در بسیاری از پدیده های جهانی، سخن علم و دید مردم، هماهنگی ندارند و هر کدام به راهی می روند. علم می گوید زمین به گرد خورشید می گردد ولی دید مردم، می گوید خورشید به گرد زمین می گردد. در اثر همین دوگانگی، دانشمندان، رنجها برده و می برند ولی در یک جا، سخم و دید مردم هماهنگ می باشند و هر دو با هم یک نظر دارند و آن در مورد قانون علیت است. علم می گوید هیچ پدیده ای بدون علت بوجود نمی ...

اخلاق، واژه‌ای عربی است که از خُلق مشتق شده است و معنای آن را سرشت و سجیه دانسته‌اند، چه این رفتار و سجیه، پسندیده و نکو باشد و چه ناپسند و رذیلانه. در زبان انگلیسی هم از اخلاق، با دو واژه Ethics و Morality تعبیر می‌شود و گاه فرق‌هایی نیز بین این دو واژه و کاربردهایی آن‌ها در متون و محاورات عرفی و اصطلاحی در نظر گرفته می‌شود. واژۀ Ethics به معنای اخلاق و از واژۀ یونانی Ethiko به ...

نظریه عقلی طرفداران این نظری بسیار از فلاسفه بزرگ اروپا مثل کانت و دکارت هستند . آنها دو منبع اساسی برای تصورات معتقدند : یکی احساس ( مانند اینکه نور و گرما و طعم و صدا را احساس کرده و سپس تصور می کنیم . ) و دیگری فطرت . در مورد فطرت یعنی اینکه ذهن بشر در خود معانی و تصوراتی دارد که آنها را از راه احساسات بدست نیاورده ، بلکه در فطرت و عقل او بوده و روح از درون وجود خود ، آنها را ...

حسد، داراى مراتبى است و نیز از شدت و ضعف برخوردار است. بدترین نوع آن این است که ما آرزو کنیم که نعمت یا مقامى که دیگرى دارد، از او گرفته شود و نوع دوم آن است که نعمت و مقام او از او گرفته شود و به ما داده شود. وسرانجام، نوع سوم، آن است که آرزو کنیم نعمت و مقامى که دیگرى دارد، ما هم مثل آن را داشتهباشیم. البته هر سه نوع مذموم است و به حساب حسد گذاشته مىشود. یتوضیح این که شخص حسود ...

اخلاق اسلامی یک نظام اخلاقی بر پایه اخلاق، عقل، قرآن و سخنان پیامبر اسلام است. تفکیک اخلاق اسلامی اخلاق اسلامی مجموعه‌ای است از تمام مطالب مرتبط به اخلاق و مخصوصاً علم اخلاق که به جهان اسلام و فرهنگ اسلامی منتسب اند، صرف نظر از این که با اخلاق در حوزه‌های دیگر کمابیش دارای مشترکاتی باشد. اهمیت تفکیک از آنجا که اسلام دینی است که مدّعی کمال است و هر دینی جز اعتقادات شامل اخلاق و ...

اجبار از ماده جبر است و به آن الجاء هم گفته‌اند. گر چه اجبار در معنی وسیع شامل اکراه و اضطرار هم می‌شود وتفاوت اجبار و اکراه در مفاهیم حقوقی آشکار است لکن در مباحث کیفری تفاوت بین ایندو ملاحظه نمی شود. اجبار عبارتست از اینکه کس دیگری را وادار کند بدون اراده و اختیار مبادرت به انجام عمل یا ترک عمل نماید. در حالی که در اکراه دیگری وادار به فعلی می‌شود که از آن کراهت دارد، بنابراین ...

اخلاق معادل دو اصطلاح شمرده شده است. نخست اینکه این واژه ریشه یونانی دارد و از اصطلاح Ethic گرفته شده است، و دیگر اینکه این واژه ریشه لاتینی دارد و از Moral اخذ شده است. به گفته محمد عابد الجابری، پاره‌ای از نویسندگان عرب واژه اخلاق را در معنایMoral و اخلاقیات را در معنای Ethic به کار برده‌اند. از سوی دیگر و در تفکیکی که میان این دو انجام شده است می‌توان گفت Moral اشاره به رفتار ...

اجتماع زنده‌، اجتماعی است که اساس آن را همکاری و همراهی تشکیل دهد. به گونه‌ای که افراد این اجتماع در تأمین احتیاجهای فردی یکدیگر شریک ‌باشند، در جامعه زنده هرگاه مشکل یا گرفتاری گریبان‌گیر شخصی شود همه ‌افراد آن جامعه برای مبارزه با آن مشکل اعلام آمادگی می‌کنند. کار در چنین جامعه‌ای بر میزان مبادله است‌، بدین معنی که برای فردی که ‌کوشش نمودی برای تو خواهد کوشید و شریک اندوه و ...

تعریف بی خدایی بی‌خدایی، ناخداباوری، خدا نشناسی یا ایزدنینگاری در معنای کلّی، به فقدان باور به وجود خدا (یان) اطلاق می‌شود. این شامل هر دو دسته کسانی که اطمینان از عدم وجود خدا دارند و نیز کسانی که از وجود یا عدم وجود آن ابراز بی‌اطّلاعی می‌کنند می‌باشد. با این وجود، در معنای جزئی‌تر، بی‌خدایی به اعتقاد به عدم وجود خدا یا نفی وجود خدا گفته می‌شود؛ و بی‌خدایان دیگر را تحت عنوان ...

مقدمه‏ رنه دکارت ( René Descartes = Renatus Cartesius; 1596-1650 ) در کتاب معروف خود به نام «تأملات در فلسفه ی اولی» ، که مشتمل بر شش تأمل ( Meditation ) است، می کوشد تا با عقل نظری به اثبات وجود خدا بپردازد. وی نخست در تأمل اول به وجود همه چیز شک می کند، سپس در تأمل دوم به وجود خود بعنوان «من» شک کننده و اندیشنده پی می برد و تأمل سوم و پنجم کتاب خود را به اثبات وجود خدا اختصاص ...

قبل از بعثت تولد و کودکی بیش از هزار و چهار صد سال پیش در روز 17 ربیع الاول ( برابر 25آوریل 570 میلادی ) کودکی در شهر مکه چشم به جهان گشود. پدرش عبد الله در بازگشت از شام در شهر یثرب ( مدینه ) چشم از جهان فروبست و به دیدار کودکش ( محمد ) نایل نشد. زن عبد الله ، مادر " محمد " آمنه دختر وهب بن عبد مناف بود. برابر رسم خانواده های بزرگ مکه " آمنه " پسر عزیزش ، محمد را به دایه ای به ...

از برهان وجوب و امکان تقریرهاى فراوانى در آثار حکیمان و متکلمان مسلمان دیده مى شود، ولى بیشترین آنها قابل ارجاع به چند صورت اصلى است که مورد بحث قرار خواهیم داد.(75) وجه جامع تمام تقریرها، استفاده از امکان در جریان استدلال است. اما پیش از نقل آنها، ذکر چند نکته بایسته است: 1 تقریرهاى متعدّد برهان وجوب و امکان در ذیل یکى از این دو نوع قرار مى گیرند: الف برخى از پذیرش وجود چیزى در ...

مقدمه پرسش از نسبت اخلاق و آزادی را می توان از منظرهای مختلف معرفت‌ شناختی مطرح ساخت. از این رو پرسش‌های متنوع و متکثری پیش روی پژوهشگر نهاده و از هر زاویه‌ بحثی گشوده می شود. از جمله می توان به طور کلی این پرسش را مطرح کرد که اساساً چه نوع رابطه‌ای میان اخلاق و آزادی وجود دارد؟ آیا اخلاق و ارزش‌ های اخلاقی در دست‌یابی به آزادی و پایداری و استمرار آن تأثیرگذار است یا در از دست ...

چکیده: «سوررئالیسم» (فرا واقعیت گرایی) مکتبی ادبی و هنری است که در دهه سوم قرن بیستم(1924) در فرانسه شکل گرفت. این مکتب در پی جنگ جهانی به وجود آمد و عصیانی بود بر ضد تمام قواعد و قوانین موجود در عرصه اجتماع، مذهب، هنر و ادبیات، آنچه در این جنبش چشمگیر است اهمیت و اصالتی است که پیروان این شیوه برای خیال، خواب، رویا، ذهنیات و امور ناخودآگاه و انتزاعی قائل هستند. دراین مقاله موضوع ...

مقدمه بعد از رنسانس و تاکنون، اروپائیان و مخصوصاً فرانسوی‌ها ‌از سالهای ‌سیاه قرون وسطی به تلخی یاد می‏کنند و دادگاه‌های ‌انگیزاسیون و از جمله اجبار گالیله به توبه کردن را باعث شرمساری و ننگ تاریخ می‏دانند و این در حالی است که هم اکنون اروپا، آمریکا و... درباره «هولوکاست» دقیقاً و بدون کم و کاست از همان قوانین شرم آور و خالی از کمترین نشانه عقل و شعور پیروی می‏کنند و این، فقط یک ...

چکیده: پروردگار متعال مى‏خواهد که همه ما سرشار از نیرو و اشتیاق باشیم و جسم، ذهن و روحى سالم داشته باشیم.بى‏تردید، زندگى پر نشاط و با طراوت منظور پروردگار است و ذهنیت‏هاى نادرست، این وضعیت مطلوب را برهم مى‏زند.یکى از ذهنیت‏هاى نامطلوب، «حسادت‏» است که باید علل و زمینه‏هاى رشد آن را در خانواده، جامعه و از همه مهم‏تر، در خود جست و جو کرد و با توجه به آثار نامطلوب جسمى و روانى که ...

حسد، داراى مراتبى است و نیز از شدت و ضعف برخوردار است. بدترین نوع آن این است که ما آرزو کنیم که نعمت یا مقامى که دیگرى دارد، از او گرفته شود و نوع دوم آن است که نعمت و مقام او از او گرفته شود و به ما داده شود. وسرانجام، نوع سوم، آن است که آرزو کنیم نعمت و مقامى که دیگرى دارد، ما هم مثل آن را داشتهباشیم. البته هر سه نوع مذموم است و به حساب حسد گذاشته مىشود. یتوضیح این که شخص حسود ...

مقدمه علم در لغت، به معناى دانش و آگاهى است، در برابر جهل و نادانى. در اصطلاح، دو معناى متفاوت از یکدیگر دارد: .۱ علم تجربى. .۲ مطلق دانش: حقیقى، اعتبارى، عقلى، نقلى، شرعى، عرفى، فلسفى و تجربى. در تعریف علم گفته‏اند: «عبارت از مجموعه قواعد و قوانین کلى است که درباره موضوعى مشخص و ممتاز باشد» این تعریف کلى، علوم گوناگون را در بر مى‏گیرد: طب، روان‏شناسى، فقه، اصول، اخلاق و... زیرا ...

در حقیقت، هیچ گاه نمی توان گفت فلسفه چیست؛ یعنی هیچ گاه نمی توان گفت: فلسفه این است و جز این نیست؛ زیرا فلسفه، آزاد ترین نوع فعالیت آدمی است و نمی توان آن را محدود به امری خاص کرد. عمر فلسفه به اندازه عمر انسان بر روی زمین است و در طول تاریخ تغییرات فراوانی کرده و هر زمان به گونه ای متفاوت با دیگر دوره ها بوده است.برای این مطلب کافی است به تعاریف مختلفی که از آن شده نگاهی ...

نظریه یا نگره[۱] بسته به رشته و روش معنی‌های مختلفی دارد. تئوری یا نظریه به مجموعه مباحثی گفته می‌شود که برای بررسی وضعیت یا موقعیت سیستمی به کار رود. نظریه می‌تواند کاملا جنبه غیر تجربی داشته باشد مثل نظریه هایریاضی و یا جنبه تجربی برای بخش هایی از آن مورد استفاده قرار گیرد. به عبارت دیگر نظریه را می‌توان بر اساس نتایج تجربی نیز پایه گذاری کرد. منطق و ریاضی دارای نظریه‌های ...

مقدمه فلسفه به عنوان ابزاری بنیادین می تواند ما را در کنجکاوی در محتوای پاسخها ،سبک و سنگین کردن اندیشه ها و شیوه های اندیشیدن و نیز اشتیاق و علاقه برای گزینش بهترین آنها ما را وارد می کند که به فلسفه روی بیاوریم . به قول ویلیام همین وقتی در دنیای فلسفه قدم می گذراید اجباراً در ارتباط با عالمی هستند که بکلی از انچه در کوچه و خیابان پشت سر گذارده اید تفاوت دارد. دنیای فلسفه -- ...

صبر یعنی کسی را در تنگنا قراردادن و گرفتار ساختن و کسی را صابر گویند که مشکلات دور و بر و احاطه کننده، او را تسلیم نکند. به مفهوم دقیق قرآنی صبر یعنی «اینکه انسان آنچه را که برایش ناخوشایند است، برای رسیدن به خشنودی خداوند بر خویشتن هموار گرداند. آیه‌ی 22سوره‌ی رعد در این باره می‌فرماید: و کسانی که (در برابر مشکلات زندگی و آزار و اذیت دیگران )به خاطر پروردگارشان شکیبایی ...

امیرالمومنین على(ع) فرمود: عاجزترین مردم کسى است که نسبت به جذب دوست ناتوان باشد و عاجزتر از او کسى است که دوستان خود را با برخوردهاى نادرست از دست بدهد.(1) شرط اول دوستى و محبت و ایجاد سازگارى با محیط ، پرهیز جدى از خودخواهى و حب نفس است. مردم، شخص ازخودراضى را نمى توانند تحمل کنند و از او متنفر و گریزانند. از این رو، ما نباید همه چیز را براى خود بخواهیم و به خاطر سود خود، حقوق ...

فلاسفه مکتب فاشیسم جوهر آدمی را “قدرت” می دانند که به عنوان سرلوحه نیازهای غریزی انسان محور توجهات آنهاست. اصل در انسان و جهان و هدف زندگی رسیدن به قدرت است و مهم ترین عامل در مولفه معرفت شناختی این مکتب همین عنصرقدرت است. ویژگی سرشت انسان اولویت دادن به” اراده و عمل “ است . انسان ها در درجه اول مخلوقات اراده و عمل خویش اند. اندیشه مجرد ما را از عمل منحرف و کردار ما را تباه می ...