کونگ فو به دو صورت کونگ فو وکانگ فو تلفظ میگردد .
تعریف:
کونگ یعنی کار گر یا هنر پیشه و فو یعنی مرد . از نظر لغوی کونگ فویعنی مردی که با هنر سر وکار دارد . البته ترجمه های دیگری نیز وجود دارند که بصورت «کارسخت »و« مردی درحین کار »بیان میشوند .در دوران معاصر هم در شرق وهم در غرب کونگ فو به معنی و مفهوم تمام هنرهای رزمی چینی به کار میرود .
قدمت پیدایش:
قدمت پیدایش کونگ فو را بیش از 5 هزار سال میدانند .
تاریخچه:
تاریخهای مهم در این زمینه به شرح زیر هستند.
کونگ فو با تمرینات شبیه به جنگ دهقانانی که در هنگام تمرین شاخ به سر می بستند در حدود 2600 قبل ازمیلاد پیدا شده است .
کونگ فو یک بار دیگر در دوره سلسله چو«1066 تا403 ق.م»شکل گرفته است .اغاز پیدایش کشتی کمان اندازی شمشیربازی و دیگر فنون رزمی به این دوره میرسد .
در قرن ششم قبل از میلاد در زمان لائوتسه شکل ملایمی از کونگ فو که جنبه درونی انسان در درگیریهای زندگیرا در بر می گرفت وجود داشته است .
در دوره ستسته هان پزشکی مشهوربه نام هوا قو تمرین هایبدنی را که همه بر مبنا ی حرکات چند حیوان پایه گذاری شده بود تنظیم کرد این حیوانات عبارت بودند از: پرنده گوزن ببر خرس ومیمون .
مدتها قبل از اشغال چین توسط مغولها بین سالهای 1205 تا 1227 میلادی مشت زنی در چین رایج بوده وثبت شده است .پس از مغول ها به خاطر ضربه ای که از شکستها بر ارتشهای چینی در ان زمان وارد امده بود ،انواع مختلف وشو « جلوگیری از جنگیدن »پیشرفت و گسترش یافتند .
در دوران هجومهای متوالی مغولها به اروپا بسبکهای کشتی چینی مغولی با لشگریان متجاوز در انها به اروپا راه یافتند .یک سیفو « معلم» کونگ فوی جدید به نام لی ینگ یانگ در یافته است که روشهای رزمی اولیه چینی مغولی بر روش مبارزه با دست خالی یونانی رومی تاثیر داشته است کونگ فوی چینی همچنین دامنه خود را به کشورهای ژاپن،کره وبسیاری از کشورهای خاور دور کشاند
6 ) شاگردان کونگ فو دوست دارند که بوجود آمدن هنر چند .وجهی خود را به بودیدار ما یا دامو آورنده تفکر چا آ ن به چین در سال 540 نسبت دهند .در روایت های مردمی گفته میشود که بو دیدارما در یافت که راهبانش به سبب تداوم روش کار وتفکر بسیار ضعیف شده اند ،بنابر این در یکی از معابد شائولین شیوه ای را مبتنی بر تمرینات پا ، دست وتنه ابداع کرد این روش به راهبان نیروی لازم را برای تلاشهای روحی وجسمی داد .از ان پس معابد شائولین بهترین محل برای پرورش سبکهای کونگ فو بوده است . منشاءپیدایش کونگ فو هرچه که باشد ، این نکته مسلم است که در قرن هیجدهم مبلغان اروپایی که در چین زیسته اند آ ن را می شناخته اند از جمله انان کشیش ژان ژوزف ماری امیت است که در کتاب خود به نام تاریخ مختصر چین «چاپ در حدود سال 1780 »چنین اورده است :در منطقه ین کانگ چی هوا همیشه بارانی وکثیف بود وبیماری همانند سیل زمین را پوشانده بود . امپراطور افراد خود را وا داشته بود که تا هر روز تمرینات نظامی کنند .تاکسانی که بیمار بودند معالجه شوند وانها که حالشان خوب بود سلامت خود را حفظ کنند.
سبکهای کونگ فو:
به سختی میتوان حیوانی را «چه افسانه ای چه موجود وچه منقرض شده »یافت که سبکی از سبکهای کونگ فو بر اساس تصوری از حرکات آن مبتنی نباشد.بنابراین کونگ فو از لحاظ تنوع وکثرت سبکهابی نظیر است.کلیه سبکهای کونگ فوتشکیل شده از مجموعه ای حرکات «انچه در هنرها ی رزمی دیگرکاتا نامیده می شود»که بسته به نوع هر سبک این حرکات تغییر پیدا می کنند.در ادامه با چند نوع از سبکهای کونگ فو آشنا می شویم.
1.سبک ببر یا هانگ گار:
همچنانکه از نامش متصور می گردد به دلیل تاکید بر قدرت وایستادنهای محکم ،ضربات پر قدرت بلند وشکل گرفتن دست به صورت پنجه ببر به این نام خوانده می شود.
2.سبک درنا:
بر اساس حرکت ضربتی پر قدرت بالهای درنا که می تواند باعث شکستن بازوان حریف گردد وهمچنین حملات تیز چشم سوراخ کن منقار این پرنده پایه گذاری گردیده است.با کوچک کردن اندازه ها وارد قلمرو حشرات می شویم.آخوندک هم سهم خود را در کونگ فو دارد.این سبک در قرن هفدهم هم استاد ونگ لانگ ایجاد شد.در این سبک از حرکات چنگ زدن خشم آلود،حملات با چنگال «پنجه »ومشت زدن استفاده می شود.اگر چه در میان سبکها تفاوت بسیار مانند استفاده از ایستادنهای محکم واستوار که در سبک ببر یافت می شود وجود دارد ،ولی در این سبکها از حرکات سبکهای دیگر نیز مانند چند حرکت از سبک میمون وچند عمل خمیده وشاخک مانند از سبکی به همین نام استفاده می شود.در درون هر سبک از سبک های کونگ فو روشهای خاص ایستادن،جا گذاری قدمها واستفاده از دست ،زانو،سر،تنه،ارنج ،مچ وانگشتان وجود دارد ولی به سختی می توان سبکی را یافت که در زرادخانه خود تکنیکها وحرکاتی را به سبک دیگر وامدار نباشد.این امر حتی در مورد سبک مدرن وبسیار تبلیغاتی وینگ چون نیز صدق می کند.
3.سبک وینگ چون:
این سبک قبل از اینکه بروس لی تازه افسانه ای شده سبک تائولی خود را بنام جیت کون دو «روش فلسفی جلوگیری از مشت»تاسیس کند مورد علاقه وی بود.به موجب یک داستان وینگ چون توسط یک راهبه که می خواست به همراهانش کمک کند تا بتواند از خود دفاع کند اختراع شده است.مختصات این سبک عبارتند از:صرفه جویی در حرکات ودر یک محور بودن دفاع وحمله.داشتن دستها وبدن پر قدرت برای موثر بودن این سبک ضرورت ندارد.بنابراین این سبک برای خانمها موثر است.تمرین ایستادنهای پایه ای در وینگ چون بی سابقه نیست وفقط مفهوم صرفه جویی ودر یک محور بودن حرکات وخصوصیت منحصر به فرد آن است.
نقش بروس لی در کونگ فو:
امروزه هر مقاله ای که درباره کونگ فو نوشته شود هر چند مختصر باشد بدون اشاره به بروس لی کامل نیست صرف نظر از محیط زندگی سینمایی که خیالی وبا تبلیغات افراطی همراه بود،او واقعا که بود؟
او از لحاظ ارائه کونگ فو شخصیت عصر خود بود. همانگونه که دیدگاههای سیاسی مذهبی اخلاقی و اقتصادی به زیر سؤال برده می شوند. تجزیه و تحلیل می گردند رد و تکذیب می شوندو زیر و رو می گردند. بروس لی نیز این کار را در خدمت به کونگ فو انجام داد ولی قبلا از اینکه برای نخستین بار وینگ چون را تعدیل کند. سبکهای سنتی سیاری را مورد مطالعه قرار داد. بعضی ار محافل بروس لی را به دلیل جرح و تعدیل وینگ چون یاغی شناختند.
به نظر می آید که وینگ چون باطرحی که دارد حرف نظر از همه زحماتی که در راه کارآیی و صرفه جویی ان کشیده شد در بر دارنده و حاکی از نیازهای شخصی بروس لی برای ارائه نوعی هنر رزمی بود که بدون شکل بدون قالبها و بدون رسم و سنت باشد. آنچه ولی جست و جو می کرد شکلی بود که فقط در قالبهای فردی وجود داشته باشند.تا بتوانند از طریق ان همانند بهترین و مناسب ترین راه در موفقیتهای هنرهای رزمی به شیوه خودش به سرعت و از روی واکنش نشان دهد.
در واقع بروس لی بد شناخته شده و نقل از گفته هایش غلط بوده است و اصلاً عقیده او را درست بیان نکرده اند زیرا که منظور وی این نبودی که نیازی به یادگیری شکلهای سنتی نیست.
اگرذ چنین می بود دیگر شاگرد هنرهای رزمی تکنیکی یاد نمی گرفت تا بتواند آنرا کنار بگذارد. مطمئناً وی معتقد بود که بنیادهای جیتکوندولی وی اینست که ابتدا شاگرد با تمام فنون سودمند آشنایی و انس یابد و آنگاه بطور شخصی و در رابطه با نیازهای جسمی روحی و ساختار بدنی خود آنها را انتخاب ،رد، تلفیق یا تجزیه و تحلیل کند.
به عبارت دیگر در هنرهای رزمی آن طور که خودت می خواهی انجام بده ولی اول بفهم که چه کاری برای انجام دادن وجود درد.
اسرار کونگ فو:
کونگ فو در تمرین دارای صورتهای بسیار مختلفی است: تمرینات بدنسازی و پرورش ساختمان عضلانی بدن با وسایل یا بدون انها سفت کردن دست و پا ، شکستن چوب و آجر.
شناخت نقاط حیاتی بدن،آموزش جا انداختن استخوانها و گیاه درمانی. علاج کردن کوفتگی و ضرب خوردگیها و صدمنات داخلی .و استفاده از تمام نقاط بدن به منظور دفاع و ضربه P.
طرز رفتار و برخورد سینوهای مختلف تفاوتهای بسیار با هم وجود دارد. در قرون گذشته شعار هر سبک حفظ اسرار بود.
هر سبک اسرار مربوط به خود را داشت و با تعقیب از آنها حفاظت می کرد بعضی از سبکها تنها به این دلیل ساده که آخرین استاد نتوانست به هر دلیلی با مریدش آموزش دهد برای همیشه از بین رفته اند. در چند دوره مبارزه میان شاگردان سبکهای دیگر به طوری اتفاق می افتد ولی رقابتهای واقعی از زمان چنگیز خان ایجاد گردید به سبب اصل راز داری شاگردان بالقوه برای بدست آوردن اجازه ورود به مدارس کونگ با مشکل روبرو می شدند.
معروف است که یک معلم قرن نوزدهمی سبک پاک می تخم مرغی را به طریقه مخصوصی پخته می شد دوست داشته است به عنوان راهی زیرکانه برای پذیرش در این مدرسه یکی از دوستداران و شاگردان بالقوه هنگامیکه می خواست جهت تقاضا برای پذیرش به این مدرسه برود به طور اتفاقی(!) سبد لی نیز از این خوراک لذیذ به همراه داشت و بدین ترتیب به راحتی وارد مدرسه شد و جرو شاگردان سبک پاک می گردید.
شاگردان دیگر باید طبق سنتها و عقاید خاص و با روش صبر و شکیبایی و تواضع وارد می شدند تا روزی که استاد از خلوص آنها مطمئن می شود و اجازه ورود می داد.
امروزه بعضی از این اسرار هنوز دست نخورده باقی مانده اند اما دیگر اسرار آموزش داده می شوند و شاگر در می یابد که این اسرار انگونه که فکر می کردند وحشتناک نیستند. از اسراری که بدون شک وجود دارند می توان با حدس نزدیک به واقع گفت که بیشتر آنها در رابطه با دانشهای سنتی چینی هستند مانند:
اندام شناسی، تنفس و کنترل درونی علاوه بر این دانشها چگونگی جمع و منقبض گردن بیضه ها و چگونگی تحمل ضربات شدید. چگونگی نجات یافتن از لمس مرگ و مهارتهای لازم و انظباطهایی که در گذشته در معابد شائولین آموزش داده می شوند قرار داردند.
حقیقت دارد اگر گفته شود که بسیاری از آنچه در کونگ فو اسرار نامیده شده فقط برای ذهن مردم امروزی چه در شرق و چه در غرب که می خواستند سریعاً نتیجه گیری کنند راز تلقی می گردد. بعضی از دانشها فقط همراه با زمان تحول می یابند و کونگ فو بیش ازچهل هزار سال عمر دارد.
کونگ فوی امروزی:
اکنون باید مطلبی درباره موقعیت کنونی کونگ فو گفته شود. امروزه کونگ فو در تمام کره زمین همپایی همراهان متخصص مقلد و جعلی و شاگردان فداکار در حال گسترش انفجار مانندی است. مقامات رسمی در هر کشور نگران خشونت بالقوه ناشی از این پیشرفت سریع هستند. البته راههای بسیاری برای نگاه کردن به این مسئله وجود دارد. کونگ فو می تواند روزنه ای به روی جوان خسته و پر نیرو بگشاید. در بهترین حالت این ورزش می تواند آدمی را به سرعت لذت بردن از خشونت به خاطر امیال خود و بدون احساس مسئولیت سوق دهد و در بهترین حالت می تواند به تهذیب و تربیت و رشد شخص کمک کند.