تحقیق مقاله مهندسی مجازی

دومین کنفرانس بین المللی فناوری اطلاعات و دانش از اقتصاد صنعتی تا اقتصاد اطلاعاتی

آنچه که سالیان متمادی موجب تفاخر و مباهات ایرانیان در سراسرجهان بوده، توجه به دانش، دانش اندوزی و انتقال آن به سایرین بوده است. چندین قرن درخشش تمدن ایرانی - اسلامی نیز در گرو توجه به این امر مهم شکل گرفته و پیام تاریخی این مرز وبوم دانایی محوری بوده است.
امروز نیز با ورود به عصر جدیدی از دانش واطلاعات و تباین شاخصه جامعه اطلاعاتی بر مبنای فناوریهای اطلاعات و ارتباطات با سایر شاخصه های توسعه ملی و جهانی، این تصور که ممکن است سنتهای گذشته فاصله کشور ما را با کشورهای پیشرفته جهان بیشتر کند، باایجاد تحولی جدید تغییر یافته است به گونه ای که حرکت نویدبخش جدید می تواند به عنوان مطلبی دیگر در راستای جنبشی همگون با پیشرفتهای علمی جهان تلقی شود.
رویکرد دانش گرا و دانایی محور فناوری اطلاعات و ارتباطات که اکنون درIKT2005 به عنوان مهمترین جریان علمی کشور در حوزه ICT متجلی شده است، عرصه جدیدی است که ایرانیان بتوانند با تکیه بر توانایی های گذشته خود، ابزارهای فناوری جدید را چنان به خدمت بگیرند که فاصله زیاد کشورمان با قافله جامعه اطلاعاتی جهانی را کاهش دهند. حال که عزم کلیه دست اندرکاران کشور بر این است تا با حمایت از این فناوری، بخشی از کاستی های گذشته را جبران کنند، بر خردمندان و دانش مداران فرض است که باتمام توان در این حرکت مشارکت نمایند. مطلب بالا توسط آقای دکتر احمد فهیمی فرد، در دومین کنفرانس بین المللی فناوری اطلاعات و دانش به عنوان رئیس کنفرانس مطرح شد.

این کنفرانس که با تلاش دانشکده مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی امیرکبیر در مرکز همایشهای رازی برگزار شد، کار خود را برمبنای محورهای مهمی چون بررسی مدل اندازه گیری حجم تجارت الکترونیک در ایران، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه بهداشت، ساماندهی شبکه همکاریهای مجازی در ایران، بررسی علل شکست پروژه های فناوری اطلاعات در ایران و آسیب شناسی توسعه شبکه های تحقیقاتی در کشور و ارائه راهکارهای پیشگیری از آسیب ها، آغاز کرد. در پایان این گزارش، آدرس های اینترنتی برای دستیابی به اصل مقالات قید شده است.

اندازه گیری حجم تجارت الکترونیک

آقایان مهندس کاوه احمدی و مهندس محمود رضا هاشمی، از گروه برق و کامپیوتر دانشکده فنی، دانشگاه تهران، حرکت در دنیای تجارت الکترونیک بدون داشتن اطلاعات و آمارهای دقیق را حرکتی پرمخاطره و پرهزینه دانستندو افزودند، برای اندازه گیری حجم تجارت الکترونیک در سطح جهانی معیارهای متعددی توسط سازمانهای بین المللی نظیرUNCTAD وOECD پیشنهاد شده است

این دو سخنران براین اعتقاد بودند که در کشورهای در حال توسعه به دلایلی نظیر ثابت نبودن قیمتها، درآمد سرانه متغیر، زیرساختهای ضعیف ارتباطی و مشکلات اینچنین، نمی توان به طور مستقیم از مدلهای ارایه شده توسط مجامع مذکور استفاده کرد.

سخنرانان ضمن بررسی مدلهای جهانی موجود برای اندازه گیری حجم تجارت الکترونیک در سطح بین الملل، مدل جدیدی را که فاقد معایب ذکرشده در کشورهای در حال توسعه می باشد برای سنجش حجم تجارت الکترونیک در ایران پیشنهاد کردند طوری که مدل مذکور با توجه به امکانات موجود در کشور و شیوه های آماری ما قابل استفاده می باشد.(1)

علل شکست پروژه های IT

خانم مهندس مریم اخوان، آقای مهندس جعفر حبیبی و آقای مهندس مسلم علی محمدلو مشترکاً طی مقاله ای به بررسی دلایل شکست پروژه های فناوری اطلاعات پرداختند و راه کارهایی را برای پیشگیری از این شکست ها ارایه کردند. در زیر خلاصه ای از مقاله این سه را می خوانیم:
امروزه استفاده از فناوری اطلاعات برای غلبه بر تغییرات سریع محیطی و کسب انعطاف پذیری ضروری و اجتناب ناپذیر است. از طرفی پیاده سازی پروژه های فناوری اطلاعات در بیشتر موارد موفق نبوده است. عدم توجه به عواملی نظیر عوامل فنی، انسانی، اقتصادی، فرهنگی و مدیریتی باعث شکست یا توقف آنها و تحمل هزینه های هنگفت می گردد هدف از این تحقیق شناسایی عوامل اصلی زیربنایی (فنی، انسانی، فرهنگی، اجتماعی، مدیریتی، استراتژیک، اقتصادی و مالی) و روبنایی (اندازه سازمان واندازه پروژه) شکست پروژه های فناوری اطلاعات در ایران می باشد و جهت شناسایی عوامل زیربنایی پرسشنامه ای طراحی گردید و از تعدادی از خبرگان نظرسنجی به عمل آمد. نتایج نشان می دهد که عوامل مدیریتی - استراتژیک و فرهنگی - اجتماعی مهمتر از عوامل مالی - اقتصادی و فنی - انسانی می باشد و مهمترین عامل شکست پروژه های فناوری اطلاعات، عدم تعهد کافی مدیران ارشد سازمانها و ناآشنایی مردم و مسئولین با ساختار و عملکرد فناوری اطلاعات می باشد عوامل روبنایی به صورت میدانی در دو بعد اندازه سازمان و پروژه مورد بررسی قرار گرفت و نتایج بیانگر این موضوع می باشد که با بزرگ شدن سازمان و پروژه، نرخ شکست پروژه ها نیز افزایش می یابد.(2)

سازماندهی شبکه همکاریهای مجازی

آقایان مهندس کوروش زیارتی و مهندس رئوف خیامی از بخش مهندسی و علوم کامپیوتر دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز در این کنفرانس ضمن ارائه مدلی برای سازماندهی شبکه همکاریهای مجازی در ایران، تعاریفی از شرکتهای مجازی را بیان کردند. در بخشی از مقاله ایشان آمده است:

با بوجودآمدن سازمانهای مجازی، جهانی شدن اقتصاد و تحت شبکه قرارگرفتن بسیاری از خدمات در سطح دنیا، سازماندهی این گونه شبکه های همکاری که عملاً همکاریهای مجازی می باشند، بیشتر از پیش مورد نیاز است.

اما متاسفانه تاکنون به علت نداشتن یک مدل دقیق از این گونه سازمانها و شبکه های همکاری در مورد مدیریت و سازماندهی آنها پیشرفت زیادی حاصل نشده است.(3)

چالشهای ایجاد پرونده الکترونیک سلامت

خانم دکتر زهرا میدانی، آقای دکتر اباذر حاجوی و آقای دکتر حمید بورقی، سه تن از شرکت کنندگان در بخش ارایه مقالات در این کنفرانس، باارایه مقاله خود به چالشهای ایجاد پرونده الکترونیک سلامت (EHR) پرداختند، سخنرانان ضمن ارایه یک گزارش از موسسه پزشکی آمریکا در مقاله خود چنین آورده اند:

موسسه پزشکی آمریکا گزارش کرده است که براساس آمارها سالانه تعداد 44 هزار تا 98000 نفر در آن کشور در اثر خطاهای پزشکی جان خود را از دست می دهند. این میزان هشتمین عامل مرگ ومیر در آمریکا را به خود اختصاص داده و نشان می دهد که میزان مرگ ومیر در اثر خطاهای پزشکی بیشتر از تصادفات با موتورسیکلت، سرطان سینه و ایدز بوده است. طی تحقیقات به عمل آمده بروز، 115،2 خطای پزشکی می تواند 654،4 روز افزایش طول مدت اقامت و در نتیجه 5/5 میلیون دلار هزینه در پی داشته باشد. در میان صنعت نوپای تکنولوژی اطلاعات بهداشتی که از سیستمهای حمایت از تصمیم گیری بالینی، انبار داده ها DW تا پرونده های الکترونیک را در بر می گیرد، پرونده الکترونیک سلامت (EHR) ابزاری است که بااتکا به سیستمهای حمایت از تصمیم گیری(CDDS) به صورت هشدار دهنده، یادآوری کننده، نقدکننده، تفسیرکننده، پیش بینی کننده، تشخیصی، پیشنهاددهنده و تجویز الکترونیکی دستورات پزشک (COPE) نقش موثری را در کیفیت و مراقبت ایفا کرده است. در این راستا شناسایی موانعی از قبیل داده ها، اطلاعات، زیرساخت، استانداردهای تبادل داده ها و پردازش کدها و فهرست واژگان این سیستم ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به‌علت چالشها و پیچیدگیهای(EHR) ، ایجاد این سیستم استراتژی هدفمندی را می طلبد. چرا که(EHR) تغییراتی را بر شیوه انجام امور تحمیل خواهد کرد که مستلزم سازگاری و انطباق با فرایندهای بالینی است. لذا ایجاد سیستمهای موثر(EHR)، همکاری گروههای مختلفی از جمله ارائه دهندگان، کاربران، طراحان و متخصصان مدیریت اطلاعات بهداشتی (مدارک پزشکی) را ضرورت می بخشد. برای ایجاد اولین گام، ارتقا، بهبود و مهندسی مجدد فرایندهای انجام امور می باشد. دومین امر، حذف مقاومتهایی است که در برابر به کارگیری کامپیوتر در نظام مراقبتی وجود دارد. تحقیقات نشان می دهد که 40% سیستمهای کامپیوتری جدید به وسیله کاربران اعم از پزشکان، پرستاران، مدیران متخصصان مراقبتی بایکوت می شوند. از این رو منطقی است که کاربران قبل از به کارگیری در خصوص مزایای و نحوه به کارگیری این سیستمها آموزشهای لازم را دریافت کنند. اساسی ترین و آخرین نکته در ایجاد این سیستمها، همگراساختن و هماهنگی میان سازمانهای استانداردسازی می باشد که مشارکت و همکاری تمامی گروهها و سازمانهای ذینفع را می طلبد.(4)

سلامت الکترونیک

یکی از مباحث مهم و مطرح در این کنفرانس موضوع سلامت الکترونیک و نقش IT در توسعه آن است. این موضوع مقاله خانم مهندس وحیده قربانی و آقای مهندس رضا دهقان بود که در ادامه کنفرانس مطرح شد. در بخشی از این مقاله آمده است:

امروزه متخصصین علوم مدیریت و صنایع، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) را طیف گسترده ای از واژه ها، مفاهیم و تفاسیری می دانند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به این فناوری مرتبط است. همانگونه که از عبارت مربوطه پیداست تمامی فناوری های تسهیل کننده فرایندهای سازمانی و ارتباطات که به نوعی مبتنی بر استراتژی ها یا سیستم های الکترونیک هستند در این طیف قرار دارند. همچنین از این فناوری به عنوان ابزار و مکانیسم تغییر(CHANGE) و انتقال خدمات اطلاعاتی (داده (DATA ، اطلاعات(INFORMATION) ، دانش (KNOWLEDGE) و دانایی (WISDOM)تعبیر می گردد. بدیهی است اگر به گذشته بنگریم در می یابیم که انسان از اوان خلقت تاکنون به نوعی از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی بهره جسته است اما مفهوم و مکانیسم عمل آنچه که سازمانهای امروزی به آن تجهیز شده اند با مفهوم و مکانیسم فناوری اولیه بسیار متفاوت است. تنوع و توسعه (DEVELOPMENT)در فناوری اطلاعات و ارتباطات از اواخر قرن بیستم شروع شد.

پیشرفت سریع فناوری، فرآیندها و ارتباطات نیروی انسانی را نیز تغییر داده است. در دهه 1990 همگام با توسعه اینترنت این فرضیه مطرح شد که فناوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری برای از بین بردن شکاف میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته از طریق حرکت از اقتصاد صنعتی (INDUSTRIAL BASED ECONOMY) به سمت اقتصاد اطلاعاتی (ECONOMY INFORMATION BASED) است و امروزه این فرضیه اثبات شده است. بخش سلامت نیز استراتژیست ها و سیاستگذاران با بهره گیری از قابلیتهای گوناگون تجارت الکترونیک و فناوری اطلاعات فرآیندهای طرح ریزی، ارائه و ارزیابی مراقبتهای سلامتی را اثربخش تر و کاراتر می نمایند. به این دلیل است که موضوع گسترش حوزه عملیات استراتژی تجارت الکترونیک و کاربرد آن در بخش سلامت به منظور تدارک و ارائه مراقبتهای بهداشتی و درمانی در دو دهه اخیر در اولویت برنامه های کلان توسعه در کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. (5)

1 - K.AHMADI@ECE.UT.AC.IR
2 - AKHAVAN 1360@YAHOO.COM
3 - ZIARATI@SHIRAZU.AC.IR
4 - JAFARI@IUMS.AC.IR
5 - RDEHGHAN@TUMS.AC.IR

این روش دانشجویان را تشویق می کند تا از خود خلاقیت و کنجکاوی بیشتری نشان بدهند. در ضمن یاد می گیرند که چگونه به تکنولوژیهای جدید ، سریع دست یابند ودانشجویان این انعطاف پذیری را دارند که به یادداشتهای دروس دسترسی داشته ودر مباحثات اتاقهای گفتگو و چت شرکت داشته باشندواین امکان را دارند تا در هر زمانی که برایشان مناسب است با مدیر سایت آموزش دهنده ( Facilitator) ارتباط برقرار کنند.

انعطاف پذیری این نوع آموزش برای افرادی که به دلیل تعهدات شغلی یا شخصی قادر به شرکت کردن در یک کلاس رسمی نیستند, محیط آموزشی مناسبی را فراهم می آورد.مثلا برای کسانی که در ساعات متغیر کار می کنند یا اشخاصی که به دلیل استراحت در منزل شانس حضور در دانشگاه را ندارند در حالیکه دیگران در همان زمان در کلاسها شرکت می کنند. این روش انتخاب خوبی برای اشخاصی است که چه از نظر مخارج و یا وقت برای ادامه تحصیل امکان سفر به خارج از کشور را ندارند.

تاریخچه آموزش الکترونیکی در جهان 

در سال 1800 میلادی آموزش از راه دور آموزش مکاتبه ای تلقی می شد آموزش مکاتبه ای که با نامه نگاری توسط مدرسه یا مؤسسه های واجد شریط اداره می شد و بین دانشجویان و استادان از طریق نامه نگاری ارتباط برقرار می کرد مورد توجه دانشجویان  و دانش آموزان بود همزمان با ایالت متحده آمریکا که در زمینه آموزش از راه دور فعالیت داشت کشورهای اروپایی دوره های آموزشی را قبل از سال 1840 به صورت جزوه های خلاصه شده آغاز کرده بودند اولین دوره آموزشی از راه دور دانشگاهی که در سال 1892 تأسیس شد متکی بر اداره پست اداره می شد در اواسط قرن بیستم برنامه های آموزشی متنوعی نیز وجود داشت که به سمع و نظر مخاطبانی که نمی توانستند در کلاسهای متمرکز حضور یابند می رسید با توجه به شهرت رادیو و تلویزیون آموزش دهندگان به تکنولوژی جدیدی دست یافتند که به سیستم پستی برای ارائه آموزش متکی نبود و به این ترتیب مجوز اولین رادیوی آموزشی دانشگاهی در سال 1921 صادر شد که اولین پایه شکل گیری آموزش الکترونیکی محسوب می گردد