واژه «سلام» و مشتقاتش 50 بار و به همین تعداد واژه ی «طیّبات» (پاکیزه ها) در قران به کار رفته است. [1]
«سلام» درود فرستادن حضرت آدم(ع) و فرزندان و نسل اوست. خداوند متعال به آدم(ع) فرمود: بر فرشتگان من سلام کن و بگو: « السّلامُ علیکُم و رحمه ُاللّه و برکاتُه». و او نیز چنین کرد.
سپس خداوند تبارک و تعالی فرمود: ای آدم! این، سلام کردن تو و فرزندان توست تا روز قیامت.[2]
سلام یکی از نام های خداوند است پس آن را در میان خود پراکنده کنید. [3]
( هُواللهُ الّذیی لا اله الّا هُوالملکُ القُدّ ُسُ السّلامُ المُؤمنُ المُهیمنُ العزیزُ الجبّارُ المُتکبّرُ سُبحان اللّه عمّا یُشرکون). [4]
« اوست خدای یکتایی که غیر او خدایی نیست. سلطان مقتدر عالم، مُنزّه از هر عیب و ناشایست،[5] ایمنی بخش [6] ( دلهای هراسان)، نگهبان (جهان و جهانیان)، غالب و قاهر (برهمه ی خلق)، با جبروت و با عظمت، بزرگوار و برتر (از حدّ فکرت)؛ زهی[7] مُنزّه و پاک خدای یکتا که از هر چه بر او شریک پندارند مُنزّه و (از انچه در وهم[8] و خیال و عقل اندیشند) مُبرّا[9] است».
سلام و اخلاق
سه چیز از حقایق ایمان است: انفاق کردن در هنگام تنگ دستی، عدل و انصاف داشتن، و بذل[10] سلام نسبت به همه ی عالم.
- سلام کردن به هر کوچک و بزرگ، نشانه ی تواضع و فروتنی است. [11]
- به هر کسی که برخورد می کنی سلام کن تا خداوند بر نیکی های تو بیافزاید. [12]
- بخیل کسی است که از یک سلام دریغ می کند. [13]
- به فقیر و ثروتمند، یکسان سلام کنید تا در روز قیامت از خشم خدا در امان باشید. [14]
- به کودکان سلام کنید. رسول الله (ص) نیز چنین می کردند تا «سلام کردن» پس از ایشان سنّت مسلمانان گردد. [15]
- آغاز کردن به سلام، از اخلاق مومن است. [16]
- آن کس که اول سلام می کند، به خدا و رسول او اولی تر (سزاوارتر) است. [17]
آداب سلام کردن
- آشکارا سلام کنید چون خدا آن را دوست دارد. [18]
- با صدای بلند سلام کنید و با صدای بلند سلام را پاسخ دهید تا سلام و پاسخ آن شنیده شود
- قبل از سخن گفتن باید سلام کرد. اگر کسی قبل از سلام، سخن گفت، پاسخ او را ندهید.[19]
- تا به شما سلام نکرده اند، ایشان را به طعام خویش نخوانید. [20]
- هر گاه قبل از سلام، سخن گفتید قبل از اینکه سکوت کنید، سلام کنید.
چند شخص باید زودتر سلام کنند [21]
- کوچکتر به بزرگتر؛
- رهگذر به نشسته؛
- سواره به پیاده؛
- تازه وارد به شخص حاضر؛
- یک نفر به چند نفر (فرد به گروه)؛
- گروه اندک به گروه بسیار و...
به چند شخص سلام نکنید
علی (ع): چند نفر شایستگی سلام کردن ندارند: [22]
- مشروب خواران؛
- ربا[23] خواران؛
- گناهکارانی که آشکارا گناه می کنند؛
- نوازندگان تار و سه تار [و سایر آلات موسیقی و لهو و لعب]؛
- مجسمه سازان (از شکل حیوانات و انسان)؛
- نرد بازان[24]؛
- شطرنج بازان و...
امام رضا (ع): وقتی سر مبارک امام حسین (ع) را به شام حمل می کردند، یزید (لعنه ُ الله علیه) فرمان داد تا آن سر را قرار داده و در مقابل آن، سفره چیدند. سپس با یاران خود مشغول خوردن غذا و نوشیدن شراب (فُقاّع) شد. سپس فرمان داد تا آن سر مبارک را در تشتی قرار داده و تخته ی شطرنج را در مقابل آن پهن کرده و به بازی مشغول گشت و در همین حال حسین بن علی،پدر و جدّش (ع) را نیز یاد کرده و مسخره می نمود.
وقتی که در بازی، بر رفیقش چیره و غالب گشت، سه بار شراب نوشید و اضافی آن را بر روی زمین و در کنار آن تشت خالی کرد. اینک هر که شیعه ی ماست، باید از نوشیدن شراب و بازی با شطرنج بپرهیزد؛ و هر کس که نگاهش به شراب یا شطرنج افتد، حسین (ع) را یاد کرده و یزید و آل زیاد را لعنت کند، تا خداوند گناهانش را هر چند که به عدد ستارگان آسمان باشد ببخشاید.