ضرورت وحدت صفوف[1]
از مهمترین عوامل پیروزی در برابر دشمنان انسجام و به هم پیوستگی صفوف در میدان نبرد است نه تنها در نبردهای نظامی که در نبرد سیاسی و اقتصادی نیز جز از طریق وحدت کاری ساخته نیست. در حقیقت قرآن دشمنان را به سیلاب ویرانگری تشبیه می کند که تنها با سد فولادین آنها را می توان مهار کرد تعبیر به بنیان مرصوص جالب ترین تعبیری است که در این زمینه وجود دارد، باید توجه داشت که وحدت صفوف با گفتار شعار به دست نمی آید نیاز به وحدت هدف و وحدت عقیده دارد و این چیزی است که بدون خلوص نیت و معرفت واقعی و تربیت صحیح اسلامی و احیای فرهنگ قرآن ممکن نیست.
اگر خدا مجاهدینی را دوست دارد که همچون بنیان مرصوص اند پس این جمعیتهای پراکنده را دشمن می دارد و هم اکنون آثار خشم خدا و غضب الهی را در این جامعه چند صد میلیونی با چشم خود می بینیم که یک نمونه آن تسلط گروه کوچک صهیونیستها بر سرزمینهای اسلامی است.[2]
سوره حشر آیه 10- روح محبت و صفا و برادری در جامعه اسلامی باید حاکم گردد.
غل (؟؟؟) چنانکه قبلاً نیز گفتیم در اصل به معنای نفوذ مخفیانه چیزی است و لذا به آب جاری در میان درختان غلل می گویند و از آنجا که حسد و عداوت و دشمنی به طرز مرموزی در قلب انسان نفوذ می کند به آن غل می گویند، بنابراین غل تنها به معنی حسد نیست بلکه مفهوم وسیعی دارد که بسیاری از صفات مخفی و زشت اخلاقی را شامل می شود.
تعبیر به اخوان (برادران) و استمداد از خداوند رئوف و رحیم در پایان آیه همه حاکی از روح محبت و صفا و برادری بر کل جامعه اسلامی باید حاکم باشد و هر کس هر نیکی را می خواهد تنها برای خود نخواهد بلکه تلاشها و تقاضاها به صورت جمعی و برای جمع انجام گیرد و هر گونه کینه و عداوت و دشمنی و بخل و حرص و حسد از سینه ها شسته شود این است یک جامعه اسلامی راستین.
خطر بزرگ: اختلاف کلمه و پراکندگی سوره انعام آیه 65 [3]
یلبسکم از ماده لبس (بر وزن حبس) به معنی اختلاط و به هم آمیختن است نه از ماده لبس بر وزن قرص به معنی لباس پوشیدن، بنابراین معنی جمله چنین می شود: او می تواند شما را به صورت گروهها و دسته های مختلف به هم بیامیزد و این تعبیر نشان می دهد که مسأله اختلاف کلمه و پراکندگی در میان جمعیت به قدری خطرناک است که در ردیف عذابهای آسمانی و صاعقه ها قرار گرفته است و راستی چنین است بلکه گاهی ویرانیهای ناشی از اختلاف و پراکندگی به درجات بیشتر از ویرانیهای ناشی از صاعقه ها و زلزله ها است. کراراً دیده شده است که کشورهای آباد در سایه شوم نفاق و تفرقه به نابودی مطلق این احتمال نیز وجود دارد که: خداوند در برابر عذابهای آسمانی و زمینی دو عذاب دیگر را بیان کرده یکی اختلاف عقیده و فکر و دیگر اختلافهای در ناحیه عمل و روشهای اجتماعی که منجر به جنگ و خونریزی می شود.
با توجه به اینکه روی سخن در این آیات به مشرکان و بت پرستان است چنین نتیجه می گیریم که، یک جامعه مشترک که از مسیر توحید منحرف می شود و هم گرفتار ظلم و ستم طبقات بالا و هم وظیفه نشناسی طبقات پائین، هم اختلاف عقیده و کشمکشهای خونین اجتماعی می شود همان طور که جوامع مادی دنیای امروز که تنها در برابر بت صنعت و ثروت سجده می کنند گرفتار تمام این بلاهای بزرگ هستند و در میان آن دست و پا می زنند.
ملتهایی نیز سراغ داریم که دم از توحید می زنند ولی عملاً مشرک و بت پرست می باشند چنین ملتهایی نیز به همان سرنوشت مشرکان گرفتار می شوند از امام باقر (ع) نقل شده است که همه این کیفرها در مسلمانان واقع می شود ممکن است اشاره به همین باشد یعنی هرگاه مسلمانان از مسیر توحید انحراف یابند خودخواهی و خودپرستی جای اخوت اسلامی را گرفت، منافع شخصی بر منافع عمومی مقدم داشته شد و هر کس به فکر خویشتن بود و دستورات خداوند به دست فراموشی سپرده شد آنها نیز گرفتار چنین سرنوشتی خواهند شد.
سوره توبه آیات 15-11 [4]
لطیف ترین تعبیر قرآن برای پیوند افراد یک جامعه
تعبیر به اخوانکم فی الدین، که در آیات بالا آمده، لطیف ترین تعبیری است که می توان درباره مساوات افراد یک جامعه با محکم ترین پیوندهای عاطفی بیان کرد.
زیرا روشن ترین و نزدیکترین پیوند عاطفی در انسان که از مساوات کامل برخوردار است پیوند دو برادر است. ولی افسوس که شکافهای طبقاتی و بتهای قومی و نژادی بار دیگر این اخوت اسلامی را که مایه غبطه همه دشمنان بود از میان برده و برادران دیروز چنان امروز در برابر هم صف کشیده اند که باورنکردنی است و گاهی آن چنان از یکدیگر کشتار می کنند که هیچ دشمنی با دشمن خود چنین نمی کند و این است یکی از اسرار عقب ماندگی امروز ما!
اهمیت اتحاد در بین صفوف مسلمین[5]
این بود درس بزرگی که داستان مسجد ضرار برای همه مسلمانان برای همه اعصار و قرون دارد. از این بحث این موضوع نیز روشن می شود که اهمیت اتحاد در میان صفوف مسلمین در نظر اسلام بقدری زیاد است که حتی اگر ساختن مسجدی در کنار مسجد دیگر باعث ایجاد تفرقه و اختلاف و شکاف در میان صفوف مسلمانان گردد آن مسجد تفرقه انداز نامقدس است.
اهمیت اخوت اسلامی [6]
جمله انماالمؤمنون اخوه که در آیات فوق آمده است یکی از شعار های اساسی و ریشه دار اسلامی است شعاری بسیار گیرا، عمیق مؤثر و پرمعنی. دیگران وقتی می خواهند زیاد اظهار علاقه به هم مسلکان خود کنند از آنان به عنوان رفیق یاد می کنند ولی اسلام سطح پیوند علایق دوستی مسلمین را به قدری بالا برده که به صورت نزدیکترین پیوند دو انسان با یکدیگر آن هم پیوندی بر اساس مساوات و برابری مطرح می کند و آن علاقه دو برادر نسبت به یکدیگر است