سرخک، بیماری مسری دوران کودکی است که توسط یک ویروس منتقل می شود و پس از شروع واکسیناسیون برعلیه آن، خیلی کم دیده می شود. این بیماری بسیار مسری بوده و دوره کمون ( نهفتگی ) آن 8 تا 14 روز متغیر است. اولین علائم سرخک شبیه سرماخوردگی است. تب در بیماری سرخک به تدریج شدیدتر می شود. قبل از بروز دانه های پوستی، دانه های سفید رنگ کوچکی در سطح داخلی مخاط گونه دیده می شود. ملتحمه ی چشم ، قرمز و دردناک شده و کودک دچار ترس از نور می شود. تقریباً سه روز بعد از شروع علائم اولیه، نقاط قهوه ای و قرمز کوچک که مشخصه بیماری است ابتدا از ناحیه پشت گوش شروع شده و سپس در تمام صورت و به دنبال آن تنه، گسترش می یابد. هرچند سرخک بیماری ناخوشایندی است اما در اغلب موارد خود به خود بهبود می یابد؛ البته گاهی عوارضی مانند عفونت گوش میانی، عفونت ریه و یا التهاب بافت مغز ایجاد می کند.
اپیدمیولوژی تظاهرات بالینی
تظاهرات دوره ابتدائی 3روز شامل آبریزش از بینی-قرمزی چشمهاوسرفه می باشد مرحله بروز دانه های قرمز با تب بالا 40 تا5/40درجه همراه است دانه های قرمز از قسمت سر و پشت گوشها شروع شده وبتدریج درعرض24 ساعت بصورت نزولی در تمام بدن گسترش می یابد شدت بیماری به وسعت دانه ها مربوط است. این بثورات ممکن است بصورت خونریزیهای زیر جلدی ( پتشی )و یا خونریزی کننده ( هموراژیک ) باشند که به این نوع سرخک سیا ه گفته می شود که بسیار خطرنا کتر ازسرخک می باشد .
سرخک بسیار مسری است به ویژه از طریق قطرات ریز تنفسی در طی مرحله ابتدائی ( کاتارال )افراد آلوده به این ویروس از یک یا دو روز قبل از بروز بثورات (دانه های قرمز) مسری هستند.
اکثر کودکان تا حدود یکسالگی از طریق آنتی بادیهایی که از مادر گرفته اند در برابر این بیماری محافظت می شوند. دوره کمون این بیماری 8تا 10 روزتا زمان شروع علائم اولیه فرد بیمار و14 روز تا زمان شروع بثورات جلدی ( دانه های قرمز) می باشد.
علائم احتمالی:
آبریزش از بینی و سرفه خشک، سردرد، تب (تب می تواند حتی تا 40 درجه سانتیگراد نیز بالا برود) نقاط کوچک سفید رنگ داخل مخاط دهان ، قرمزی و درد چشمها و ترس از نور، بثورات ( ضایعات ) جلدی قهوه ای – قرمز، که نخست از پشت گوشها آغاز شده و سپس به سایر بخشهای بدن انتشار می یابد.
نخستین اقداماتی که شما باید انجام دهید:
1- اگر تب کودک بالاست با استفاده از پاشویه و اسفنج مرطوب، تب را پایین بیاورید؛
2- اگر چشمها درد ناک و ملتهب هستند آنها را با آب سرد بشوئید؛
3- ازمایعات به مقدار زیاد استفاده کنید و هربار حجم کمی مایعات به کودک بدهید تا بنوشد؛
4- برای اطمینان از تشخیص ، یا در صورت بروز عوارض با پزشک تماس بگیرید.
اقداماتی که پزشک انجام می دهد:
پزشک به شما توصیه می کند تا زمان بهبود تب، کودک را در بستر نگاه دارید. همچنین در صورت وجود گوش درد و عفونت گوشی احتمالاً آنتی بیوتیک تجویز می کند.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
- تا زمانی که بثورات ( ضایعات ) جلدی از بین نرفته اند، از رفتن کودک به مدرسه جلوگیری کنید؛
- اگر کودک دیگری در منزل دارید، دقت کنید که واکسیناسیون او بر علیه سرخک کامل باشد ( واکسن سرخک دوبار در سنین 9 و 15 ماهگی تزریق می شود).
- اگر به تازگی کودک را از شیر مادر یا شیرخشک گرفته و شیر پاستوریزه به او می دهید و همزمان با این تغییرات، اگزما در کودک بروز کرده، ممکن است پزشک توصیه کند که شیرمادر یا شیرخشک را ادامه داده یا از شیرهای حاوی پروتئین گیاهی ( پروتئین سویا) استفاده کنید؛
- ممکن است پزشک یک کرم ضد التهاب ( استروئید) تجویز کند تا قرمزی، خارش و پوسته ریزی کمتر شود. این کرمها باید با احتیاط مصرف شوند. همچنین ممکن است یک پماد نرم کننده هم به شما توصیه کند؛
- در صورتی که کودک بر اثر خارش شدید بی خواب شده، ممکن است یک داروی آنتی هیستامینی ( ضد حساسیتی ) تجویز شود تا از شدت خارش کم کرده و به خواب کمک کند؛
- اگر پوست کودک بر اثر خارش ، مبتلا به عفونت شده، ممکن است یک آنتی بیوتیک تجویز شود.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
- پس از حمام کردن کودک از یک کرم نرم کننده استفاده کنید. این کار پوست کودک را نرم کرده، از خشکی و خارش آن جلوگیری می کند؛
- ناخنهای کودک را کوتاه نگه داشته و هنگام خواب دستهایش را با دستکش بپوشانید تا ازخارش و خراشیدگی پوست و بروز عفونت جلوگیری کند؛