رهبر معظم انقلا ب اسلا می با روشن نگری و درک عمیق از شرایط سیاسی اجتماعی داخل و خارج کشور سال 1386 را سال اتحاد ملی و انسجام اسلا می اعلا م کردند و فرمودند: «به نظر من امسال سال اتحاد ملی و انسجام اسلا می است». یعنی در درون ملت ما اتحاد کلمه همه آحاد ملت و قومیت های گوناگون و اصناف گوناگون ملی و در سطح بین المللی، انسجام میان همه مسلمانان و روابط برادرانه میان آحاد امت اسلا می از مذاهب گوناگون و وحدت کلمه آنها. بی تردید تحقق اتحاد ملی و انسجام اسلا می نیازمند شناسایی مبانی و پایه های وحدت و انسجام و تلا ش در راه تقویت و تحکیم این مبانی و پایه است در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته می شود که وحدت حوزه و دانشگاه به معنای حرکت به سوی یکی شدن است. یعنی فرمان واحد بر اعضای پیکر واحد راندن و از پریشانی رفتار جامعه پرهیختن. چون حکومت اسلا می انگیزه و اندیشه حوزه و دانشگاه است.
یکی از دستاوردهای انقلا ب مقدس اسلا می براساس پیروی از دستور اسلا م ایجاد اخوت و برادری در میان همه اقشار جامعه است. خداوند در قرآن کریم مومنان را برادر همدیگر خوانده است. (انما المومنون اخوه) و برادری را یکی از نعمت های بزرگ الهی که به لطف حق در میان مومنان برقرار شده است توصیف نموده و بر آنان منت گذاشته و فرمان داده است که همیشه آن را به یاد داشته باشید. «واذکروا نعمت الله علیکم اذکنتم اعدا» الف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمه اخوانا; به یاد آورید نعمت خداوند را که شامل حال شما شد و با این که دشمنی و کینه یکدیگر داشتید دل های شما را با هم الفت بخشید و به هم نزدیک کرد و با این نعمت با هم برادر شدید» و در احادیث عبارت «المومن اخوالمومن یا المسلم» فراوان است. حقوقی که برای هر برادر مومن بر مومن و یک فرض و واجب شمرده شده است. بسیار زیاد و سنگین است.
برادری در اسلام
پیامبر گرامی اسلا م به دلیل اهمیت این مساله در قانون و سفارش و توصیه های اخلاقی و شعار اکتفا» نفرموده بلکه عملا دو بار در میان اصحاب خویش برادری برقرار کردند. یکبار در مکه قبل از هجرت و بار دیگر در مدینه پس از هجرت و در آنجا برای هر صحابه یکی از انصار را به عنوان برادر انتخاب فرمودند.
هدف از این کار بدون شک تاکید بر اخوت اسلا می و کاهش تعصبات است. بحمدالله در جامعه اسلا می ما پس از انقلا ب برادری به عنوان پدیده اجتماعی بسیار ارزنده و مهم جلوه گر شد و همه تلا ش در ایجاد وحدت و برادری داشتند. آیه «واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا» را نصب العین خویش قرار دادند و همه از نزاع و تفرقه و پیروی از آیه «ولاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» پرهیز داشتند.
حضرت امام قدس الله روحه الزکیه آن روح الهی که وحدت را در جامعه اسلا می دمید، همیشه بر این اصل مهم اسلا می تاکید می فرمود. مراجعه به فهرست صحیفه نور در بخش کلمه وحدت و به خصوص حوزه و دانشگاه این واقعیت را روشن می سازد که چه اندازه ایشان بر این اصل اهمیت می دادند و حتی نگران اختلا ف و نزاع نیروهای مخلص انقلا ب بودند. شاید بتوان گفت که پس از تقوای الهی بیشترین مساله ای که در کلمات ایشان بر آن تکیه شده است مساله وحدت است.
وحدت از نظر امام
در پیام سوم اسفند 67 خطاب بر روحانیت فرمودند اولین وظیفه شرعی و الهی آن است که اتحاد و یکپارچگی طلا ب و روحانیت انقلا بی حفظ شود وگرنه شب تاریک در پیش است و بیم موج و گردابی چنین هائل امروز هیچ دلیل شرعی و عقلی وجود ندارد که اختلا ف سلیقه ها و برداشت ها و حتی ضعف مدیریت ها دلیل به هم خوردن الفت و وحدت گردد و در جای دیگر فرمودند دشمنان از دیرباز برای اختلا ف افکنی آماده شده اند و از نقشه های آنان کوشش در جدایی این دو قطب و تفرقه اندازی بین این دو مرکز حساس آدم سازی بوده و هست.
جدا کردن این دو مرکز در مقابل یکدیگر قرار دادن آنها و در نتیجه خنثی کردن فعالیت آنان در مقابل استعمار و استعمارگران از بزرگترین فاجعه های عصر حاضر است و فرمودند اختلا ف این دو قشر یعنی اختلا ف همه ملت. تا این دو قشر با هم پیوند داشته باشند اتحاد کشور شما محفوظ می ماند. نه دانشگاهی بدون روحانی می تواند به استقلا ل برسد و نه روحانی بدون دانشگاه.
اختلا ف یا فاجعه
می توان گفت وحدت و برادری یک تکلیف و وظیفه شرعی بسیار خطیر به خصوص در این زمان است که عملا مورد توجه قرار نمی گیرد و به خصوص در حساس ترین جایی که باید وحدت حفظ شود. برخی جریان های سیاسی دشمنان اصلی خود را فراموش کرده و تمام همت خویش را به کار بسته اند و حتی سعی بر این است که دیگری را به جای دشمن هدف تیر قرار دهند. ما یقین داریم که هر دو جناح انقلا بی خیرخواه دین و کشور و انقلا ب و ملت اند و این سیاست دیرینه استعمارگران است که اختلا ف بینداز و حکومت کن و حضرت امام فرمودند از توطئه های دشمن غدار غافل نباشید. قشر روحانی و قشر دانشگاهی اینها باید چشمانشان را باز کنند و همه با هم برادر وار بدون اختلا ف کلمه به پیش بروند. این نهضت را به آخر برسانند هشدار می دهم که ملت و روحانیت و دانشگاه از هم جدا نشوند که جدا شدن اینها از هم، هلا ک ملت، هلا ک اسلا م و هلا ک کشور است.
خطر اختلا ف زیربنایی
دومین نکته بسیار ظریفی که اشاره بدان شده است این است که اگر اختلا ف زیربنایی و اصولی باشد موجب سستی نظام می شود و چون اختلا ف اصولی نیست و همه خیرخواه انقلا ب و کشور و ولی امرند، هیچ گونه ضرری متوجه نظام و انقلا ب کشور و ولا یت امر نیست. اما اگر همین اختلا ف به جایی برسد که هر کدام سعی در حذف دیگری داشته باشند واضح است که به اصل نظام و انقلا ب صدمه بسیار خطرناکی وارد می شود.
به خصوص با توجه به دشمنان قوی و نیروهای اهریمنی که ما را از همه سو» احاطه کرده و عوامل آنها در همه جا ممکن است به طور مرموزی نفوذ کرده باشند و فرموده اند هر دو گروه باید توجه کنند که دشمنان بزرگ مشترک دارند که به هیچ یک رحم نمی کند خدایا تو خود می دانی که اجازه شک و تردید به خود راه نداده و می گوییم دانشگاه و حوزه با خلوص نیت و وفاداری نسبت به اصل انقلا ب و ولا یت فقیه و مصالح کشور تلا ش ویژه ای را آغاز نموده اند.
خطر حب نفس
مهمترین انگیزه در بسیاری از موارد حب نفس است که موجب اختلا ف می شود که همه باید از شر آن به خدا پناه ببریم. حضرت امام فرمودند: یک راه برای مبارزه با حب نفس وجود دارد و آن ریاضت است که با این روش زندگی که ما را فرا گرفته است دیگر جایی برای ریاضت و توضیح ریاضت باقی نمانده و متاسفانه همدیگر را با لحن خصمانه می گوییم و سوابق انقلا بی و مبارزاتی را فراموش می کنیم و باید قدری بیاندیشیم و خدا را ناظر و حاضر بدانیم و از خودفریبی اجتناب کنیم.
وظیفه مغزهای متفکر جامعه
حضرت امام دانشگاهیان و حوزویان را مغز متفکر جامعه معرفی کرده و فرمودند اکنون که به خواست خداوند متعال و مجاهدت ملت از روحانی و دانشگاهی و سایر قشرها بند اسارت را پاره و سد قدرت ابرقدرت ها را شکستند و کشور را از دست آنان و وابستگانشان نجات دادند، توصیه اینجانب آن است که نسل حاضر و آینده غفلت نکنند و جوانان برومند عزیز هرچه بیشتر با روحانیون و طلا ب علوم اسلا می پیوند دوستی و تفاهم را محکم تر و استوارتر سازند و از نقشه ها و توطئه های دشمن غدر غافل نباشند.
به مجرد آن که فرد یا افرادی را دیدند که با گفتار و رفتار خود درصدد است بذر نفاق بین آنان افکند او را ارشاد و نصیحت کنند و اگر تاثیر نداشت از او روگردان شوند و او را به انزوا کشانند و نگذارند توطئه ریشه دواند که سرچشمه را به آسانی می توان گرفت و مخصوصا در دانشگاه کسی پیدا شد که می خواهد انحراف ایجاد کند او را ارشاد و اگر نشد از خود و کلا س خود طرد کنند. در این روزگار که راه حل هایی همچون توسعه پایدار تحول ساختاری در جهت آزادسازی و جهانی شدن اقتصاد دموکراسی و تجدید نظر در باورها به تمسک انقلا ب ارتباطات یگانه مشکل گشای مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشورها از جمله ایران معرفی می شوند آیا وظیفه جز این می ماند که تربیت یافتگان حوزه های مقدس دینی و دانشآموختگان دانشگاهی برادر وار کنار یکدیگر نشسته با صداقت امکانات خود را در نظر گرفته راه حل هایی بهینه را برای آن مسائل بیابند...