پیکر گیاهان از سلول ساخته شده است. اما فرق زیادی بین گیاهان مختلف وجود دارد.
گوناگونی گیاهان
در قرن چهارم پیش از میلاد ارسطو، فیلسوف یونانی گیاهان را در سه گروه قرار داد.
1) علف
2) درختچه
3) درخت
هم چنین دانشمند سوئدی در حدود 2 قرن پیش گیاهان را بر اساس گل، شکل و دانه طبقه بندی کرد.
امروزه طبقه بندی او کامل تر شده . اساس و طبقه بندی امروزی است. بر این اساس گیاهان طبق نمودار زیر طبقه بندی شده اند.
خزه ها
تا کنون 24 هزار گونه از انواع گونه های خزه ها شناخته شده است. این گیاهان فقط در محیط های مرطوب و نسبتاً مرطوب بر روی قاره ها سازش دارند. به دلیل نداشتن بافت های آوندی نمی توانند رشد طولی داشته باشند.
زیرا این نوع گیاهان فقط از طریق انتشار آب، مواد غذایی را بین سلول ها توزیع می کنند.
خزه ها ریشه ، ساقه ، برگ و گل ندارند. در ساختمان بدن خزه ها رشته های باریکی وجود دارد که به جای ریشه عمل می کند. اجزای کوچک سبز و برگ مانند هم دارند و به دور بخش ساقه مانند قرار گرفته اند.
خزه ها با رویش هاگ زیاد می شوند. هاگ در درون هاگدان که در انتهای تار باریک نوک گیاه به وجود می آید تشکیل می شود.
سرخس ها:
سرخس ها گیاهانی هستند که دارای ریشه ، ساقه و برگ اند. به دلیل داشتن آوند رشد طولی آن ها نسبت به خزه ها زیادتر است. گونه های سرخس ها را می توان در جنگل های پر باران مناطق استوایی یافت ارتفاع گونه هایی از آن ها به 15 تا 20 متر می رسد. سرخس های کوچک تر در مناطق متعدد دیده می شوند.
در ماه هایی از سال در پشت برگ سرخس ها لکه هایی به وجود می آید که کم کم به صورت برآمدگی قهوه ای رنگ تبدیل می شود. به هر برآمدگی ها گینه می گویند در درون هر گینه مجموعه ای از هاگدان وجود دارد در داخل هاگدان دانه های هاگ به وجود می آید و هر دانه هاگ در شرایط مناسب رویش می کند و سرخس جدید را به وجود می آورد.
ساقه سرخس ها بیشتر از نوع ریزوم و زیرزمینی است.
برگ هایی که از ریزوم می رویند بزرگ و قائم اند . در این مناطق برگ ها همه ساله رویش مجدد دارند.
اندام های گیاهان دانه دار:
در گیاه اندام های مختلفی وجود دارد. برخی از اندام ها در رشد گیاه مؤثرند و گروهی دیگر وظیفه تولید دانه را به عهده دارند. دسته ی اول که اندام های رویا نام دارند. شامل ریشه ، ساقه و برگ می شوند. این اقدام ها با جذب آب و مواد لازم، انتقال آن ها به سلول های غذا ساز و سپس رساندن مواد غذایی ساخته شده به همه سلول های گیاه باعث رشد آن می شوند گروه دوم اندام های زایا مثل گل و میوه هستند که تشکیل دانه و پراکنده شدن آن برای رشد گیاه جدید را به عهده دارند. در گیاهان مختلف ساقه و ریشه هر کدام ممکن است در هوا، خاک یا آب قرار د اشته باشند.
ریشه :
ریشه گیاه را محکم در خاک نگه می دارد، کار اصلی ریشه ،جذب آب و مواد لازم برای غذاسازی گیاه در برگ است. ریشه ها متناسب با نوع گیاه و نوع محیط ، در سطح خاک پخش می شوند. یا آن که به اعماق آن فرو روند. گاهی ممکن است ریشه ها در آب یا هوا قرار داشته باشند.
ریشه ی گیاه به کمک تارهای کشنده که مانند مو هستند. آب و مواد معدنی را جذب می کند تا آن ها را به برگ برساند.
ساقه ها
بیشتر ساقه ها را به علت آن که در بالای خاک قرار می گیرند، آسان می توان شناخت. ساقه ها، دو کار اصلی دارند. شاخه ها و برگ ها را روی خود نگه می دارند. آب و نمک های جذب شده از زمین را به برگ ها می رسانند. اما ساقه ها، کارهای دیگری را هم انجام می دهند. مثلاً نیشکر نوعی ساقه است که مقدار زیادی ماده ی قندی را در خود نگه می دارد. ساقه محل عبور آوندهاست. آوندها، لوله های باریک و یک طرفه ای برای جابه جایی مواد در گیاهند. آوندهای چوبی آب و مواد معدنی (شیره خام) را از ریشه به برگ می رسانند. آوندهای آبکش دار مواد غذایی ساخته شده در برگ ( شیره پرورده) را از آن جا به همه سلولها می برند. تعداد و قطر آوندهای چوبی بیشتر از آوندهای آبکش است.
ساقه : در ساقه های چوبی،جوانه هایی در اطراف و انتهای ساقه وجود دارد که رشد طولی ساقه برعهده آن هاست. بعضی ازاین جوانه ها تبدیل به برگ و گل و بعضی تبدیل به شاخه می شوند. گیاهان چوبی، علاوه بر رشد طولی، رشد قطری هم دارند. به همین علت سال به سال قطر تنه ی درختان زیادتر می شود. افزایش قطر درخت به دلیل زیاد شدن آوندهاست. آوندهای چوبی … بیشتر از آوند های آبکش افزایش می یابند، به طوری که بیشتر قطر تنه ی درخت را تشکیل می دهند.