تحقیق مقاله آشنایی با بعضی از روش های فعال تدریس

یکی از عناصر اصلی در برنامه درسی و طراحی آموزشی" موضوع روشهای یاددهی یادگیری

است و کلیه اقدامات و تصمیمات" ضمن اجرای روش به مرحله ظهور می رسد ویادگیری اتفاق

می افتد . در طراحی آموزشی "موضوعاتی چون اهداف "روشهای ارزشیابی" وسایل آموزشی

و........  تدوین و از طریق روش تدریس به کارهای عملی تبدیل می شود .اگر روشهای تدریس

 مورد استفاده به خوبی انتخاب و اجراء شود " بدون شک خلاقیت دانش آموزان نیز مجال پرورش

 پیدا میکند.درنتیجه"روشهای یادگیری   به دانش آموزان آموزش داده می شود و آنان می دانند

 چگونه یاد بگیرند که یاد بگیرند ( یاد گیرییادگیری ) .حال درزیر به بعضی از روشهای فعال

تدریس اشاره می کنیم

1-     روش حل مسئله

رسیدن به هدف در هر اقدامی"نوعی حل مسئله است.

مراحل روش حل مسئله ( الگوی جان دیویی)

1- مشخص کردن مسئله در تمام ابعاد برای شاگردان

2-جمع ؟آوری اطلاعات برای ساخت فرضیه

3-فرضیه سازی بر اساس حدس گمان اولیه

4- آزمایش فرضیه ها توسط شاگردان و ثبت نتایج آزمایش ها  که درستی یا نادرستی فرضیه ها

مشخص گردد

5- نتیجه گیری" تعمیم و کاربرد فضیه ها ی مورد قبول جهت استفاده دیگران

مراحل روش حل مسئله ( جورج پولیا)

1-               درک و فهم مسئله توسط شاگردان بوسیله: توجه دادن ذهن فراگیران به مسئله- تشریح واژه های

کلیدی- بیان مسئله توسط فراگیران به زبان ساده- تعیین معلومها و مجهول ها ی مسئله- تشخیص

شرایط و محدودیتهای مسئله- رسم شکل یا نمودارجهت فهم بهتر مسئله برای شاگردان –

نقش راهنما بودن معلم و فعال بودن شاگردان)

2- نقشه کشی یا طراحی برای حل مسئله- در این مرحله مسئله حل نمی شود "بلکه نقشه هایی طرح

وبهترین آنها انتخاب می شود

3-  اجرای نقشه و راهبردهای انتخاب شده. که در این مرحله مهارت های لازم برای انجام پروژه  را

 آموزش می دهیم " نیروها و امکانات را سازماندهی می کنیم" وعملکرد روش ها را بعد از حل واجرا

 توسط شاگردان "به مقایسه می گذاریم

4- بازنگری و کنترل " که شاگردان مراحل انجام شده را دوباره با کمک معلم " کنترل و ارزشیابی

می کنند. در این مرحله شاگردان مواردی چون"کنترل و مقایسه چند مورد از نقشه ها-توصیف و

تشریح جواب مسئله و نوشتن توضیحات  پایانی – حل بعضی از مسائل  مشابه – مقایسه

جوابهای به دست آمده – ارتباط دادن جوابها با اهداف صورت مسئله –تعمیم دادن جواب ها "تعمیم

 نتایج و استفاده از آنها در مو قعیتهای جدید

***************

2-                 روش ایفای نقش

یکی از روشهایی که در تکوین شخصیت فردی و اجتماعی شاگردان سهم زیادی دارد "روش ایفای

 نقش است "زیرا نمونه های کوچکی از ایفای نقشهای زندگانی است و بهتر از بقیه روش ها شاگردان

را در عرصه زندگی می آزماید

امتیازات روش ایفای نقش

1- ایجاد شور وشوق و انگیزه درونی در فراگیران

2-مشارکت وفعالیت کلیه شاگردان

3- کاهش کم رویی و خجالت شاگردان

4- افزایش مهارتهای روانی – حرکتی شاگردان

5- تقویت نگرشها و طرز تفکر جدید وقبول ارزشهای اجتماعی توسط شاگردان

6-تقویت قدرت مدیریت و سازماندهی شاگردان د رکلاس و آینده شغلی آنها

شرکت کنندگان در روش ایفای نقش

 الف-معلم در مقام مسئول اجراء و هماهنگ کننده فعالیتها

ب- عده ای از شاگردان  درنقش بازیگران اصلی و یک نفر در هر کروه به عنوان کارگردان

ج-مشاهده کنندگان :بقیه شاگردان تماشاچی اند ودر پایان اجرای نمایش " ارزشیاب و تحلیل گر نمایش

 می باشند

مراحل روش ایفای نقش

1-انتخاب موضوع ( درسی یا موضوعات دلخواه)

2- نوشتن نمایش نامه: کلیه فعالیتها از شروع تا پایان را شاگردان با کمک و هدایت معلم نوشته  و

اهداف اصلی موضوع درس را در یکایک مراحل  می گنجانند

3- تعیین نقش ها  برای شاگردان بر اساس توانایی و علاقه آنان

4- تهیه امکانات و تجهیزات لازم بر اساس نمایش نامه تدوین شده  و صحنه آرایی جذاب.

5- آمادگی و تمرین مقدماتی ( حفظ نقش ها – مطالعه نمایش نامه و اطلاع از نقش دیگران- شناخت

وسایل و امکانات- تمرین به صورت متوالی)

6-اجرا کردن نمایش  در حضور شاگردان و معلم  و هدایت و کار گردانی نمایش توسط معلم  تاروش

 از اهداف دور نشود

7- بحث و بررسی و ارزشیابی  : در پایان نمایش شاگردان تماشاچی به صورت گروهی و با هدایت

معلم کلیه مراحل را بررسی و ارزشیابی می کنند و نکات مثبت و منفی آن را به معلم ارائه می دهند

در پایان  معلم با توجه به اهداف درس برای شاگردان تکلیف معین می کند

**************

3-  روش بارش یا طوفان فکری

این روش جهت تقویت زمینه های  بالقوه  خلاقیت  شاگردان  است و یکی از مسیرهای  ساخت این

فضا"به کارگیری روشهای تدریس خلاق و خلا قیت زاست.در فرایند خلایت"سه محور اصلی وجود

دارد:

1- دانش و مهارت و اطلاعات زمینه ای مناسبی در مورد موضوع شاگردان داشته باشند

2- انگیزه  درونی قوی در شاگردان وجود داشته باشد

3- تفکر خلاق داشته باشند . این بوسیله بارش  فکری و مغزی میسر می گردد

تعریف بارش فکری :

اجرای فن و گردهم آیی ای که از طریق آن"عده ای می کوشند برای یک مسئله به خصوص " با

انباشتن تمام افکار واندیشه هایی که همان جا به وسیله اعضا ارائه می گردد"راه حلی بیابند.

در این تعریف چند نکته اساسی وجود دارد :

1- بارش فکری دانش و فن گروهی است .

2- تلاش فکری و ذهنی به طور گروهی صورت می گیرد تا راه حلی به دست آید.

3- راه حلهایی برای یک مسئله یا موضوع پیشنهاد می شود.

4-- بارش فکری"نوعی حمله ذهنی به موضوع است که شرکت کنندگان واضح نظر خود را ابراز می

کنند.

قوانین لازم الاجرای روش بارش فکری

1- انتقاد از اندیشه های غلط یا صحیح افراد ممنوع است زیرا روند فعالیت کند شده و فکر افراد را به

 جای تفکر "به سوی انتقاد سوق می دهد.

2- قضاوت و ارزشیابی در مراحل بارش فکری"درمورد اندیشه و فکر اعضاع ممنوع است زیرا

وقت تلف شده واعضامتوجه عمل کرد می شوند

3-باید کمیت انیشه ها بیشتر باشد تاانیشه های خلاق بشتر شود .

4- اعضاء میتوانند نظرات دیگر اعضاء را تغییر دهند"مشابه سازی کنند و با ادغام آنها نظر جدیدی

 بدهند

5-به نظرات غیر معقول و غیر منطقی و بدیع و تازه توجه شود .

6- حضور افراد داوطلبانه و اختیاری واز روی میل و علاقه است

7- مشابه سازی نظریات آزاد است . زیرا ممکن است اندیشه های تازه و بکری به دست آید

مراحل روش بارش مغزی

الف- خلاقیت وتولید اندیشه- فعالیت اعضاء باهدایت مسئول جلسه شروع می شود  ونظرات رامنشی

 یاد داشت می کند

ب-قضاوت و ارزشیابی-نظرات مشابه ونامناسب حذف میشود ودرنهایت تعدادی نظریه به صورت

پیشنهاد ودست آورد اصلی جلسه اعلام میشود

تشکیلات جلسه بارش فکری ( مغزی)

1- رئیس گروه- برنامه ریز و هدایت گر گروه است

2- یک یا جند نفر منشی- نظریات و اندیشه های جدید را ثبت کرده و در پایان فهرست کاملی به نام

افراد  ارائه دهنده تکمیل می کند.

3- اعضاء شرکت کننده- بین 10 تا 400 نفر بر اساس دایره اطلاعات متغییر است متغیر است

4- مشاهده کنند گان- گاه عده ای در مقام مشاهده گر برجلسه نظارت کرده و برداشتها ی خود را

 یاداشت میکنند ودر ارزشیابی نظر می دهند

زمان و طول جلسه بارش مغزی

 بین 20 تا 45 دقیقه  ( بر اساس نظر دکتر سیدنی)

در پایان  معلم با توجه به اهداف درس برای شاگردان تکلیف معین می کند

4-روش مباحثه ای ( بحث گروهی)

بعضی موضوعات درسی"بر تقویت و افزایش مهارت های اجتماعی "کلامی و ارتباطی مبتنی است و

 اهداف مورد نظر بر آن دسته از مهارتهایی که ارتباطات فردی و جمعی مؤثرند"تاکید دارد.ازاین

طریق "ارتباطات و تبادل تجربیات"قدرت کلام وبداعت رادردانش آموزان تقویت  می کنند

محاسن روش مباحثه ای یا بحث گروهی

1- مفهوم مشارکت و تلاش برای شاگردان روشن می شود

2- ذهن فراگیران را پویا و فیال می کند

3- شاگردان در پایان "به دیدگاه های مشترک مورد توافق می رسند

4- معلم نقش راهنما و کنترل کننده را دارد

5- علاقه و انگیزه شاگردان افزایش یافته و تدریس کسل کننده نخواهد شد

6- با مشاهده رفتارها و بحث ها می توان توانایی های شاگردان را سنجید

7- کم رویی و خجالت شاگردان کاهش می یابد

8-عواطف دوستی شاگردان تقویت یافته وبهتر همدیگر را می شناسند

9- تفکر انتقادی د رآنان تقویت می شود

10- سایر توانایی های شناختی رشد می یابد

11- توانایی سخن گفتن و مهارت های کلامی پرورش می یابد

12- آموزش و یادگیری بر استدلال و توجیه منطقی استوار است