مقدمه :
گیاهان سبب افزایش آب های زیر زمینی می شوند وهمچنین میزان آب های جاری را کم می کنند . گیاهان سبب مطبوع شدن هوا می شوند اکسیژن تولید می کنند . گیاهان از فرسایش خاک جلوگیری می کنند و ما می توانیم از چوب درختان برای ساخت وسایل استفاده کنیم. حال فکر کنید تخریب جنگل ها ومراتع چه اثراتی دارد ؟
1)کاهش ذخیره ی آب های زیرزمینی.
2)فرسایش خاک.
3)بروز عوامل طبیعی چون:طوفان وسیلاب های وسیع.
4)حذف یکی از عوامل تولید اکسیژن .
5)از بین رفتن لانه وغذای حیوانات وآوارگی آنها به طرف شهر ها.
6)انقراض گروهی از حیوانات و در خطر نابودی قرار گرفتن گروهی دیگر.
7)نابودی یکی از فضای تفریح بشر.
تخریب مراتع و تاثیر آن بر محیط‌های کشاورزی
بارزترین اثر تخریب مراتع، طغیان سیل‌های مهیب، وزش طوفانها و بادهای‌سهمگین و گرد و خاک‌های فراوان در عرصه بسیاری از شهرها و روستاهاست. محیط‌های کشاورزی علاوه بر آسیب‌های جدی از پدیده‌های یاد شده، از لطمات وصدمات زیادتری آسیب می‌بینند که یکی از آنها طغیان آفات گیاهی ازجمله سن می باشد . ظهور این آفت در مزارع در نتیجه تخریب مراتع و نابودی پوشش گیاهی است. تخریب مراتع علاوه بر اثرات مخرب مستقیم، اثرات‌غیر مستقیم دیگر نیز بر کشاورزی کشور گذاشته است که به علت تدریجی بودن شایدعمق فاجعه از دید جامعه پنهان مانده است و آن فشار تغذیه دامها بر اراضی‌کشاورزی به علت فقر مراتع است. در گذشته باقیمانده محصولات کشاورزی در زمین دفن و به چرخه طبیعی تولید باز می‌گشت ولی امروزه به دلیل کمبود و گرانی علوفه جمع آوری و به تغذیه‌دامها می‌رسد که مرگ تدریجی اراضی کشاورزی و تهی شدن آنها از مواد آلی راحکایت می‌کند. متاسفانه کشاورزان هم فقر ماده آلی را با هزینه‌های گران کودهای شیمیایی آنهم باعواقب ناگوار انواع آلودگی های زیست محیطی جبران می نمایند. به هر حال اکنون در شروع‌قرن بیست و یکم، در فضایی مملو از تحولات فناوریهای جدید قرار داریم که بدون‌تردید به شدت از آن متاثر هستیم. از یک طرف جمعیت رو به گسترش و نیاز غذایی‌جمعیتی 120 میلیونی در آینده نه چندان دور، و از طرفی دیگر تخریب منابع طبیعی (آب، خاک، جنگلها، مراتع و ذخایر توارثی و...) افزایش غلظت گاز کربینک و گرم‌شدن کره زمین، آلودگی محیط زیست و همزمان تولیدات ناپایدار و یا به طور کلی‌توسعه‌ای ناپایدار. به نظر می‌رسد چارچوب کلی بهره برداری درست از منابع طبیعی با بکارگیری صحیح تکنولوژی و گسترش فرهنگ منابع طبیعی جهت آگاه ساختن اقشار مختلف جامعه به‌منظور ایجاد عزم ملی و بسیج عمومی و همکاری و مشارکت در احیاء منابع طبیعی‌تجدید شونده از ضروریات کار است
راه کارهاى جلوگیرى از تخریب جنگل ها در ایران
هر چنده عوامل تخریب و راه حلهاى احیاى جنگل ها، براى کارشناسان و مسئولان امر روشن است ولى بهترین شیوه ها براى ایجاد و احیاى جنگلهاى و جلوگیرى از تخریب آنها، به شرح زیر مى باشد:
- تجدید نظر در ساختار تشکیلاتى سازمان جنگلها و مراتع کشور.
- استخدام و آموزش نیروهاى متعهد و متخصص به تعداد کافى براى همکارى در دانشکده هاى منابع طبیعى ،
- آموزش روشهاى حفظ و ایجاد پوششهاى گیاهى به مردم .
- به کارگیرى شیوه هاى کار آمد و پیشرفته به جاى روشهى سنتى .
- ایجاد زمینه مناسب براى سرمایه گذارى بخشهاى خصوصى و دولتى در جهت حفظ و توسعه منابع طبیعى و ایجاد هماهنگى میان دوبخش .
- رفع مشکلات و نارساییها در زمینه هاى فنى ، اجتماعى ، اقتصادى و فرهنگى ، به منظور ایجاد امکانات لازم براى استفاده مطلوب از منابع طبیعى .
- ایجاد نظامى جامع و صحیح براى بهره بردارى بهینه از منابع طبیعى .
- تشویق مردم به امر درختکارى از طریق اعطاى بخشودگیهاى مالیاتى ،...
- حفاظت از جنگلها، جلوگیرى از قاچاق چوب و برخورد قاطع با آنان .
- تسریع در لوله کشى گاز روستاها و شهرهاى مجاور جنگلهاى ، مراتع و حاشیه کویرها، به منظور جلوگیرى از استفاده بى رویه از چوب و بوته .
- جلوگیرى از بروز آتش سوزى و اطفاى سریع آن در جنگلها.
- تکثیر گونه هاى مرغوب درختان و مبارزه با آفات درختان .
- کنترل چراى دام ها در جنگل ها از طریق کمک به تاءمین نیازمندیهاى اولیه دامداران (نظیر تاءمین علوفه ) و تشویق آنها به دامدارى ساکن و کشت علوفه .
- جلب مشارکت هر چه بیشتر جنگل نشینان و دامداران در امر توسعه و احیاى جنگلها و مراتع و همچنین ، بهره بردارى اصولى از این منابع طبیعى در قالب تعاونیها و طرحهاى مشارکت مردمى .
- ایجاد جنگل از طریق کاشت گونه اى داراى رشد سریع نظیر، "صنوبر"، "اکالیپتوس "، و درختان داراى برگهاى سوزنى .
- بها دادن هر چه بیشتر به امر پژوهشهاى علمى در زمینه منابع طبیعى .
- تشویقى کشاورزان به ایجاد بادشکنهاى درختى در اطراف مزارع .
- اصلاح روشهاى بهره بردارى از چوب ، به منظور دستیابى به ارزش افزوده فرآورده هاى چوبى .
- تخلیه سریع چوبهاى افتاده در جنگلها براى جلوگیرى از پوسیدگى و آفت زدگى درختان جنگلى .
- جلوگیرى از تبدیل مراتع به دیمزارهاى کم بازده .
- استفاده بهینه از آب در مناطق خشک و کم باران .
- هم آهنگى و همکارى تنگاتنگ وزارت نیرو، اداره آبیارى و سازمان جنگلها و مراتع جمهورى اسلامى ایران در زمینه بهره بردارى اصولى از آبهاى کشور.
- ایجاد کمربند سبز پیرامون کویرها با هدف پیشگیرى از گسترش بیابانها.
تخریب سطح جنگلها و مراتع کشور
هر پنج سال، یک میلیون هکتار از سطح جنگلها و مراتع کشور تخریب می‌شود.آیا وقت آن نرسیده که ویرانه‌شدن محیط زیست کشورمان را باور کنیم و در پی یافتن راهکاری برای نجات آن باشیم؟!
مردم شمال و دیگر خطه‌های سرزمین‌مان بارها و بارها این سوال را از خود و مسوولان پرسیده‌اند، اما این سوال نیز مانند بسیاری پرسش‌های دیگر، همچنان بی‌پاسخ مانده است.
در بحث‌های مربوط به محیط زیست، صاحبنظران اغلب سه تهدید عمده را برمی‌شمرند که مهمترین آن دخالت بشر است.
این عامل که در پیدایش چالش‌های اساسی در ساختار محیط زیست کشور بسیار موثر بوده است، کارشناسان مسائل زیست محیطی را به این جمعبندی رسانده که با توجه به تهدیدها، چالش‌ها و شاخص‌ها، محیط زیست ایران در شرایطی بسیار نابسامان و نگران‌کننده به‌سر می‌برد.
براساس آمارها، یک دهم فرسایش خاک‌های جهان مربوط به ایران است و اگر روند تخریب خاک در کشور به همین شکل ادامه یابد، تا 30 سال آینده، تمام زمین‌های حاصلخیز نابود خواهد شد. سالانه یک و نیم میلیون هکتار از خاک‌های مرغوب ایران به بیابان تبدیل می‌شود و یک سانتی‌متر از قشر خاک کشاورزی که برای ایجاد آن 700 سال زمان لازم است، در اثر فقدان پوشش گیاهی از بین می‌رود؛ فرسایش خاک از 10 تن در هکتار در دهه 70 به 20 تن در هکتار در سال‌های اخیر افزایش یافته است. وضعیت تالاب‌ها نیز بهتر از این نیست و به دلیل سیاست‌های غلط آبرسانی، آلودگی‌های متعدد و هدایت فاضلاب‌ها و پسماندهای صنعتی، در حال نابودی هستند، به همین شکل است. وضعیت جنگل های کشور، طبق آمارهای رسمی در هر ثانیه 360 متر مربع و در هر پنج سال، یک میلیون هکتار از سطح جنگلها و مراتع کشور تخریب می‌شود و وسعت هشت میلیون هکتاری آن، به 4412 میلیون هکتار کاهش یافته است.