پیشگفتار
تنوع و گسترش روز افزون رشته های تحصیلی و شغلی ما ضرورت راهنمایی و مشاوره شغلی و حرفه ای را بیش از پیش ایجاب نموده است . این نیاز محدود به دوره خاصی نمی گردد و راهنمایی شغلی و حرفه ای از ابتدایی تا دانشگاه باید تداوم داشته باشد .
راهنمایی شغلی و حرفه ای علاوه بر افزایش دانش بازار کار ، موجب ایجاد انگیزه و هدف در دانش آموزان برای ادامه تحصیل می گردد ، دانش آموزان با شواهد و دلایلی که در زمینه انتخاب شغل جمع آوری می کنند ، تشویق می شوند تا در زمینه کسب مهارتها و شرایط لازم برای آینده شغلی خود ، پیش بینی و برنامه ریزی مناسب داشته باشند .
هدایت و راهنمایی شغلی در مدارس ، نیاز به برنامه ریزی جامع ، سازماندهی و منابع متنوع اطلاع رسانی دارد و مستلزم همکاری های درون سازمان می باشد .
درس برنامه ریزی با توجه به ویژگی های سنی و روان شناختی دانش آموزان سال اول دبیرستان پی ریزی شده و به عنوان واحد درسی در برنامه هفتگی گنجانده شده است ، که دانش آموزان می توانند با تحقیقاتی که انجام می دهند شغل آینده خود را پی ریزی بنمایند .
بنابراین لازم است از راهنماییهای صادقانه و بی دریغ دبیر این واحد درسی خانم عزیزی صمیمانه سپاسگذاری نموده و توفیق روز افزون نامبرده را از خداوند سبحان آرزومندم .
مقدمه :
بسیاری از دانشمندان قرن بیستم را قرن انفجار اطلاعات معرفی کرده اند ؛ بدین معنا که انتشار و جا به جایی اطلاعات در آن بسیار بیشتر از قرون دیگر است . در امر جابه جایی اطلاعات بسیاری از رسانه های خبری از جمله رادیو ، تلویزیون ، روزنامه ، بیشترین نقشها را دارند .
در میان رسانه های خبری ، یکی از این رسانه ها که دچار تحولات و تغییرات جدی شده روزنامه و حرفه مربوط به آن روزنامه نگاری می باشد . روزنامه نگاری به عنوان یک شغل در قرن بیستم با آنچه در گذشته وجود داشت به کلی فرق کرده است . روزنامه در قرنهای هجدهم و نوزدهم ابتدا بوسیله کسانی که ذوق ادبی داشتند به وجود آمد ، هنوز هم در برخی از کشورها روزنامه نگاران همان نویسندگان ادبی هستند .
پیشرفت سریع علوم مختلف و تکنولوژی و افزایش توقعات و انتظارات خوانندگان نشریات مختلف سبب شد تا از ابتدای قرن بیستم تحولات سریعی در مطبوعات و چاپ انتشار روزنامه بوجود آید . این موضوع موجب شد تا آموزشهای رسمی برای تربیت روزنامه نگاران حرفه ای پدید آید . و کشورهای مختلف جهان با توجه به سرعت انتقال اطلاعات در دنیای امروز می کوشند تا در جهت آموزش حرفه ای روزنامه نگاری سرمایه گذاری کنند و به این حرفه جنبه ی تخصصی تری بدهند .
بنابراین می توان روزنامه نگاری را حرفه ای جدّی و پرجاذبه و شغلی تمام وقت و ارزشمند دانست که امروزه جایگاه بلند اجتماعی دارد و تلاشی هنری - فنی محسوب می شود .
روزنامه نگاری دیروز و روزنامه نگاری امروز
روزنامه نگاری در سالهای گذشته به عنوان حرفه وجود نداشت و تنها برخی از افراد که ذوق ادبی داشتند قسمتی از اوقات خود را صرف نگارش مطالب در روزنامه می کردند . و چون هیچ آموزشی درباره ی کار خود ندیده بودند و آموزش رسمی هم وجود نداشت اینان تنها با تجربه ی شخصی که در ادبیات و نگارش داشتند کار روزنامه نگاری را انجام می دادند . و مطالبی را برای خوانندگان روزنامه خود می نوشتند . بدون آنکه از کار روزنامه نگاری اطلاع یا آگاهی داشته بانشد کار نوشتن را انجام می دادند .
اما امروزه تخصصی شدن روزنامه نگاری سبب شده است تا در دانشگاهها رشته های مربوط به این حرفه گسترش یابد و هر ساله تعداد زیادی از دانش آموزان با انتخاب این رشته تحصیلی در دانشگاه و با بدست آوردن تخصص لازم در این زمینه وارد بازار کار مطبوعات شوند .
امروزه روزنامه نگاران علاوه بر تحصیلات دانشگاهی ، در دوره های مختلف آموزشی و فنی مربوط به کار خود شرکت می کنند و آموزشهای لازم را برای کار روزنامه نگاری فرا می گیرند . و می توانند با تسلط بیشتری مسئولیتهای مختلف را به عهده بگیرند . در ایران اولین دوره ی رسمی آموزش روزنامه نگاری در سال 1317 در دانشکده حقوق دانشگاه تهران آغاز شد . و اولین کتاب مربوط به روزنامه نگاری در سال 1333 در تهران به چاپ رسید . از همین سالها بود که روزنامه نگاری به عنوان آموزش رسمی در دانشگاههای ایران تدریس شده و به عنوان رشته ای تحصیلی در میان رشته های مختلف شاخه ی علوم انسانی جای گرفت . هم اکنون تعداد زیادی دانشجو در دانشگاههای دولتی و آزاد در رشته علوم ارتباطات اجتماعی که دو شاخه‌ی روزنامه نگاری و روابط عمومی را دارد مشغول به تحصیل هستند .
با نموداریکه در زیر رسم شده است شروع دوره ی آموزش روزنامه نگاری مشخص شده است .
(نمودار در فایل Word قرار دارد.)
البته لازم به ذکر می باشد که کلیه ی رشته های متوسطه نظری مجاز به انتخاب رشته دانشگاهی روزنامه نگاری می باشند .
مهارتهای حرفه ای روزنامه نگاری
برای موفقیت بیشتر در هر شغلی کسب مهارتهای لازم و کاربردی برای پیشرفت کار و کیفیت بخشیدن به امور بسیار ضروری است .
در زمینه ی روزنامه نگاری هم کسب مهارتهای خاص و تخصصی برای انجام کار هر کدام از قسمت های مختلف روزنامه بسیار مهم و لازم است . به عنوان مثال عکاسی در مطبوعات یکی از حرفه هایی است که همه به دانش عکاسی در سطح عالی نیازمند می باشد . و هم اینکه باید تجربه عملی را هم کسب کرده باشد .
با ورود کامپیوتر و کاربردهای آن امروزه روزنامه نگاران با استفاده از این وسیله توانسته اند کار گردش روزنامه را به صورت فنی و تخصصی انجام دهند . که این امر نیازمند آموزشهای لازم می باشد تا روز نامه نگاران بتوانند تخصص لازم کار با کامپیوتر در امر ویرایش روزنامه را پیدا کنند . در غیر این صورت اگر قرار باشد کار روزنامه نگاری مانند گذشته و بدون کسب مهارت و آموزش و اطلاعات کافی در امر کار روزنامه نگاری انجام شود . مسلماً روزنامه دوران ترقی را طی نمی کند و ممکن است به عنوان یک حرفه روزنامه نگاری از میدان مشاغل خارج شود .