ضروری ترین پدیده ای که به معنای کامل باید شناخته شود انسان است وبدون شناسایی صحیح وکامل انسانی دستیابی به اهداف واقعی وضروری وحقیقی تربیت بدنی مقدور نخواهد بود شناخت انسان از دوطریق میسر است
الف) ازطریق انسان (علم )
ب) از طریق خالق انسان (وحی)
موضوع کار وبی تربیت انسان است و او از طریق جنبه حرکتی وبدنی انسان به تربیت او می پرداز پس باید به ویژگی های او و نیازهای مادی و معنوی او،اهداف وغایت او آگاهی کافی داشته باشند. انسان به معنای انس یا خو گرفتن می باشد قدیمترین تعریف در مورد انسان به حیوان ناطق که توسط سیبویه تعریف شده است ( انسان حیوان ناطق است)
ابن سینا: انسان با وجود جاندار بودنش سخنگو نیز است.
درمورد پیدایش روح دو تعریف وجود دارد: 1- روح موجود ی کاملاً مجرداست که قبل از تعلق ارتباط با بدن به همین شکل وجود داشته وسپس به بدن مادی پیوستگی وتعلق یافته است .
2 نظریه دیگر نفس وروح با پیدایش بدن وجنین آغاز می شود و مراحل وجودی وتجردرا از ضعف به شدت طی می کند تا به تجرد عقلانی برسد بس رابطه متقابل روح وبدن عمیق و دارای ریشه های فلسفی می باشد وبدن مثل ابزار ی حرف تلقی نمی شود تأثیر متقابل او حیاتی وحالات روحی بر بدن وهمچنین تآثیر ویژگی های جهانی براوحیات وحش به دست خواهد آمد.
ویژگی های اصلی انسان
علم و آگاهی
میل یا گرایش
اختیاریا آزادی
قدرت یا توانایی
تحول پذیری شخصی
الف)علم وآگاهی دونوع داریم
حضوری :خود آگاهی یا علم انسان به ویژگی های روحی ، قوای جسمی ، اندیشه های خودآگاهی.
اکتسابی : علم ما به جهانی پیرامون را شامل شود، آسمان ،زمین ،و…..
ب)میل وگرایش انسان ؛یکی دیگر از ویژگی های روحی انسان تمایلات یا گرایش های متنوع است تمایلات وگرایشات گوناگون در انسان منشأ رفتارهای متفاوت است وهیچگونه فعل ارادی از انسان بدون انگیزه روانی صادر نمی شود.
مشخصات میل وگرایش :
میل اساساً موتور محرک در افعال ارادی حیوانی وانسانی است
میل شعوری آگاهانه است و مانند میل طبیعی فقط کشش ناآگاهانه نیست.
میل شعوری همراه اراده واختیار است
اهداف همواره بر اساس امیال شکل می گیرد تا میل به علم نباشد تحصیل علم هدف قرار نمی گیرد.
اصالت فطرت و گرایش های انسانی :
خداگرایی وتعلق قلبی به ماورای طبیعت بویژه دین، فطری و ذاتی انسان است گرایش فطری دارای ویژگیهای زیر می باشد.
در همه افراد بشر وجود دارد
درهمه ادوار تاریخ وجود دارد
در همه محیطها واقوام وجوامع به چشم می خورد
قابل سلب ونفی کلی از انسان نیستند.
عوامل خارجی در اصل وجود وعدم آن تأثیر ندارد ولی در فعلیت وعدم فعلیت ولذت ضعف آن نقش دارد.
ج)اختیار و آگاهی :یکی از ویژ گیهای بشر اختیار و آزادی وقدرت انتخاب گری است اساس تکلیف صواب، عقاب، زشتی وزیبایی ، زیبایی اخلاقی ومسئولیت انسان به این ویژه گی وابسته است . مانند کسی است که در باغی محصور است ولی در آنجا برای انتخاب میوه وگلهای متنوع آزاد ومختار است.
د) قدرت وتوانایی : هرگونه نیروکه بتواند مبدأ یا منشأ‌کار یا اثری شود.
الف)قدرت مادی
ب)قدرت غیر مادی
قدرت مادی انرژی یا نیرویی که موجود در برخی اجسام است که می تواند منشأ ومبدأ حرکت شود که هم در انسان و هم در غیر انسان وجود دارد مثل قدرت مغناطیسی‌آهنربا وقدرت موجود در آنتی بیوتیک ها قدرت غیر مادی که هرگونه نیروی غیر مادی را شامل می شود نظیر قوا وکنییات گوناگون نفسانی
هه)تحول پذیری شخصیت
ویژگیهای تحول پذیری انسان :
آگاهانه
آزادانه
تأثیر عمل درکار
عوامل موثر بر شخصیت
توارث
بیرونی : عامل محیط طبیعی ومادی
عوامل اجتماعی
درونی : نظیر اندیشه تعقل وفطرت غریزه گرایش ها اراده می باشد که تأثیر عمده ای بر شخصیت انسانی دارد.
تأثیر عمل در کار: همان گونه که امور روانی وشخصیت مبدأ کار و عمل است عمل نیز به سهم خود تأثیر عمیقی برشکل گیری ساختار شخصیت انسان دارد.
تعریف فلسفه :
فلسفه از دو کلمه فیلو و سوفیا تشکیل شده است. فیلو به معنی دولت داشتن وسوفیا به معنای دانش می باشد بنابراین فلسفه یعنی دوستداری دانش . در مفهوم فلسفه عبارتست از ژرف اندیشی یعنی نگاه عمیق کردن به مسائل زندگی ( فلسفیدن)
بنابراین فلیسوف یعنی کسی که با نگاه ژرف به مسائل می نگرد. فلسفه برای شناخت واقعی تربیت بدنی ضروری است جوهر هر اصل ورشته تنها با بررسی اصول عمومی فلسفی و فلسفه قلمروهای تخصصی آن رشته قابل تصدیق می باشد. فلسفه یک قلمرو وتحقیقی است که به کمک اصول آن افراد در یک طریق مناسب ورضایت بخش ارتباط خود را با جهان ارزیابی می کنند.
فلسفه عبارتست از مجموعه دانش و آگاهی از جهان .
اجزای فلسفه عبارتنداز متافیزیک:با قوانین هستی در ارتباط است مثلاً مفهوم وجود هستی چیست؟ اعمال انسان چگونه نظارت واداره میشود؟جهان چگونه است وچگونه اداره می شود؟ خدا چیست؟ پرسش زیر نیز در قلمرو تربیت از مالکیت متافیزیکی برخوردار است چه تجاربی برنامه های تربیت بدنی را قادر خواهد ساخت تا در دنیای واقعی موفق باشند.م به نظر ویل دورانت (فیلسوف)متافیزیک واقعیت هرشی را که با نوع بشر وجهان مرتبط باشد مورد بررسی قرار می دهد. (1)
معرفت شناسی :راجع به معرفت اندوزی و انواع دانشهای کسب کردنی می باشد وآن عبارتست از بررسی جامع یک دانش . دانشجویان به دنبال حقیقت فعالیتهای بدنی هستند وکار معرفت شناسی پاسخ به سئوال حقیقت چیست ؟ میباشد. (2)
ارزش شناسی : در ارزش شناسی با سؤالاتی همچون ارزشها را چگونه تشخیص دهیم ومعیار این تشخیص چیست؟مواجهیم ارزش شناسی با اهداف و ارزشهای جامعه در ارتباط است و در قلمرو تربیت بدنی نیز بی نهایت مهم تلقی می شود . زیرا ارزشها واهداف اجتماعی پایه و اساس دوره تحصیلات در مدارس و دانشگاهها هستند. (3)
اخلاقیات: اخلاق زیر مجموعه شخصی ارزش شناسی است . اخلاق به تعریف خصوصیات ومعیارهای اخلاقی کمک می کندوبه عنوان پایه ای برای رفتار فرد محسوب می شود . در تربیت بدنی سئوالات اخلاقی از مهمترین اعمال تربیت بدنی ورزش می باشد. تربیت بدنی و ورزش افراد را در شرایطی قرار می دهد تا شخصیت وماهیت واقعی خود را بروز دهند. (4)
منطق : منطق بشر را باشیوه کامل و هوشیارانه زندگی وتفکر آشنا می سازد منطق عبارتست از ارتباط منظم ومرتب یک حقیقت وعقیده با یکدیگر ولی تربیت بدنی یک جریان فکری منطقی را برای رسیدن به حقیقت در پیش می گیرد. (5)
زیبایی شناسی : این حیطه عبارتست از مطالعه و تعین ملاک زیبایی در طبیعت وهنرها (رقص- مجسمه سازی- نقاشی – موسیقی – نویسندگی) زیبایی شناسی شاخه ای از ارزش شناسی است و نه تنها با با هنر بلکه با هنرمند و شناخت دست آورد او در ارتباط است. حرکات و فعالیتهای زیبایی که دربعضی ورزشها ارائه می شود اغلب منبع لذت وافری می باشد. (6)
ایدآلیسم : ذهن وقایع را تفسیر می کند واقعیات را به وجود می آورد. اهمیت آمادگی جسمانی وحرکات جسمانی به خاطر تأثیر در توسعه وتکامل ذهن در جریان فکری ودرنهایت شخصیت انسانی می باشد وتربیت بدنی وبرنامه عملی ورزش باعث تقویت وپرورش واقعیات ذهن انسان می گردد.
رئالیسم : جهان مادی همان جهان واقعی است وبوسیله قوانین طبیعت اداره می شود.اهمیت وارزش تربیت بدنی به دلیل تأثیر آن بر تندرستی وسلامت جسمی مورد تأیید واهمیت قرار می گیرد
ناتورالیسم : واقعیت زندگی تحت تأثیر قوانین طبیعی می باشد وانسان موجود مکانیکی بوده که در حرکت قوانین طبیعی توسعه پیدا می کند. فعالیتهای جسمانی و ورزش برای توسعه کل وجود انسان موثر هستند . وفرد از طریق فعالیتهای انتخابی به اهداف مشخص خود دسترسی پیدا می کند.
پراگماتیسم : واقعیات بوسیله تجارب زندگی فردی آشکار می شود فرد از طریق تجربه با حقیقت آشنا می شود در حیطه تربیت بدنی و ورزش و در دوره های تحصیلی مختلفی نیازها و علایق و تجارب سودمند فردی مورد ارزش واهمیت قرار می گیرد.
اگزستیانسیالیم: واقعیات را بر اساس هستی انسان مورد پذیرش قرار می دهند و فرد از هر لحاظ در جمع مقدم می باشد و در حیطه تربیت بدنی و ورزش افراد در انتخاب انواع فعالیتها از آزادی عمل برخوردار بوده و فعالیتهای جسمانی و شرایط و موقعیتها را برای توسعه خود آگاهی ومسئولیت پذیری بوجود می آورد.
تعلیم و تربیت : به فعلیت رساندن استعدادهای بالقوه انسان در مسیر کمال فردی و اجتماعی وی و به عنوان هدایت کننده برای انسانها می باشد.