کلیات :
دومین درخت از گروه سیب سانان Pomidoidea درخت گلابی است . این درخت از نوع ( ژانر ) Pyrus بوده و دارای گونه های متعددی است . از دسته درختان خزان کننده بوده و تمام گونه های وحشی آن در نیمکره شمالی از شرق به غرب پراکنده هستند . حدود 20 گونه ( ESPECES ) از این نوع شناخته شده است ، که از نوع قابل توجهی برخوردارند . بین آنها از بوته های کوچک تا درختان بزرگ ، بعضی خاردار و بعضی بی خار دیده میشود . حدود نصف این گونه ها بومی اروپا و شمال افریقا و آسیای صغیر و سواحل مدیترانه بوده ، بقیه کلاً بومی آسیا می باشند . گلابی های کاشته شده فعلی حاصل هزاران سال تلاش بشر برای انتخاب بهترین ها و اصلاح آن ها میباشد . تقریباً 90 % واریته های گلابی های کاشته شده از گونه معروف Pyrus Communis بوجود آمده اند . این گونه گسترده ترین گونه گلابی در باغداری امروزه دنیا بحساب میاید . بنظر گیاه شناسان این گونه احتمالاً از اختلاط یک گونه وحشی بومی قفقاز بنام Pyrus caucasica که دارای میوه های نسبتاً درشتی است با گونه وحشی دیگری به اسم Pyrus Nivalis بوجود آمده است . یک دسته گلابی های اهلی دیگری نیز وجود دارد که اصطلاحاً به گلابی های ریگدار معروف ، بومی شرق آسیا در منطقه ژاپن و چین میباشد . به عقیده اکثر دانشمندان این ارقام از گونه که بومی شرق دور است بدست آمده اند و اصطلاحاً در باغبانی به آنها گلابی ریگدار ژاپنی ( Japanese sand pears ) می گویند . تعدادی از دانشمندان گیاه شناسی آنها را از گونه دیگر بومی شرق دور به اسم Pyrus Ussuriensis می دانند . بهر صورت این دسته از گلابی ها از روزگاران بسیار دور ( حدود 1100 سال قبل از میلاد طبق مدارک مکتوب موجود ) در شرق دور کاشته می شده اند . البته در طی قرون مثل واریته های گلابی های گونه P . Communis اختلاط ها و هیبریدهائی بین خود بوجود آورده اند که ارقام فعلی را تشکیل میدهند .
گسترش گلابی و ارزش اقتصادی آن :
در اکثر نقاط دنیا ، هم چنین در ایران ، گلابی همسایه یا برادر کوچک سیب می باشد . در بیشتر مناطق کشت ، سیب و گلابی در کنار هم هستند . البته همراه درصد سطح کشت گلابی نسبت به سیب بطور کلی کمتر بوده و خواهد بود ، مگر در مناطق خاص ، که به علت شرایط اقلیمی یا اقتصادی ، گلابی مهمترین میوه تجارتی محسوب می شود و به اصطلاح منطقه منطقه گلابی است .
جمع آوری و کاشت گونه های فوق در پارکهای مختلف الشرایط کشور علاوه بر افزودن به غنای گیاهی منطقه و بهره وری مردم از زیبائی آنها هنگام بهار و تابستان می تواند عرصه مناسبی باشد برای علاقهمندان و دانش آموزان جهت استحضار از فلور غنی ایران و احیاناً مطالعات دانشجویان گیاه شناسی و باغبانی روی گونه های وحشی جهت شناخت بیشتر آنان از نظر خواص ژنتیکی مطلوب و استفاده در اصلاح نباتات و پرورش گلابی .
طبق آمار منتشر شده از طرف F . A . o ( جدول شماره 1 ) کل تولید گلابی دنیا در سال 1988 ( آخرین آمار در دسترس ) معادل 000 ، 873 ، 9 تن می باشد . که با مقایسه با تولید چند سال پیش سالهای ( 81 79 1971 ) در روند توسعه می باشد .
( 000 ، 559 ، 8 تن در سال های 81 1979 ) . مهمترین قاره تولید کننده گلابی ، قاره آسیاست که با تولید سالانه 000 ، 954 ، 3 تن ( سال 1988 ) . در صدر قرار گرفته است . در صورتیکه در 5 سال پیش اروپا با تولید 000 ، 756 ، 3 مقام اول آسیا با تولید 000 ، 733 ، 2 تن مقام بعدی را داشت . عامل این تفوق بلاشک افزایش تولید روز افزون کشورهای مثل چین و کره ( شمالی و جنوبی ) بوده است که تولید خود را جمعاً از 1746000 تن در سال ( 81 1979 ) به 000 ، 728 ، 2 تن در سال 1988 رسانیده اند . ( آمار F . A . o) . آمریکای شمالی با 000 ، 870 تن در مقام سوم و آمریکای جنوبی و افریقا با مختصر تفاوت با تولید به ترتیب 000 ، 388 تن و 000 ، 365 تن مقام چهارم و استرالیا با تولید 000 ، 124 تن مقامهای بعدی را بین قاره های پنجگانه دارند . در بین کشورهای تولید کننده ایتالیا با 000 ، 981 تن در درجه اول ، ایالات متحده آمریکا با 000 ، 790 تن مقام بعدی ، آلمان ، ( غربی و شرقی ) و روسیه به ترتیب با تولید 000 ، 575 تن و 000، 480 تن با اختلاف اندکی مقامات بعدی را در اختیار دارند . سایر کشورهای عمده تولید کننده گلابی در جهان به ترتیب اهمیت عبارتند از اسپانیا 000 ، 459 تن ترکیه 000 ، 385 تن ، فرانسه با 000 ، 355 تن ، آرژانتین 000 ، 240 تن ، افریقای جنوبی 000 ، 220 تن با مقایسه با کشورهای فوق ایران از تولید اندکی برخوردار است طبق برآورد سازمان F . A . o تولید ایران معادل 000 ، 70 تن ولی برابر آمار منتشره از طرف وزارت کشاورزی تولید در سال 1370 حدود 153000 تن بوده است که کلاً بمصرف داخلی در کشور میرسد .
درخت گلابی از دوران ما قبل تاریخ بعلت حضور طبیعی آن در فلات ایران مورد توجه مردم این سامان قرار گرفته و نسبت به انتخاب ارقام بهتر وحشی و با کاشتن بذر و دانه که اختلاطی از ارقام گوناگون طبیعی را بمنصه ظهور میرساند ، انواع گلابی ها در مناطق مختلف کشور بوجود آمده است . کلیه واریته های بومی ایران از گونه p . communis یا خروج بدست آمده اند و ارقام نیمه وحشی آن هنوز هم در گیلان ، آذربایجان ، کردستان کاشته می شود و میوه آنها مصرف محلی و منطقه ای دارد ( بیشتر در شمال و شمال غربی ) . علاوه بر آنها واریته های از گونه های شرق دور در اثر ارتباط مداوم مردم ایران با چین از راه ترکمنستان با ایران وارد و با شرایط محلی تطلبق و جزء ارقام محلی درآمده اند . هنوز مطالعات سیستماتیک روی این ارقام بعمل نیامده است و از نظر نیای ژنتیکی وضع آنها مشخص نیست .
جدول شماره 1 : آمار تولیدات گلابی در جهان ( مناطق عمده تولید ) ( ارقام به 1000 تن ) به نقل از سالنامه آماری F . A . o سال 1988
(جدول در فایل اصلی موجود است)
طبق آخرین آمار منتشره از طرف وزارت کشاورزی ( آمار نامه 1370 ) در حال حاضر کل سطح کشت باغهای گلابی کشور ، فقط حدود 20125 هکتار است . که 2114 هکتار آن نهال و غیر بارور و 18010 هکتار بارور میباشد . که البته بر آن به علت علاقه مردم مقادیری نیز در باغها و منازل مردم شهری گلابی وجود دارد که در آمار فوق منظور نشده است . با این حال سطح فوق زیر کشت باغهای گلابی از 36/1 درصد کل مساحت باغات و تولید آن از 8/1 درصد کل تولید میوه جات کشور تجاوز نمی نماید . دلیل آن را میتوان در محدود بودن امکانات انبار و نگهداری گلابی در غیر فصل ( سردخانه ) و کمی گسترش صنایع تبدیلی مربوطه و قابل فساد بودن سریع ارقام تابستانه جستجو کرد . از طرف دیگر چیدن و رسانیدن ، حمل و نگهداری گلابی به تخصص بیشتری نیاز دارد و مشکل تر از سیب میباشد زیرا اگر گلابی های پاییزه و زمستانه را در مناسبترین زمان نچینند و در شرایط خاص در سردخانه نگهداری نکنند و دقت های لازم را در رسانیدن و حمل و نقل و بسته بندی آنها بعمل نیاورند ، محصول بزودی کیفیت خود را از دست داده و قابل فروش نخواهد بود . بهمین جهات گلابی در بازار امروزی ایران جنبه مصرفی عمومی مثل سیب را ندارد . البته باید گلابی های تابستانه را که در مدت کمی بازار را اشباع می کنند از این مقوله خارج دانست .
این ارقام که در مدت کمی بازارتابستانه را در اختیار می گیرند بازار گرمی دارند ولی چون قابل نگهداری نیستند دوران کوتاهی در بازارهای محلی عرض اندام می نمایند .
کشور ما ، با داشتن مناطق مستعد و ارقام بسیار مرغوب انتخاب شده داخلی و خارجی جا دارد با ایجاد موجبات و بالابردن دانش باغدارای و ایجاد صنایع تبدیلی در سطح وسیع و توسعه انبارهای فنی ، بازار مطمئنی برای انواع گلابی در داخل و خارج کشور بوجود آورد . این کار شدنی است به سرطی که مقامات مربوطه واقعاً بخواهند به آن عمل کنند . وضع فعلی باغهای گلابی به استثنای موارد معدودی که در بیست و سی سال اخیر با رعایت نسبی نکات فنی احداث شده اند زیاد با اصول صحیح باغداری مدرن تطبیق نمی کند . بطوریکه حتی در بعضی مناطق هنوز هم گلابی های تخمی را پرورش می دهند . مثلاً در مناطق بسیار مستعد دامنه های کوهستان بزگوش سرابی ، به باغهای گلابی نسبتاً وسیعی برمی خوریم که از درختان سالمند عظیم الجثه ای تشکیل یافته و کلاً بذری بوده یا از پا جوش بعمل آمده اند و با وجود مرغوبیت نسبی میوه ، بعت هرس و تربیت نکردن عملاً برداشت میوه آنها با دست چین غیر اقتصادی است و فقط با زدن شاخه ها یا تکان دادن میوه ها را از شاخه های که در ارتفاع بالاتر از 10 متر قرار دارند می توان میوه را به زمین ریخت که لازمست بلافاصله به بازار محلی حمل و به ثمن بخش فروخته شود . نظیر این وضع کم و بیش در باغهای مناطق مجاور مثل مشگین شهر اهر اردبیل و سایر مناطق میوه خیز کشور کم نیست . مثلاً در دره های بسیار مستعد خیز بینالود ، گلابی همه جا در کنار سیب و گیلاس بصورت مخلوط و در هم و بدون هیچگونه مراقبت خاصی عرض اندام می کند . در باغهای اصفهان که موطن اصلی شاه میوه می باشد وضع بهتر نیست و در اکثر نقاط باغهای گلابی شکل جنگل مخلوطی به خود گرفته اند . در کرند کردستان ارقام بومی گلابی که از جنگلهای دالاهو انتخاب و بصورت بذری کشت شده اند جزء باغهای میوه شده و مصرف محلی دارد . در مقابل این قبیل باغها ، با تقریب میتوان گفت که حدود 30 درصد باغهای گلابی کشور بصورت قطعات جداگانه روی ردیف با فواصل کافی از ارقام پیوندی احداث شده اند که حاصل دسترنج کارشناسان باغبانی و ترویج در 30 سال اخیر میباشد که نتایج تحقیقات و آموزش کارشناسان این فن را توانسته اند تا حدی به روستاها منتقل کنند .
با توجه به ظرافت و اصالت درخت گلابی و مصارف آن الگوی کاشت باغهای جدید گلابی باید با تبعیت از اصول جدید دنیا روی پایه های کوتاه کننده به با فواصل کم و تراکم بیشتر اکثراً از ارقام کنسروی و قابل تبدیل ایجاد گردد که بتوان با وسائل مکانیکی برداشت نمود . توسعه صنایع تبدیلی در مناطق مستعدی مثل خراسان آذربایجان اطراف تهران ( منطقه کرج ) اصفهان با تبعیت از توسعه کارخانجات تبدیلی باید درآینده توسعه یابید . مطالعات برای انتخاب ارقام مناسبتر برای تهیه کمپوت و هم چنین بررسی بهترین زمان چیدن و صحیح ترین روش نگهداری در سردخانه و مناسب ترین تکنیک رسانیدن و پختن و بسته بندی باید انجام گیرد . البته علی رغم تمام اقدامات فوق ، به فرض انجام صحیح و مستمر آنها ، میزان کشت و تولید این میوه هیچوقت در حد سیب که مصارف عدیده دارد نخواهد رسید . این توسعه نسبی باید ترکیبی باشد از ارقام تازه خوری برای مصارف فصلی در تابستان و زمستان از ارقام مرغوب زودرس و دیررس و انباری و ارقامی که باید به مصرف پخت و تبدیل برسند . برای نیل به این هدف ، یک برنامه ریزی جامع مملکتی با شناخت همه جانبه از نظر مناطق مستعد پرورشی خواص ارقام بازارهای مصرف داخلی و خارجی ، باید تنظیم گردد و از کشت بی رویه همه چیز در همه جا جلوگیری و با آموزش باغداران و بالابردن بینش آنان به بالابردن کمیت و کیفیت این میوه کمک کرد .
فعلاً گلابی بصورت تجارتی و عمده فقط در 5 استان بعمل میاید . توجه به آمار تولیدی و سطح زیر کشت که در جدول شماره 2 خلاصه شده نشان میدهد که از نظر سطح زیر کشت استان خراسان در راس و بعد از استانهای تهران و آذربایجان شرقی قرار دارد . این سه استان جمعاً 11594 هکتار از 20000 هکتار کل کشور که معادل 5 / 54 درصد می باشد زیر کشت دارند . بعد از آنها به ترتیب استانهای آذربایجان غربی ، زنجان ، اصفهان ، گیلان ، کرمان ، مازندران ، کردستان قرار میگیرند که کلاً 7070 هکتار بیشتر زیر گشت گلابی ندارند . بقیه استانها جمعاً از 1300 هکتار کمتر میباشد . کمترین رقم از آن استان کهکیلویه است که فقط 18 هکتار باغ گلابی دارد . شاید به خاطر وجود جنگلهای نسبتا وسیع گلابی در این استان مردم خود را مستغنی از کاشت این درخت می پندارند .
از نظر تولید همان 3 استان در رده اول قرار دارند و جمعاً با تولید 97000 تن ، 8 / 59 % کل تولید کشور را بدست میدهند . با این تفاوت که از نظر تولید تهران در درجه اول و خراسان دوم و آذربایجان شرقی سوم میباشد و این بخاطر عملکرد در واحد سطح است که در استان تهران در حدود 13 تن قلمداد شده در صورتیکه دو استان دیگر بین 7 و 8 تن ذکر کرده اند .
عملکرد در واحد سطح به طور متوسط 6663 کیلو در هکتار است که در 11 استان بیشتر از حد متوسط و در 11 استان از آن کمتر است . اگر بتوان به آمار فوق اطمینان کرد استان تهران با عملکرد بالغ بر 13000 کیلو مقام نخست را بین استانها دارد و سیستان و بلوچستان با 2500 کیلو کمترین .
اگر ارزش متوسط هر کیلو گلابی را فقط 400 ریال بحساب بیاوریم قیمت کل تولید کشور که حدود 152000 تن میباشد معادل 60800 میلیون ریال خواهد بود .
از نظر توسعه بعدی بررسی آمار درختان جوان که هنوز به بار نرسیده اند معلوم می دارد که در استانهای خراسان ، آذربایجان شرقی و زنجان و تهران توجه بیشتری به توسعه باغهای گلابی وجود دارد . برخلاف آنها در آذربایجان غربی که در سنوات اخیر هیچگونه توجهی به ایجاد باغهای جدید گلابی نداشته است یا در استانهائی مثل فارس همدان چهار محال و بختیاری با وجود داشتن استعداد تولید این محصول ، توجه چندانی از طرف مردم ابزار نمی شود .
تشکیل و نمو میوه :
اکثریت ارقام گلابی مثل سیب ولی کمتر از آن ، بطور کامل یا تا حدودی خود ناسازگار Self Incompatible می باشند . تعداد قلیلی از ارقام هستند که نسبت به همدیگر ناسازگار و عقیم می باشند . این مسئله در شرایط اقالیم مختلف در ارقام متداول در کشور هنوز مورد بررسی علمی قرار نگرفته است و تاکنون بعلت مخلوط کاشته شدن ارقام متعدد در یک باغ یا در یک منطقه محدود ، درختان از پولن همدیگر به حد کفایت بار میگرفته اند . ولی در آتیه که لازم است باغهای جدید از یک یا دو واریته ممتاز بوجود آید ، مسئله مثل گیلاس و سیب مطرح خواهد شد و لازمست از هم اکنون روی درجه ناسازگاری و تلقیح پذیری ارقام مهم تجارتی از قبیل شاه میوه نطنزی پیغمبری قوسی تاشکندی و ... مطالعاتی از نقطه نظر بعمل آید . تا لزوم و یا عدم لزوم انتخاب رقم پولن دهنده برای هر رقم مشخص و به مردم توصیه و راهنمائی گردد . همچنین در مورد ارقام خارجی متداول در ایران رقم ویلیام ( بارلت ) بوره های ردی دوشس و بوره ژیفارود ... این بررسی در شرایط گوناگون مناطق کشت ضرورت دارد . زیرا درجه حرارت و شرایط اقلیمی در هر منطقه کشت روی این مسئله تاثیر میگذارد . کما اینکه رقم بارلت ( ویلیام ) در شرایط اقلیمی جلگه های مرکزی آمریکا که اغلب سالها هوای بهاره گرم و مساعد میباشد ( حدود حداقل 16 درجه سانتی گراد بمدت 80 ساعت در زمان گل ) متجاوز از 80 درصد گلها میتوانند بدون تلقیح ، بصورت پارتنوکارپیک بارور شوند ولی اگر در سالی آب هوایی مساعد نباشد و هوای ملایم بالای 16 + درجه سانتی گراد در دوران گل بوجود نیاید بدون داشتن رقم پولن دهنده و کمک زنبور ها میزان باردهی همان واریته همان محل خیلی کمتر خواهد گردید . بطور کلی میتوان گفت شرایط مساعد برای تلقیح گلهای گلابی وجود گرما در حد 16 الی 30 درجه سانتی گراد بمدت یک هفته در دوران گل می باشد .
اگر در این دوران هوا سرد یا بارانی و مرطوب باشد و فعالیت زنبورها بعلت نا مناسب بودن هوا محدود گردد حتماً از میزان باردهی کاسته خواهد شد ( حتی با گذاشتن کندو ) .
با توجه به مراتب فوق برای احتراز از هر گونه ریسک بهتر است باغهای گلابی را از دو یا سه رقم که نسبت به همدیگر تطابق جنسی دارند و قادر به تلقیح گلهای همدیگر هستند بوجود آورد . تنها می توان نسبت را طوری تنظیم کرد که اکثریت محصول از رقم ممتاز انتخابی باشد . خوشبختانه اکثر ارقام مرغوب همدیگر را میتوانند تلقیح کنند .
مثلاً برای بارلت رقم بوره هاردی ، بوسک ، و نیترنلیس که بازار فروش خوبی دارند انتخاب می کنند . یا بارلت بخوبی رقم تجارتی انژو را می توانند بارور کند . در صورتیکه رقم گرده دهنده تا حدی کم بها ء و زیاد مرغوب نباشد میتوان نسبت اختلاط را از و به تقلیل داد . یعنی در مقابل 9 درخت از رقم اصلی یک درخت از رقم پولن دهنده کاشته شود . در شرایط مساعد کالیفرنیا برای بارلت از هر 16 ردیف 1 ردیف از رقم گرده دهنده مناسب دیگر میکارند . در مغان بعد از هر چهار ردیف ویلیام یک ردیف بوره هاردی کاشته اند . لازم به تکرار مطلب نیست که این ارقام باید طوری در باغ پراکنده باشند که زنبورها بتوانند گرده آنها را در همه باغ بطور یکنواخت پخش کنند . ( رجوع فرمائید به کتاب سیب صفحه 48 و 58 ) حضور زنبور و استقرار کندوها در دوران گل ضرورت دارد و چون معمولاً زنبور عسل در صورت دسترسی به سایر شکوفه ها کمتر سراغ گلابی میرود . در باغهائی که گلابی مخلوط با سایر درختان که همزمان گل می کنند کاشته شده باشند باید تعداد کندوها را بیشتر و آنها را در مجاورت درختان گلابی قرار داد .
استفاده از هرمون های مصنوعی جهت تولید میوه پارتنوکارپیک همچنین ازدیاد باردهی ارقام کم بار نتایج رضایت بخش در آمریکا داشته است طبق آزمایشات معموله پاشیدن محلول TP 5 و 4 و 2 به غلظت PPM 5/7 روی بعضی ارقام مثل واریته آنژو An jou بلافاصله بعد از برداشت محصول موجب ازدیاد بار درخت در سال بعد شده است ( کمک به تشکیل تعداد بیشتری جوانه های گل برای سال بعد ) محصول رقم بارلت را نیز میتوان با پاشیدن همان شبه هورمون به غلظت PPM 5/2 زیاد کرد . هم چنین محلول Chlorimequat به غلظت ( 1500PPM ) 4 هفته بعد از ریزش گل ها موجب تسریع در باردهی درختان جوان و افزایش محصول شده است . یا هورمون N . A . A که بعنوان ماده ای برای جلوگیری از ریزش میوه قبل از برداشت بکار میرود در عین حال موجب افزایش باروری درخت در سال بعد خواهد گردید . اگر کمبود بر بصورت خفیف در منطقه ای وجود داشته باشد ، پاشیدن محلول های رقیق بوریک موجب افزایش باروری خواهد شد .
مطالعات دانشمندان حاکی از اینست که نوع پولن هیچگونه تاثیری در فرم و شکل میوه و کیفیت آن ندارد . ولی فقدان پولن که موجب تشکیل میوه بدون بذر میشود ( پارتنوکارپیک ) در فرم و شکل میوه گلابی اثر دارد . شرایط اقلیمی نیز در فرم میوه موثرتر است . کما اینکه گلابی بارلت در ارتفاعات کشیده تر و در جلگه های کم ارتفاع گردتر می شود و از این حیث شبیه سیب های « رد » می باشد . درجه صدمه دیدن گل های گلابی از سرمای بهاره در حدود گلهای سیب می باشد . در بعضی مناطق گلابی زودتر از سیب گل می کند بدان جهت در بعضی از سالها بیشتر از سیب در معرض خطر قرار می گیرد حرارت زیاد در طول تابستان بر خلاف سیب های پاییزه روی گلابی های پاییز تاثیر بد ندارد بلکه مفید تر است . بطوریکه که اگر حرارت متوسط از 5/15 کمتر باشد مناسب برای ارقای مثل بارلت نخواهد بود . تاریخ رسیدن گلابی ها نظیر سیب در اثر بالابودن حرارت تابستانه بر خلاف میوه جات هسته دار جلو نخواهد افتاد . حتی در حرارت های بالای 24 ممکن است حرارت موجب سفتی بیشتر میوه بعضی ارقام باشد . ( چندلر ) .
تنک کردن میوه :
بعضی سالها برخلاف تلاش های لازم برای ازدیاد جوانه های گل و بالابردن تعداد میوه به ثمره رسیده ، به منظور بدست آوردن حداکثر محصول کوشش هائی در جهت عکس یعنی تقلیل تعداد میوه به نفع باقیمانده از نظر درشتی ، و هم چنین برقراری تعادل میوه تولید شده با نیرو و قدرت درخت جهت به کمال رسانیدن بار موجود ، و در عین حال تولید جوانه های گل به تعداد لازم برای سال آینده لازم است بعمل آید . این عملیات را تحت عنوان تنک کردن میوه میاورند . تنک کردن میوه مثل سایر درختان از جمله گلابی یا با دست یا با پاشیدن محلولهای شیمیائی شبه هورمونی میسر است ، هر چند اصولاً در اکثر ارقام گلابی این کار برخلاف سیب زیاد واجب نیست میتوان گفت درخت گلابی از این نظر عاقل تر از سیب عمل می کند . یعنی با تولید بار متوسط جوانه کافی نیز برای سال بعد ذخیره می کند ( البته در شرایط خوب از نظر غذا و نور و آب ) .
علی رغم حکم کلی فوق در بعضی ارقام پر بار تنک کردن مفید و لازم است در این ارقام از یک جوانه 3 5 میوه تولید می شود که بهتر است تعداد آنها را به 2 عدد تقلیل بدهیم .
این عمل موقعی ضرورت پیدا می کند که کل بار درخت از حد معقول و معمول بیشتر باشد . اگر بارگیری درخت سنگین باشد برای ایجاد تعادل باردهی با رشد گیاهی و درشت تر کردن میوه ها بهتر است میوه ها را بعد از خاتمه ریزش های طبیعی اول سال حدود 50 70 روز بعد از گل تنک کرد . این عملیات باید توجیه اقتصادی داشته باشد یعنی در شرایط می توان اینکار را تجویز کرد که ارزش میوه درشت تر در بازار به مراتب بیشتر از بهای میوه های کوچکتر باشد ، روی گلابی این عملیات را می توان تا زمان رسیدن به تاخیر انداخت . بدین معنی که برداشت را ابتدا از میوه های درشت شروع کرده ، اجازه داده شود که میوه های ریزتر چند روزی بیشتر روی درخت بمانند تا به حجم و وزن آنها افزوده شود . در این فرصت کم تقریباً هر روز معادل 5/2 درصد به حجم میوه افزوده می شود . ( البته در شرایط مناسب از حیث آب و غذا ) ولی در اینکار نباید زیاد تاخیر رواداشت . زیرا بعضی ارقام من جمله رقم معروف ویلیام ( بارلت ) یا هم چنین شاه میوه اگر زیاد روی درخت بماند و برسد مغز آن سیاه و فاسد خواهد شد و یا در انبار بعد از چیده شدن دچار عارضه خواهد گردید . در ارتباط در مسئله تنک کردن میوه گلابی مثل سیب می توان یک قاعده کلی را ملاک عمل قرار داد ، و آن تناسب تعداد برگ با تعداد میوه در مجاورت آن می باشد . اصولاً برای هر میوه حدود 20 الی 30 عدد برگ سالم لازم است و اگر نسبت غیر از این بود باید با تقلیل تعداد میوه ها این تناسب را برقرار کرد . تا اکثریت میوه ها بتوانند با دریافت غذای کافی در حد مطلوب درشت بشوند .