گر رسد جز به خدا آب معین چاه نوکنده بجوشد از زمین(مولوی)
خداوند درلابه لای آیات کریمه خویش و به دنبال کلمه ماء و آب، گاه صفاتی را مطرح می نماید که شناخت و تأمل دراین صفات خالی از فایده نیست.
ذیلاً به مواردی از این گونه کاربردها اشارت می شود:
برکت آب:
« ونزلنا من السماء ماء مبارکا فانبتنا به جنات و حب الحصید» (ق- 9)
«و از آسمان آبی پر برکت نازل کردیم و بوسیله آن باغها و دانه هایی را که درو می کنند رویاندیم.»
دراین آیه شریفه آب به صفت مبارک توصیف گردیده وخداوند نزولات آسمانی را آب های مبارک نامیده است. کلمه مبارک یعنی برکت یافته و واژه برکت را چنین معنا می کنند: ثبوت الخیر.
به خیر ثابت و پایدار برکت گفته می شود و هر شیء که چنین خصوصیتی دارد، مبارک است. به محل ثابت شدن آب نیز برکه می گویند. خداوند درقرآن گاه به شخصیت هایی که وجودشان محور خیرکثیروثابت الهی بر بندگان می باشد، صفت مبارک را نسبت داده است، مانند عیسی بن مریم(علیه السلام)
« وجعلنی مبارکا این ماکنت...» (مریم- 31)
« و مرا –هر جا که باشم- وجودی پر برکت قرار داده؛...»
یا آنکه به شب عظیم و مهم قدر، شب مبارک گفته است:
«انا انزلناه فی لیله مبارکه...» (الدخان- 3)
« که ما آن را در شبی پر برکت نازل کردیم؛...»
زیرا خیرو تفضل خداوند دراین شب، لایزال بر بندگان وی ریزش داشته و سرازیر است. توجه به این معانی و سایرکاربردهای صفت مبارک درمورد آب به ارزش این ماده اعجاب آورخلقت می افزایدوگواه آن است که آب خیر ثابت و پایداری برای بشریت و کره زمین می باشد.
طهارت آب:
« و هو الذی ارسل الریح بشرا بین یدی رحمته و انزلنا من السماء ماء طهورا» (الفرقان- 48)
«اوکسی است که بادها را بشارتگرانی پیش ازرحمتش فرستاد، و ازآسمان آبی پاک کننده نازل کردیم.»
دراین آیه خداوند عالیترین وصف( که همانا طهارت و پاکیزگی می باشد) را به آب نسبت می دهد، همان وصفی که دارندگان آن محبوب و مورد رحمت خداوند وجود هستند:
«...ان الله یحب التوابین ویحب المتطهرین» (البقره- 222)
«...خداوند، توبه کنندگان رادوست دارد، وپاکان را (نیز) دوست دارد.»
آب نیز طاهرومطهر است ومی تواندنزدیک کننده وعامل تقرب یافتن بندگان به مصدر لایزال الهی باشد.
جریان آب:
« قل أرأیتم ان اصبح ماؤکم غورا فمن یاتیکم بماء معین» (الملک- 30)
« بگو: به من خبردهید اگرآبهای(سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه کسی می تواند آب جاری و گوارا دردسترس شما قرار دهد؟!»
دراین آیه شریفه خداوند نکته ای جدی و مهم راطرح می کند که مسأله غور الماء وافت منابع آبی کره زمین وبه عبارتی کاهش سطح ایستابی منابع آب می باشد.