دستگاه تنفس
APPARATUS RESPIRAORIUS
دستگاه تنفس از تعدادی مجاری هوایی در اندازه‌های مختلف (که وظیفه انتقال، گرم و مرطوب کردن هوا را بر عهده دارند) و ششها (که در تبادل اکسیژن نقش دارند) به وجود آمده است. بعلاوه بخشی از دستگاه تنفس در گفتار (تولید صوت) نیز نقش ویژه‌ای دارد. مخاط تنفسی در بیشتر مسیر از نوع اپی تلیوم منشوری (استوانه‌ای) مژکدار است و در لابلای آن سلول های موکوسی حضور دارند که با ترشح موکوس، ناحیه را مرطوب و چسبنده می‌کنند و ذرات گردوغبار را به دام می‌اندازند. مژکهای موجود در دستگاه تنفس نیز با حرکت مداوم خود، موکوس و ذرات گردوغبار را به سوی فضای حلق می‌رانند. هوای تنفس شده از طریق مجاری هوایی به ریه‌ها وارد و پس از عبور از مجاری هوایی داخل ریه‌ها، به کیسه‌های متسعی با جدار نازک به نام آلوئول alveolus می‌رسد. جدار آلوئولها را سلولهای اپی‌تلیال می‌پوشانند. این سلولها در مجاورت نزدیک با عروق خونی قرار گرفته‌اند و قادرند که اکسیژن و گاز کربنیک را از خود عبور دهند. در نتیجه عمل نهایی تنفس در ریه‌ها انجام می‌گیرد.
بینی nose
بینی از دو قسمت تشکیل شده است، یکی بینی خارجی و دیگری حفره بینی. قسمت اول حفره بینی، دهلیز vestibule نام دارد و بخش عقبی آن را مجرا meatus می‌نامند. حفره بینی توسط تیغه بینی septum nasi که در عقب استخوانی و در جلو غضروفی است به دو حفره تقسیم شده است. جدار خارجی حفره بینی توسط شاخکها ناصاف شده، در زیر هر شاخک مجرای کوچکتری ایجاد گردیده است.
در مجرای تحتانی سوراخی است که مجرای بینی- اشکی به آن باز می‌شود. در مجرای میانی، دهانه سینوس فک بالا باز می‌شود. سایر سینوس‌های اطراف بینی نیز توسط سوراخهایی به فضای بینی ارتباط دارند. حفره بینی توسط مخاط پرعروقی پوشیده شده، این مخاط، جدار سینوس‌ها را نیز مفروش می‌کند و التهاب آنها را سینوزیت می‌نامند. موهای مخصوصی در دهلیز بینی وجود دارند که همراه با موکوسی که سلولهای مخاطی تراوش می‌کنند عمل تصفیه هوا را انجام می‌دهند. مخاطی که روی شاخک فوقانی و ناحیه مجاور آن از تیغه بینی را می‌پوشانند، خرمایی رنگ و حاوی نورونهای بویایی است و مخاط بویایی نام دارد. حفره عقب توسط فضای چهارگوشی به نام کوانا cuana به حلق راه دارد.
حلق pharynx
حلق ناودانی عضلانی است که در پشت بینی، دهان و حنجره واقع شده، مجرای مشترک هوا و غذا می‌باشد.
حلق دارای سه قسمت است. بخشی که عقب بینی قرار دارد، حلق بینی nasopharynx ، بخشی که عقب دهان قرار دارد، حلق دهانی oropharynx و بخشی که عقب حنجره واقع شده است، حلق حنجره‌ای laringopharynx نامیده می‌شود. دیواره جانبی حلق بینی در محاذات شاخک تحتانی بینی دارای سوراخی است که ابتدای لوله شنوایی (شیپوراستاش) tuba auditiva است (ش 1).
جدار حلق شامل سه عضله عرضی و تنگ کننده costrictor و چند عضله کوچک بالا برنده است.
(شکل در فایل اصلی موجود است)
شکل 1: برش سهمی بینی، دهان، حلق وحنجره.
حنجره larynx
حنجره در جلوی سومین قسمت حلق (از سومین تا ششمین مهره گردن) قرار دارد.
حنجره محل عبور هوا و عضو تولید صوت است و از تعدادی غضروف که توسط رباطها و پرده‌های همبندی به یکدیگر متصل شده‌اند، به وجود آمده است. عضلات کوچک و بااهمیتی حرکات حنجره و عمل تولید اصوات را به عهده دارند.