افزایش شتاب چرخشی خواهد شد. در این زمان خودرو پایداری جانبی خود را از دست خواهد داد.

افت پایداری جهتی خودرو در اثر قفل شدن تایرهای عقب

تاثیر قفل شدن چرخهای جلو بر فرمان پذیری EBD

در مقابل اگر اکسل جلو قفل کند، در کنترل جهتی افتی حاصل خواهد شد و سختی جانبی آن اکسل جلو به صفر نزدیک می شود و راننده دیگر قادر به فرمان دهی خودرو نمی باشد. در شکل بحث فوق به تصویر کشیده شده است.

در شکل زیر ناحیه عملکردی برای سیستم EBD مشاهده و با سیستم ترمز معمولی مقایسه می گردد. همانطور که از چند شکل فوق پیداست نیروهای ترمزی در سیستم EBD تابع شرایط بوده و با سیستم ترمز دارای شیر حساس به بار نیز تفاوت زیادی دارد.

نمودار مقایسه ای نیروهای سیستم ترمز با EBD و سیستم ترمز بدون EBD

با بهره گیری از سیستم EBD و اینکه در این سیستم از ماکزیمم ظرفیت ترمزی اکسل عقب استفاده می گردد، اندازه ترمزهای اکسل جلو می تواند کاهش یابد.

در شکل زیر مشاهده می گردد با اعمال نیروی پدال یکسان (چه در شرایط یک سرنشین یا پنج سرنشین) به نرخ کاهش شتاب بیشتری می رسیم. اختلاف نیروی پدال در حالت پنج سرنشین با یک سرنشین نیز در EBD کمتر از سیستم ترمز سنتی می باشد.

نمودار مقایسه ای تاثیر نوع سیستم ترمزی بر نیروی پدال

  سه نوع ترمز هوشمند

ABS:
این سیستم همون سیستم ضد بلوکه یا ضد قفل هست که نمیزاره لاستیک ماشین قفل بشه و لیز بخوره! ترمز های ای بی اس دو نوع هستند:

۱- مکانیکی: این نوع ترمز همونطور که از اسمش پیداست مکانیکی هست و شما به محض اینکه پاتون رو روی ترمز قرار می دید با گرفتن و ول کردن تند تند ترمز در این سیستم مانع از قفل شدن ترمز میشه ولی این نوع ترمز زیاد کار آمد نیست و این مدل روی ماشینهایی مثل سمند و ۴۰۵ و پرشیا که میگن ترمز ای بی اس نصب می کنن این نوع نصب میشه!

۲-الکترونیکی: این مدل بصورت الکترونیکی و هوشمند از طرف کامپیوتر مرکزی ماشین فرمان می گیره که وقتی سیستم احساس می کنه ماشین داره لیز می خوره این ترمز رو وارد مدار می کنه واز لیز خوردن ماشین جلوگیری می کنه که خیلی عالی جواب می ده به طوری که در ۹۵ درصد مواقع شما ترمزگیری بهتری خواهید داشت!

این رو هم اضافه کنم که وقتی شما ای بی اس دارین به راحتی هنگام ترمز گیری شدید می تونین تغییر مسیر بدین ولی اگر فاقد این سیستم باشید به دلیل لیز خوردن تغییر مسیر عملا امکان ذیر نخواهد بود.

EBD
این سیستم ترمز گیری علاوه بر ترمز ضد بلوکه سیستم پایداری ماشین همراه با ترمز گیری هست به صورتی که هم از لیز خوردن جلو گیری می کنه و هم از انحراف به چپ و راست برای مثال اگر شما نصف ماشینتون روی یخ باشه و دو چرخ دیگه روی آسفالت اگه فقط از سیستم ای بی اس استفاده کنید ماشین به طرفی که آسفالته منحرف میشه و از مسیر خارج میشه ولی اگر ای بی دی نیز همراه شما باشه از این انحراف هم جلو گیری میکنه!

اماESP:

تا اینجا اون دو سیستم بالا که معرفی شد فقط هنگام ترمز گیری به یاری انسان میان ولی سیستم پایداری ای اس پی همیشه با شماست و ماشین شما رو در هر لحظه از انحراف و پرتاب محافظت می کنه! مثلا وقتی شما با سرعت خیلی زیاد وارد پیچی میشین ماشین پایداریشو از دست می ده و از مسیر پیچ خارج میشه اینجاست که ای اس پی به یاری شما می شتابه و نمیزاره ماشین از مسیر پیچ خارج بشه! هر گونه لغزش ماشین در هر حالت چه به بغل و یا چه به جلو و عقب حتی بدون ترمزگیری توسط سیستم پایداری ای اس پی کنترل میشه!

ترمزهای هوشمند EBD در ایران

در حالی که نه تنها نصب ترمز‌های EBD توسط خودروسازان دنیا بدون افزایش قیمت خودرو به عنوان یک وظیفه نه اجبار در حال انجام است بلکه نصب ترمزهای هوشمند را نیز در دستور کار خود قرارداده‌اند، خودرو سازان ایرانی که در نصب ترمز EBD 20 سال از خودروسازان دنیا عقب هستند، مدعی‌اند که هزینه نصب این سیستم بر روی خودروها را باید مصرف‌کننده پرداخت کند.

 طرح تجهیز خودروهای داخلی به ترمز EBD در سال 85 توسط مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی مطرح و پیگیری‌های لازم نیز از سوی این مؤسسه برای اجرایی شدن آن صورت گرفت این در حالی است که اجرای این طرح منوط به تشکیل شورای عالی استاندارد بوده که این شورا نیز طی سه سال گذشته تشکیل جلسه نداده و به همین منظور طرح مذکور تاکنون مسکوت مانده، هر چند کمیسیون زیربنایی دولت طرح نصب ترمز EBD را چندی پیش به تصویب رساند اما ابلاغ و اجرای این طرح نیازمند تصویب نهایی رئیس‌جمهوری است. اما به گفته خودروسازان هنوز مصوبه‌ای در خصوص نصب ترمز EBD روی تمامی محصولات به آنها ابلاغ نشده به همین دلیل اجرایی کردن این طرح از ابتدای اردیبهشت‌ ماه مقدور نخواهد بود. احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان در زمینه نصب ترمز EBD به خبرنگار ما می‌گوید: در دنیای رقابتی امروز، این سیستم به عنوان یک آپشن مطرح می‌باشد تا بهتر بتواند خودروهای تولیدی را به فروش برساند و اجباری در نصب ترمز EBD بر روی خودروها وجود ندارد. نعمت‌بخش معتقد است: امکانات تولید یک میلیون ترمز EBD در ایران فراهم نیست و برای تولید این میزان ترمز باید سالانه 500میلیون دلار ارز از کشور خارج شود. در حالی که مشکل اصلی در استاندارد نبودن جاده‌هاست و ریشه‌اش در جای دیگری است و نصب ترمز EBD نفش مسکن را دارد. وی در ادامه تأکید کرد: مصوبه دولت در زمینه نصب این ترمز‌ها از اول اردیبهشت ماه بر روی خودرو‌ها با مصوبه کمیته ناوگان که در مؤسسه استاندارد تشکیل می‌شود مغایرت دارد چرا که در این کمیته مقرر شده که نصب ترمز‌های EBD از ابتدای برنامه پنجم که شروع این برنامه سال آینده است اجرایی شود اما مصوبه‌ای که از سوی نمایندگان ریاست جمهوری بدون حضور نماینده وزارت صنایع تصویب شده و غیر کارشناسی است. دبیر انجمن خودروسازان در ادامه می‌افزاید: با نصب این ترمز بر روی خودرو‌ها در آینده شاهد افزایش 300 هزار تومانی قیمت خودرو در کشور خواهیم بود. 

20سال عقب هستیم

علی خاکسار کارشناس خودرو با بیان اینکه در بعد سیاستگذاری در نصب ترمز EBD از دنیا 20 سال عقب هستیم به خبرآلاین می‌گوید: این مصوبه از سوی خودرو‌سازان کشور اجرا نخواهد شد چرا که این سیاست‌گذاری دستوری است و به دلیل انحصاری بودن بازار، خودروسازان دلیلی بر اجرای آن نمی‌بینند. وی در ادامه می‌افزاید: اجباری کردن نصب این ترمز بر خودرو‌های تولیدی در کشور نه تنها بر خودروسازان فشارتلقی نخواهد شد بلکه ابزاری خواهد بود تا قیمت خودرو را افزایش دهند. این کارشناس خودرومعتقد است: این گونه سیاست‌گذاری‌ها در جوامعی مؤثر خواهد بود که بین تولید‌کنندگان رقابتی وجود داشته باشد و مسوولین مربوطه نیز نسبت به جامعه و جان مردم احساس مسوولیت کنند. خاکسار با بیان اینکه نصب ترمز EBD وظیفه خودرو‌سازان است می‌گوید: در حال حاضر خودروسازان دنیا بدون افزایش قیمت این سیستم را بر روی خودرو‌های خود نصب می‌کنند. پس اگر قرار باشد که این نصب ترمز بر روی خودرو‌ها اجباری شود دلیلی بر افزایش قیمت خودرو وجود ندارد.

 تاکنون مصوبه‌ای ابلاغ نشده است

مهرداد بذرپاش مدیرعامل شرکت سایپا معتقد است: امکان نصب ترمز EBD روی همه محصولات در ابتدای کار وجود ندارد. به گفته بذرپاش، شرکت سایپا سال گذشته نصب ترمز EBD را روی بخشی از خودروی 132 آغاز کرد اما تفاوت قیمت 300هزار تومانی خودروهای دارای ترمز EBD نسبت به خودروهای معمولی موجب شد که این خودروها با استقبال از سوی خریداران مواجه نشود. وی در ادامه می‌گوید: اما شرکت سایپا سعی دارد تا با کاهش هزینه‌ها قیمت مدل EBD این خودرو را به مدل معمولی آن نزدیک کند تا بتوان نظر متقاضیان اینگونه خودروها را جلب کرد. روشنی‌مقدم قائم‌مقام مدیرعامل شرکت سایپا نیز در خصوص اجرای طرح ترمز EBD نیز می‌گوید: تاکنون مصوبه‌ای به سایپا ابلاغ نشده اما این شرکت از زمان مطرح شدن طرح، خود را برای نصب ترمز EBD آماده کرده و هم‌اکنون امکان نصب ترمز ABS روی تمامی محصولات شرکت سایپا به صورت آپشن وجود دارد. به گفته روشنی‌مقدم، در حال حاضر نصب ترمز EBD روی پراید و ریو آغاز شده و به منظور تجهیز این دو خودرو نیز با شرکت کیا همکاری‌هایی صورت گرفته تا نصب ترمز به صورت استاندارد و با ضریب ایمنی بالا صورت گیرد.  وی در ادامه می‌افزاید: اما نصب ترمز EBD برای مشتریان اجباری نخواهد بود.

 مهلت 15 روزه منطقی نیست

برزگری رئیس مؤسسه استاندارد در حالی بر عدم نهایی شدن طرح نصب ترمز EBD تأکید دارد که سردار رویانیان رئیس ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت چندی پیش خبر از اجرای طرح و توقف شماره‌گذاری خودروهای فاقد EBD از ابتدای اردیبهشت ماه داده بود اما با توجه به گفته‌های وی اجرای این طرح تا ابتدای اردیبهشت ماه امکان‌پذیر نخواهد بود. رئیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در خصوص اظهارنظر سردار رویانیان نیزمی‌گوید: مؤسسه استاندارد پیگیر مصوبات مذکور است اما گفته‌های سردار رویانیان نیز در راستای افزایش ضریب ایمنی خودروهای داخلی بوده که در این خصوص نیز جلساتی را با راهور ناجا برگزار خواهیم کرد تا طرح بر اساس قانون اجرایی شود. برزگری تاکید می‌کند که طرح اجباری کردن ترمز EBD در‌حال‌حاضر از سوی کمیسیون زیربنایی دولت به تصویب رسیده اما اجرا و ابلاغ آن نیازمند تصویب رئیس‌جمهوری است. مجید شیخانی قائم مقام تولید ایران‌خودرو به خبرنگار ما می‌گوید: در‌حال‌حاضر مصوبه اجرایی کردن نصب ترمز EBD روی خودروهای داخلی به این شرکت ابلاغ نشده اما در صورت ابلاغ نیز شش‌ماه زمان نیاز است تا بتوان تست‌های ایمنی را روی خودروها صورت داد و 15 روز زمان برای اجرای طرح منطقی نیست.

 نیازمند تغییر طراحی خودروهای قبل از سال 2000

برزگری در خصوص ممنوعیت شماره‌گذاری خودروهای فاقد ترمز EBD نیز می‌گوید: در‌حال‌حاضر 33 خودرو سواری در کشور تولید یا مونتاژ می‌شوند که باید نصب ترمز EBD را آغاز کنند و در صورتی که این خودروها امکان نصب ترمز نداشته باشند، باید طراحی آنها تغییر کند. به گفته برزگری، طبق مصوبه مذکور امکان نصب ترمز EBD روی خودروهایی که طراحی آنها پس از سال 2000 صورت گرفته وجود دارد. وی ادامه می‌دهد: در خصوص خودروهایی که طراحی آنها به قبل از سال 2000 مربوط می‌شود و شرایط برای نصب ترمز EBD روی آنها نیز پیش‌بینی نشده فرصتی به خودروساز داده می‌شود تا طراحی خودرو را تغییر داده و شرایط نصب ترمز EBD را روی خودرو به وجود آورد. برزگری در پاسخ به این پرسش نیز که برای تغییر طراحی خودروهای متعلق به قبل از سال 2000 به خودروسازان چه میزان فرصت داده می‌شود، می‌گوید: پس از تصویب مصوبه و ابلاغ آن جلساتی را با خودروسازان برگزار خواهیم کرد و در آن جلسات پس از بررسی‌ها زمان لازم به خودروسازان برای تجهیز خودروها داده خواهد شد. گفته برزگری مبنی بر تغییر طراحی خودروهای قدیمی در حالی است که اکثر خودروهای تولیدی کشور در مقایسه با خودروهای جدید در دنیا از رده خارج شده‌اند و تغییر طراحی آنها نیز علاوه بر زمان‌بر بودن هزینه بسیاری را نیز برای خودروسازان در پی خواهد داشت، هرچند به گفته مسئولین ایران خودرو و سایپا این دو شرکت طراحی و ایجاد تغییرات روی خودروهای قدیمی خود را برای نصب ترمز EBD آغاز کرده‌اند اما آیا با توجه به طراحی قدیمی این خودروها نصب ترمز EBD موجب می‌شود این خودروها در رده خودروهای ایمن قرار گیرند و یا اجرای این طرح تنها تحمیل هزینه بیشتر به مصرف‌کننده است؟