تاریخچه
تاسیس در سال 1342 با نام کارخانه داروسازی داروپخش و تولید 20 قلم دارو شامل قرص و شربت و فرآورده های تزریقی تحت لیسانسسال 1357 تحت مالکیت وزارت بهداشت وتولید محصولات با نام ژنریکسال 1359 دگرگونی در ساختار تشکیلاتی سال 1371 تحت مالکیت سازمان تامین اجتماعیسال 1372 تغییر از سهامی خاص به عام سال 1377 یکی از شرکتهای تابع شرکت داروپخش با نام شرکت کارخانجات داروپخش ( سهامی عام )
تحقیق وتوسعه
مسئولیتها:
واحد R&D شرکت کارخانجات داروپخش، که در ساختمانی جدید التاسیس قراردارد، بخش R & D در شرکت داروسازی با کادر کاملاً تخصصی و علمی، متشکل از داروسازان و کارشناسان شیمی و با استفاده از امکانات نرم‌افزاری و سخت افزاری، منابع و مراجع علمی مستند و مورد تایید، انواع دستگاه‌ها و تجهیزات مدرن تحقیقاتی در راستای اهداف بلند مدت شرکت گام برمی‌دارد. این بخش طراحی و توسعه فرمولاسیون‌های مختلف دارویی، توسعه فرایندهای تولیدی و انجام مطالعات فراهمی زیستی را بر عهده دارد. بخش R & D همچنین فرمولاسیون محصولات جاری شرکت را در راستای ارتقا کیفیت و تامین نقطه‌نظر و نیاز مشتری بهبود می‌بخشد. فعالیتهای اصلی ذیل را بر عهده دارد:
1-فرمولاسیون و ساخت آزمایشی محصولات جدید:
بعد از تصمیم گیری کمیته مربوطه در مورد اینکه شرکت کارخانجات داروپخش ساخت محصول جیدی را در برنامه خود قراردهد، واحد تحقیقات شرکت، کار فرمولاسیون را بر روی محصول مورد نظر آغاز می کند. در وهله اول که جمع آوری اطلاعات در مورد ماده موثره می باشد، با بهره برداری از آخرین منابع و رفرنسهای بین المللی، بیبلیوگرافی کاملی از ماده موثره و محصول مورد نظر تهیه می شود. سپس با استفاده از اطلاعات بدست آمده در رابطه با خصوصیات ماده دارویی، چند فرمول مناسب برای محصول مورد نظر (به طور مثال قرص یا آمپول یا شربت) طراحی و در مقیاس آزمایشگاهی ساخته می شود. سپس این نمونه های آزمایشگاهی مطابق استاندادهای بین المللی (فارماکوپه ای) تست و با نمونه خارجی مقایسه می شوند. فرمولهاییکه از لحاظ کلیه خصوصیات مطابق استانداردهای بین المللی بوده و مشابه نمونه خارجی می باشند در مقیاس نیمه صنعتی نمونه سازی شده و پایداری آنها در شرایط تسریع شده (دما و رطوبت بالا) مورد بررسی قرار می گیرد. مدارک مربوط به فرمولی که از کلیه جهات مطلوب و مورد قبول می باشد از جمله برگه های آنالیز مواد و محصول، روشهای ساخت و آنالیز، نتایج آزمایشات پایداری و ... جمع آوری شده و برای اخذ پروانه ساخت، این پرونده جامع دارو (DMF) به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال می شود.
2-اسکیل آپ(scale- up) محصولات جدید:
پس از تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با همکاری و نظارت واحد تحقیقات یک بچ تولیدی از محصول جدید در واحد تولیدی مربوطه ساخته می شود . در صورت بروز هر نوع مشکل ناشی از افزایش مقیاس تولیدی، واحد تحقیقات اقداماتی که مطابق استاندادهای بین المللی مجاز می باشد برای حل مشکل انجام داده و سپس اصلاحات انجام شده را در مدارک و مستندات درج می نماید تا به صورت روتین اقدام شود.
3-حل مشکل تولید محصولات جاری: در صورت بروز مشکل در تولید هر یک از محصولات جاری شرکت، موضوع به واحد تحقیقات ارجاع می شود. سپس همکاران این واحد ، با استفاده از تجارب گسترده ای که در این زمینه دارند و امکاناتی که در این واحد وجود دارد، به بررسی و حل مشکل می پردازند.
4-اصلاح فرمول ویا/ روش ساخت محصولات جاری:
با توجه به سیاست شرکت مبنی بر بهبود مستمر محصولات خود و کیفیت آنها، واحد تحقیقات پس از:
الف) نمونه سازی از محصول با فرمول یا روش ساخت جدید
ب ) انجام آزمایشات پایداری در شرایط تسریع شده و تایید پایداری محصول
اصلاح مورد نظر را به اطلاع مسئول فنی رسانده که ایشان هم پس از مطلع ساختن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در صورت نیاز، کسب مجوز آن وزارتخانه تغییر مورد نظر را به جریان می اندازد.واحد تحقیقات شرکت کارخانجات داروپخش مجهز به پیشرفته ترین امکانات و دستگاههای لازم برای ساخت نمونه های آزمایشی و انجام تستهای مربوطه بر روی این نمونه ها می باشد.
پرسنل
با توجه به اهمیتی که شرکت کارخانجات داروپخش برای موضوع تحقیقات قائل است از سال 1383 موقعیت این واحد در چارت سازمانی شرکت از مدیریت به معاونت ارتقا پیدا کرد. در حال حاضر معاونت تحقیقات دارای 14 پرسنل می باشد و با توجه به گستردگی فعالیتهای آن در حال جذب نیروهای متخصص بیشتری می باشد.
فعالیت اصلی شرکت کارخانجات داروپخش
موضوع فعالیت شرکت عبارتست از تولید ،تهیه، واردات داروهای انسانی ، دامپزشکی ، شیر خشک ، غذای کودک ، مواد غذائی ، لوازم درمانی ، آرایشی وبهداشتی ،آزمایشگاهی و توزیع وفروش آنها در سراسر کشور وصدور آنها به خارج از کشورهمچنین خرید وفروش مواد اولیه ، بسته بندی وماشین آلات وقطعات وسایر ملزومات ، تاسیس وایجاد وبهره برداری از کارخانه های تولیدی وصنعتی وفروش آنها ، مشارکت وسرمایه گذاری و خرید وفروش سهام شرکت ها ، اقدام به فعالیتهای تحقیقاتی علمی وعملی مربوط به تبادل اطلاعات ، دانش فنی وتکنولوژی از طریق تهیه و تدارک آنهااز شرکت های داخلی وخارجی وهمچنین هر گونه عملیات تجاری و غیر تجاری مجاز که مرتبط با موارد فوق بطور مستقیم یا غیر مستقیم باشد.
هیئت مدیره
دکتر سید علیرضا حسینی
( Ph.D ) مدیرعامل با مدرک
محمد حسن حاتمی
( B.A ) رئیس هیأت مدیره با مدرک
( B.A ) فرشادملک وند- عضوهیأت مدیره با مدرک
دکتر ناصر شمس
عضو هیئت مدیره با مدرک دکتری(M.B.A)
دکتر محمد گل محمدی ظهوری
عضوهیأت مدیره بامدرک ( Phrama.D
معاونین
دکتر سعید حقیقی– معاون کنترل کیفیت با مدرک دکترای داروسازی Phrama. D. Ph.D. دکتر فضل ا... حیدرنژاد- معاون مهندسی تولید بامدرک دکترای داروسازی Phrama. D. دکتر احمد داودی - معاون بازرگانی با مدرک دکترای بازرگانی Ph.D. دکتر پیرکلخوران- معاون توسعه ومطالعات استراتژیک بامدرک دکتر داروسازی Phrama.D. دکتر علی اکبر صمدیان مقدم – معاون بهره برداری با مدرک دکترای داروسازی Phrama.D. دکتر جواد طیلابی- معاون بیوتکنولوژی بامدرک دکتر داروسازی Phrama.D. دکتر مهرداد علیمیان- معاون تحقیقات بامدرک دکترای داروسازی Phrama.D. فرشاد ملک وند- معاون مالی واقتصادی B.A.
دکتر محسن نجارنیا- معاون بازاریابی وتوسعه فروش بامدرک دکترای داروسازی Phrama.D.
حسین ولی پور- معاون منابع انسانی B.S.
فصل دوم
کلیات انبارداری دارو در شرکت
شرایط ساختمان :
انبارها باید دارای ساختمان مستحکم با وسعت کم بوده و کف انبار بتونی و یا دارای کف‌پوش مقاوم باشد و همه روزه کف انبار به روش خشک ( با جاروی برقی صنعتی ) نظافت شود.
از شستن کف انبارها و مرطوب کردن آنها به علت ایجاد رطوبت و رسیدن صدمه به کارتن‌هاو داروها خودداری گردد. نظافت کلیه انبارها باید هر روز انجام و انبارها سرپرست نظافت داشته باشد.
زیر درب و دیوارها و سقف انبارها باید فاقد روزنه و منفذ بوده و از ورود حشرات و حیوانات موذی و پرندگان به داخل انبارها باید جلوگیری به عمل آید.
سقف انبارها باید عایق بوده و برای خنک کردن در ایام تابستان از هواکشهای متعدد، کولرهای گازی و یا چیلر استفاده شود.
حرارت و رطوبت انبار :
کلیه انبارهای دارویی باید دارای رطوبت‌سنج و میزان‌الحراره بوده و درجه حرارت و رطوبت همه روزه در وقت معین کنترل و در کارت مخصوص ماهیانه ثبت شود و در محل انبار بایگانی گردد.
در کلیه مواقع حتی در ایام تعطیل انبارها باید دارای شرایط ویژه خود بوده و شرایط نگهداری داروها رعایت شود. برای این منظور چند انبار به شرح زیر مورد نیاز می‌باشند.
سردخانه برای داروهایی که زیر0C 8 نگهداری می‌شوند ( درجه استاندارد 8-2 درجه )
انبار خنک با درجه حرارت 0C 15-8 ( Cool place )
انبار معمولی با درجه حرارت 0C 30-15
قفسه‌بندی :
در کلیه انبارهای دارویی می‌باید قفسه‌بندی فلزی نصب و از ظرفیت انبار در چند طبقه با استفاده از بالا بر استفاده شود.
کلیه اجناس و داروهای موجود در انبار دارویی که شامل : قرص، کپسول، شربت، آمپول، سرم، ضدعفونی کننده‌ها و لوازم پزشکی است باستی به نحو مطلوب طبقه‌بندی شوند و به هر کدام قسمت معینی از فضای انبار اختصاص داده و بر اساس تاریخ انقضاء در قفسه‌ها جا داده شوند. به طوری که داروهای با تاریخ مصرف نزدیک در جلو و به همین ترتیب بقیه در پشت آنها چیده شوند تا داروهایی که تاریخ مصرف کوتاه‌تری دارند، زودتر توزیع شوند. ( FEFO )
چیدن :
چیدن باید به گونه‌ای باشد که برداشتن آنها آسان بوده و به بقیه ضرر نرساند.
از نکات عمده در چیدن اجناس در قفسه‌ها توجه به وزن و حجم اجناس است به طوریکه اجناس کم حجم و سبک در طبقه‌های فوقانی قرار می‌گیرند.
چیدن صحیح کالا در انبار در بالا بردن راندمان و ایجاد نظم و کاهش هزینه‌ها و به خصوص وقت، بسیار مؤثر است.
مهمترین عوامل در چیدن، موارد زیر می‌باشد :
1- میزان تقاضا :
تقاضای زیاد !حمل و نقل بیشتر ! بایستی در دسترس و نزدیک محل کار باشد.
2- وجه تشابه :
3- مشخصات کیفی کالا :
این مورد در مورد مواد و داروهایی که کنار هم بودن آنها، امکان ضرر و زیان زدن دارد. بسیار حائز اهمیت است.
4- اندازه و حجم کالا :
اجناس کوچک با حجم زیاد بایستی با پالت و در نزدیکی محل ورود و خروج اجناس انبار شوند. اجناس کوچک با حجم کم و کوچک بهتر است در نقاط دورتر انبار شوند همینطور باید در کارتن‌های کوچک یا ظروف پلاستیکی گذاشته شوند.
اجناس سنگین و یا ظروف حاوی موادی که امکان لیک کردن ( نشتی دادن ) دارند در قسمتهای پایین چیده شوند.
نکات مورد توجه :
1- استفاده از حداکثر فضای بالای سر :
حتی‌الامکان اجناس را نباید پخش چید بلکه بوسیله قفسه‌بندی و یا استفاده از پالت بر روی هم قرار داد، تا در مواقع خاص چون حریق یا تعمیرات لوله و سیم‌کشی و تعمیر سقف، بتوان فضای کافی در اختیار داشت.
2- رعایت اندازه اجناس :
قفسه‌ها بایستی طوری نصب شوند که اندازه ابعاد آن ضریبی از اندازه کالا باشد تا بتوان حداکثر بهره را از فضای داخل قفسه‌ها برد.
3- فواصل قفسه‌ها :
فاصله باید به گونه‌ای باشد که دو نفر به راحتی از آن عبور نمایند و در صورت استفاده از میزهای چرخدار و یا وسایل دیگر به اندازه کافی فضا باید وجود داشته باشد.
اصول ایمنی انبارهای دارویی :
از قرار دادن اجناس آتش‌زا و چیزهایی که ممکن است با یک جرقه باعث آتش‌سوزی شود در انبار بایستی جلوگیری گردد.
از قرار دادن اجناسی که در مواقع اضطراری باعث مسدود شدن درب‌های انبار می‌شود در نزدیکی درها، جلوگیری گردد.
سیم‌کشی انبار بایستی در نهایت دقت توسط متخصصین انجام شود. می‌باید از کابل و کانال و مهتابی‌های که روکش داشته‌باشند استفاده گردد و کلیه کلید پریزها در کنار درب ورودی در جعبه‌‌ها جا داده شوند و برای هر قسمت فیوز جداگانه نصب شود. و کل سیستم برق انبار به یک کلید اصلی مجهز باشد که در موقع خروج خاموش شود.
انباردارها بایستی موقع خروج از خاموش بودن کلیه لوازم برقی مطمئن شوند.
پشت پنجره و درب انبارها می‌بایست حفاظ و دزدگیر نصب شود و از قفل‌های قابل اطمینان استفاده شود.
از لوله‌کشی آب ، گاز فاضلاب ، در داخل انبار و سقف‌های آن جلوگیری گردد.
کف انبارها باید به گونه‌ای باشد که مقداری از سطح فضای بیرون بالاتر باشد تا در موقع بارندگی شدید از ورود آب به داخل انبار جلوگیری شود.
تا آنجا که ممکن است از پالت‌های فلزی و چوبی برای کف انبارها استفاده شود.
در کلیه انبارها باید کپسول آتش‌نشانی ( پودر یا گاز ) در کنار درب ورودی انبار، شیلنگ آب و دستگاههای خبر دهنده و تابلوی راهنمای اطفای حریق نصب و به موقع سرویس شود و افراد آموزش دیده در تمام شیفت‌های کاری حضور داشته باشند و تابلوی عدم مصرف دخانیات یا سیگار در کلیه قسمتها نصب گردد.
دفتر انبار :
دفتر انبار باید جداگانه بوده و یا بوسیله دیوار و سقف شیشه‌ای از محوطه انبار جدا شود. برای هر دارو باید کارت موجودی داشته و موجودی روز با کارت تطبیق شده و چنانچه بتوانند در هر فاکتور فروش شماره سری ساخت دارو را نیز ثبت بنمایند ارجحیت دارد.
انبار مرجوعی‌ها و ضایعات :
انبار جداگانه‌ای باید تدارک دیده شود و لیست ضایعات را تهیه و در برنامه معدومی سالیانه قرار داد.
انبار مواد آتش‌زا و حلالهای آلی باید خارج از ساختمان انبار بوده و با کلیه ساختمان‌ها فاصله داشته باشد و صرفاً جهت نگهداری مواد آتش‌گیر و مواد بخار بکار رود. این انبار باید دارای دیوارهای بتونی آجری و سقف عایق باشد پنجره‌ها باید در ارتفاع بسیار بالا بوده و دیوارها و زیر درب فاقد درز و روزنه باشد. کلید برق باید ضدجرقه بوده و بیرون درب انبار قرار گیرد. داخل انبار دارای خبر دهنده ( اعلان ) حریق و سیستم اطفای حریق و تابلوی راهنمای آتش‌نشانی باشد. انبار باید مجهز به سیستم خنک کننده و یا هواکشهای دائمی باشد که بادی بوده و کلید برق آنها در بیرون درب انبار و ضد جرقه باشد.
نگهداری داروها در شرایط مناسب و استاندارد :
در صورت رعایت استانداردهای نگهداری دارو می‌توان مطمئن بود که شرایط نگهداری آنها مناسب بوده و داروها از کیفیت مطلوب برخوردار هستند.
نظافت و نگهداری :
حشرات و جوندگان :
حشرات و جوندگان داروها و بسته‌بندی آنها را می‌خورند و آسیب می‌رسانند تمیز کردن محل نگهداری داروها و نیز قرار ندادن غذا و نوشیدنی در این محل‌ها، باعث کاهش تمایل حشرات و جوندگان برای ورود به محلهای نگهداری داروها می‌شود. اگر جانورانی مانند موش مشکل اساسی برای انبارها بوجود آورد باید تمهیداتی صورت گیرد.
گرمای شدید و نور :
قرار گرفتن در معرض نور مستقیم، تغییر ماهیت ( فیزیکی و شیمیایی ) داروها را در پی دارد و سبب کاهش عمر مفید آنها می‌شود.
تهویه مطبوع یکی از روشهای بسیار مناسب برای متعادل نگهداشتن دمای محل نگهداری داروها است که با توجه به گرانی در همه جا مقدور به بکارگیری از آن نیستیم.
ابزاری مانند پنکه های سقفی و دستگاههای تهویه با فشار با توجه به ارزان بودن و نظر به اینکه گردش هوای مناسبی را در محلهای نگهداری ایجاد می‌کند و از این طریق دمای محیط را کاهش می‌دهند، و می‌توانند جایگزین مناسبی برای سیستمهای تهویه مطبوع به شمار آیند.
نور مستقیم آفتاب نیز از عواملی است که از طریق افزایش دما، کیفیت آن را در معرض تهدید قرار می‌دهد. بدین منظور بایستی داروها در جعبه‌هایی که با آنها حمل می‌شوند نگهداری شود و نیز از تابش مستقیم نور آفتاب به درون محوطه محلهای نگهداری داروها جلوگیری به عمل آید.
حذف خطر نفوذ آب به انبارها :
نفوذ آب داروها و بسته‌بندی آنها را خراب می‌کند. حتی اگر خود داروها با نفوذ آب تخریب نشوند، تخریب بسته‌بندی توسط آب و نامطلوب شدن شکل ظاهری آنها، عدم پذیرش گیرنده خدمت ( بیمار ) را در پی دارد.
ترمیم سقف‌ها و دیوارهایی که آب از آنها نشت می‌کند و نیز جلوگیری از نشت آب از پنجره‌ها این مشکل را تا حد قابل توجهی حل خواهد کرد.
قرار دادن داروها روی پالت‌هایی با ارتفاع cm 10 از سطح زمین و فاصله cm 30 از دیوارها مانع تخریب آنها توسط آب خواهد شد.
ابزار آتش‌نشانی :
آب وسیله مناسبی برای خاموش کردن آتش‌های چوب و کاغذ است ولی در آتش‌سوزی‌های با منشأ جریان الکتریسیته کمک کننده نیست. وجود کپسول‌های آتش‌نشانی ( که در دوره‌های مناسب شارژ ) شده است در محلهای مناسب ( نزدیک درهای ورود و خروج ) از اهمیت خاصی برخوردار است. در صورت عدم دسترسی به کپسول‌های آتش‌نشانی، سطلهای آماده شن جایگزین مناسبی برای آنهاست.
مهمترین مسئله وجود پرسنل آموزش دیده است.
نگهداری داروها جدا از مواد قابل اشتغال و رعایت نکات ایمنی :
بعضی از موادی که قابلیت اشتعال بالایی دارند ( مانند الکل ) و ممکن است که در محل نگهداری داروها نگهداری شوند. باید جدا از داروها و نزدیک به ابزار اطفای حریق نگهداری گردند.
داروها بایستی cm 10 بالاتر از سطح زمین و به فاصله cm 30 از دیوارها و کارتن‌های دیگر و رعایت حداکثر ارتفاع cm 250 نگهداری شوند.
با این کار از آسیب احتمالی ناشی از ورود آب، حیوانات جونده و خاک و گرد و غبار می‌توان پیشگیری نمود.
با حفظ فاصله cm 30 از وسیله‌ها و سایر کارتن‌های دارویی، بازدید از کارتن‌ها، تمیز کردن فاصله بین آنها و جریان یافتن هوا بین محموله‌ها امکانپذیر می‌گردد و امکان رفت و آمد در بین کارتن‌ها سبب می‌شود که نظافت محموله‌ها، خواندن برچسب‌ها و مشخص کردن محموله‌هایی که بر اساس تاریخ انقضای مصرف باید سریعتر توزیع شوند عملی‌تر گردد.
بدیهی است که در انبارهای بزرگ پالت‌ها در مقایسه با قفسه‌ها بیشتر قابل استفاده هستند پالت ارزان قیمت است و با استفاده از آن حمل و نقل محموله‌های بزرگ به راحتی انجام می‌شود. پالت‌ها همینطور بیشترین فضای استاندارد را در مقایسه، با فضایی که اشغال می‌کنند، برای نگهداری محوله‌ها ایجاد می‌کنند. ارتفاع نگهداری محموله‌ها، چه با استفاده از پالت و چه بدون آن، نباید بیش از cm 250 شود. نگهداری محموله‌هایی با ارتفاع بیشتر از این سبب آسیب به کارتن‌های ردیف‌های پایین‌تر می‌شود. همچنین نگهداری محموله‌ها با این مقدار ارتفاع یا کمتر از این سبب آسیب کمتر به پرسنل محل نگهداری داروها در صورت سقوط کارتن‌ها خواهد شد.
نگهداری داروها دور از سموم، مواد شیمیایی، فایلهای کهنه، لوازم اداری و سایر داروهای نامربوط :
نزدیکی داروها به سموم و مواد شیمیایی منجر به زودرس شدن تاریخ انقضای داروها می‌گردد و بایستی به این نکته توجه شود.