تاثیرتجارت الکترونیک برمدیریت تولید
مقدمه
با انقلاب اطلاعاتی در اواخر قرن بیستم، شاهد تغییرات عظیمی در حجم، نوع، سرعت و دامنه فعالیتها بویژه در جوامع پیشرفته صنعتی و در کلیه زمینه‌ها (اعم از علمی، فرهنگی، صنعتی و کشاورزی و غیره) هستیم. این انقلاب نهایتاً به ظهور تجارت الکترونیک منجر گردید. این مقاله سعی دارد که تاثیر تجارت الکترونیک را بر مدیریت تولید بررسی کند.قبل از هر چیز لازم به یادآوری است که بسیاری از کاربردهای یک اختراع یا یک صنعت جدید بعد از ایجاد آن روشن می‌شوند. ممکن است در آینده با فراگیرتر شدن این تکنولوژی، کاربردهای بیشتری نیز برای آن پیدا شود. اصولاً تجارت الکترونیک نوع جدیدی از ارتباط اطلاعاتی است که چنانچه با دید مدیریتی و به‌طور صحیح به آن نگریسته شود، می‌تواند نه یک ابزار، بلکه یک تحول باشد که چهره یک بنگاه را عوض کند. این موضوع شامل مدیریت تولید نیز می‌گردد.
قبل از هر چیز لازم به یادآوری است که بسیاری از کاربردهای یک اختراع یا یک صنعت جدید بعد از ایجاد آن روشن می‌شوند. ممکن است در آینده با فراگیرتر شدن این تکنولوژی، کاربردهای بیشتری نیز برای آن پیدا شود. اصولاً تجارت الکترونیک نوع جدیدی از ارتباط اطلاعاتی است که چنانچه با دید مدیریتی و به‌طور صحیح به آن نگریسته شود، می‌تواند نه یک ابزار، بلکه یک تحول باشد که چهره یک بنگاه را عوض کند. این موضوع شامل مدیریت تولید نیز می‌گردد.نتیجه کار یک مدیر تولید، با تولید کالای دارای کیفیت موردنظر در زمان موردنظر و با حداقل هزینه مشخص می‌شود. در این راستا مدیر تولید باید بتواند برنامه‌ریزی صحیحی برای تولید داشته باشد. برای یک برنامه‌ریزی صحیح، شرط اول داشتن اطلاعات بدون اشتباه است. مدیر تولید در کار برنامه‌ریزی با دو دسته موضوع مواجه است. یکی موضوعهایی که به داخل محل تولید و دیگری موضوعهایی که به خارج از محل تولید بازمی‌گردد. در رابطه با اطلاعات خارج از محل، تجارت الکترونیکی می‌تواند بهترین بستر برای سهولت ارتباط باشد. در ارتباطات تجاری سنتی که برپایه کاغذ قرار دارند، وارد کردن مکرر یک رشته اطلاعات یکسان و واحد موجب بروز مشکلاتی می‌گردد ولی با مبادله الکترونیکی داده‌ها، این مشکلات به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابند. یک مدیر تولید نیاز دارد که بتواند برای مواداولیه و قطعات موردنیاز تولید، برنامه‌ریزی صحیحی داشته باشد. ممکن است نبود یک قطعه کم‌ارزش، کل خط تولید را به مخاطره اندازد. چه بسا خط تولید به سبب ماندن ماده اولیه در گمرک و یا تعلل تولیدکننده مدتها متوقف بماند. تجارت الکترونیک، مدیر تولید و مدیر تدارکات را قادر می‌سازد که بتوانند با فروشندگان قطعات و مواد اولیه و سازمانهای درگیر، ارتباط صحیح برقرار کنند و از این راه داده‌های جامعی دراختیار داشته باشند. ازطرف دیگر، نیاز بازار و تقاضای خرید نیز بدون کوچکترین وقفه‌ای به مدیریت فروش میرسد و از آنجا نیز پس از انجام معامله به صورت الکترونیکی، سریعاً و بدون هیچگونه اتلاف زمانی به مدیر تولید میرسد. لذا مدیر تولید و مدیر برنامه‌ریزی کلیه اطلاعات محیط بیرونی را در اختیار خواهند داشت و همچنین می‌توانند ارتباطی روان با آن محیط برقرار سازند. به این صورت، قسمت بزرگی از مشکلات آنها حل خواهدشد.
نتیجه کار یک مدیر تولید، با تولید کالای دارای کیفیت موردنظر در زمان موردنظر و با حداقل هزینه مشخص می‌شود. در این راستا مدیر تولید باید بتواند برنامه‌ریزی صحیحی برای تولید داشته باشد. برای یک برنامه‌ریزی صحیح، شرط اول داشتن اطلاعات بدون اشتباه است. مدیر تولید در کار برنامه‌ریزی با دو دسته موضوع مواجه است. یکی موضوعهایی که به داخل محل تولید و دیگری موضوعهایی که به خارج از محل تولید بازمی‌گردد. در رابطه با اطلاعات خارج از محل، تجارت الکترونیکی می‌تواند بهترین بستر برای سهولت ارتباط باشد. در ارتباطات تجاری سنتی که برپایه کاغذ قرار دارند، وارد کردن مکرر یک رشته اطلاعات یکسان و واحد موجب بروز مشکلاتی می‌گردد ولی با مبادله الکترونیکی داده‌ها، این مشکلات به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابند. یک مدیر تولید نیاز دارد که بتواند برای مواداولیه و قطعات موردنیاز تولید، برنامه‌ریزی صحیحی داشته باشد. ممکن است نبود یک قطعه کم‌ارزش، کل خط تولید را به مخاطره اندازد. چه بسا خط تولید به سبب ماندن ماده اولیه در گمرک و یا تعلل تولیدکننده مدتها متوقف بماند. تجارت الکترونیک، مدیر تولید و مدیر تدارکات را قادر می‌سازد که بتوانند با فروشندگان قطعات و مواد اولیه و سازمانهای درگیر، ارتباط صحیح برقرار کنند و از این راه داده‌های جامعی دراختیار داشته باشند. ازطرف دیگر، نیاز بازار و تقاضای خرید نیز بدون کوچکترین وقفه‌ای به مدیریت فروش میرسد و از آنجا نیز پس از انجام معامله به صورت الکترونیکی، سریعاً و بدون هیچگونه اتلاف زمانی به مدیر تولید میرسد. لذا مدیر تولید و مدیر برنامه‌ریزی کلیه اطلاعات محیط بیرونی را در اختیار خواهند داشت و همچنین می‌توانند ارتباطی روان با آن محیط برقرار سازند. به این صورت، قسمت بزرگی از مشکلات آنها حل خواهدشد.نکته دیگری که بسیار حائزاهمیت است، روشهای نوین در برقراری ارتباطات است که قبلاً به هیچ عنوان امکان تصور آنها نمی‌رفت. به کمک تجارت الکترونیک، یک مدیر تولید اطلاعات موردنیاز خود را به صورتONLINE دراختیار خواهد داشت و درنتیجه می‌تواند راجع به تعیین استراتژی تولید برای آینده و اصولاً نحوه‌های جدیدتر تولید و ویژگیهایی که می‌توان به محصول اضافه کرد، فکر کند.
نکته دیگری که بسیار حائزاهمیت است، روشهای نوین در برقراری ارتباطات است که قبلاً به هیچ عنوان امکان تصور آنها نمی‌رفت. به کمک تجارت الکترونیک، یک مدیر تولید اطلاعات موردنیاز خود را به صورتONLINE دراختیار خواهد داشت و درنتیجه می‌تواند راجع به تعیین استراتژی تولید برای آینده و اصولاً نحوه‌های جدیدتر تولید و ویژگیهایی که می‌توان به محصول اضافه کرد، فکر کند.از دیدگاه مدیریت تولید، برای اینکه یک محصول در سطح بین‌المللی قدرت رقابت داشته باشد باید:
از دیدگاه مدیریت تولید، برای اینکه یک محصول در سطح بین‌المللی قدرت رقابت داشته باشد باید:
روی بهره وری به اندازه کافی کار شده باشد؛
برای کاهش هزینه ها بسترسازی شود؛
منابع و مواداولیه باید در زمان موردنظر دردسترس باشند؛
کیفیت محصول با استانداردها و خواسته‌های بین‌المللی مطابقت داشته باشد.
تاثیرتجارت الکترونیک برمدیریت تولید ( قسمت دوم(
برای این منظور داشتن یک چرخه اطلاعاتی صحیح، و با استفاده از رایانه و تجارت الکترونیکی الزامی است. چنین سیستم گردش اطلاعاتی که برمبنای تجارت الکترونیک پایه‌گذاری می‌شود، مزایای زیر را برای مدیریت تولید به‌دنبال خواهد داشت:
1 - کاهش اشتباهات و افزایش صحت و دقت داده‌های دریافتی و ارسالی
2 - افزایش سرعت انتقال داده‌ها
3 - برنامه‌ریزی تدارکات و کنترل موجودی: برنامه‌ریزی تدارکات و مباحث کنترل موجودی کاملاً بستگی به توان تولیدکنندگان مواداولیه، فاصله زمانی بین تصمیم ما برای خرید تا حصول توافق با فروشنده‌ها (یا تولیدکنندگان) و فاصله زمانی بین زمان توافق و دریافت کالا دارد. این دقیقاً همان موضوع اصلی در تجارت الکترونیک است.
4 - کاهش میزان موجودی انبار: تجارت الکترونیک باعث کوتاه شدن زمان موردنیاز بین سفارش تا تحویل کالا می‌گردد. لذا دیگر نیازی به نگهداری موجودی مواداولیه برای مدت طولانی وجود نخواهد داشت. این کاهش موجودی مواد اولیه باعث آزادشدن حجم عظیمی از سرمایه خواهدشد.
5 - برنامه‌ریزی تولید بطور کارآمدتر: دو عامل قبلی خود باعث خواهند شد که کار برنامه‌ریزی تولید به میزان قابل ملاحظه‌ای ساده‌تر گردد. با افزایش سرعت دریافت اطلاعات، امکان برنامه‌ریزی تولید برمبنای سفارشات یا نیاز بازار امکان‌پذیر می‌گردد.
6 - کاهش زمان تحویل کالا: امروزه بسیاری از شرکتها فاصله زمانی میان سفارش تا تحویل خود را به میزان قابل ملاحظه‌ای با استفاده از تجارت الکترونیک کاهش داده‌اند. به‌عنوان مثال، شرکت سیگارسازی آر.ج. رینولدز توانسته فاصله زمانی میان سفارش تا تحویل خود را از پنج هفته به سه روز کاهش دهد. بسیاری از شرکتها، دیگر از روشهایی غیر از تجارت الکترونیک سفارش قبول نمی‌کنند و بسیاری نیز دارای دو نوع زمان تحویل یا با روش تجارت الکترونیک و یا روشهای سنتی هستند. که البته زمان تحویل برای روشهایی غیر از تجارت الکترونیک به مراتب بیشتر است.