این فصل ، سه نوع سیستم ، به ویژه روش های تدریس انفرادی موجود در آنها را بحث و بررسی خواهیم کرد . با وجود این باید تاکید کرد که سیستم طبقه بندی که در زیر انجام گرفته صرفا به منظور راحتی مطالعه است .
سیستم های موسسه مدار :
در اغلب مدارس ، دانشگاهها و موسسات آموزشی ، بعضی از فعالیت های مربوط به انفرادی سازی یادگیری را در داخل یک سیستم کلی معلم / موسسه مدار می توان انجام داد . میزان انفرادی سازی در سیستم دوره های آموزشی سنتی ( که از یادگیری انفرادی به منظور فعالیت های ترمیمی و حمایتی خبری نیست یا بسیار محدود است ) با دوره های آموزشی کاملا انعطاف پذیر ( که کاملا فراگیر مدار است ) به طور قابل ملاحظه ای فرق می کند .
ساده ترین و معمول ترین روش برای فراگیران چه در خانه ، چه در کلاس و چه در کتابخانه (( مطالعه به روش سازمان نیافته )) است . این مطالعه ممکن است به طور فعال به وسیله معلمان تشویق شود یا بر حسب نظر و انگیزه خود یادگیرنده انجام پذیرد لکن در هر دو مورد ، شیوه کار به صورت خود آهنگ و نسبتا انعطاف پذیر است . مطالعه سازمان نیافته ممکن است برای مطالعه (( سراسری )) یک موضوع و برای گسترش دید فراگیر خیلی مفید باشد ، با وجود این ، این روش ممکن است بر حسب زمان ، کوشش و نتایج ، مقرون به صرفه و مناسب نباشد ، مگر اینکه فراگیر اهداف را دقیقا در ذهن خود معین سازد .
به این لحاظ ، (( مطالعه هدایت شده )) امتیاز جداگانه ویژه ای دارد . زیرا که در این روش توجه فراگیران دقیقا بر جنبه هایی از موضوع متمرکز می شود که مرتبط و مهم در نظر گرفته شده است . (( مطالعه هدایت شده )) به نوبه خود ممکن است به عنوان یک روش تدریس اولیه یا با عنوان وسیله ای به منظور حمایت از روش های توضیحی سنتی مورد استفاده قرار گیرد و همچنین ممکن است به عنوان شالوده اساسی برای مباحث کلی کلاس و کارهای عملی آینده یا برای بعضی از جلسات (( حل مسئله )) به کار گرفته شود .
با استفاده از امکانات موجود در کتابخانه یا مرکز منابع موسسه ، فعالیتهای منسجم و زیادی جهت تهیه مواد یادگیری انفرادی (( جبرانی یا حمایتی )) می تواند انجام پذیرد . به عنوان مثال از این طریق ، فراگیرانی که در ادراک موضوعات درسی تدریس شده به روش های سنتی در کلاس با مشکل مواجه هستند می توانند به یکسری از بسته های یادگیری سازمان یافته راهنمایی شوند . در این بسته ها یک موضوع به شیوه های مختلف غیر از شیوه معلم ، طراحی شده و این امکان را برای فراگیران فراهم می آورند تا مشکلاتشان را به روش مناسب حل نمایند . بسته های آموزشی ممکن است درقالب متن کتابی ، دیداری – شنیداری یا حتی رایانه ای باشند. اما در هر شکل آنها همواره به منظور تکمیل و حمایت از روش های تدریس سنتی مورد استفاده قرار می گیرند نه جانشین آنها . دیگر فراگیران نیز ، به غیر از آنهایی که واقعا مشکل دارند ، می توانند به صورت اختیاری از این بسته ها استفاده کنند. در واقع تحقیقات مربوط به استفاده فراگیران از رویکرد جبرانی حمایتی در یادگیری انفرادی نشان می دهد که فراگیرانی که از توانایی متوسط برخوردارند بیشتر از فراگیران ضعیف ، که مواد اساسا برای آنها طراحی شده ، از مواد یادگیری استفاده می کنند .
محاسن و امتیازات اصلی یک چنین سیستمی این است که فراگیران در روش های بدیلی به موضوعات درسی که تدریس می شود دسترسی پیدا می کند و فراگیران ضعیف از یک پشتیبانی ویژه به عنوان یک روش یادگیری ایده آل و مطلوب برخوردار می شوند .
عیب این سیستم این است که بسته های یادگیری مناسب قابل دسترس ، که تمام جنبه های دوره آموزشی را تحت پوشش قرار دهد ، خیلی نادر است . جدی ترین مشکل سیستم این است که فراگیرانی که با استفاده از بسته های یادگیری انفرادی می توانند استفاده بیشتری ببرند عملا تعدادشان خیلی کمتر است ، یعنی آنهایی که از کلاسهای جمعی استفاده می کنند تعداد قابل ملاحظه ای را شامل می شوند ، دیگر محدودیت سازماندهی در جهت یادگیری انفرادی ، سازگار نمودن آن با چهار دیواری کلاس های سنتی در موسسه است . چنین (( فعالیت های کلاسی انفرادی )) در مدارس عمل می کنند . در این کلاس ها ، اساسا معلمانی اداره کننده منابع و فرصتهای یادگیری فراگیران هستند که دانش آنان ممکن است در سطوح مختلفی باشد . مواد یادگیری مورد استفاده در انواع و شکل های مختلف وجود دارد اما به عنوان یک قاعده کلی ، این مواد کاملا محتوا – مدار و سازمان یافته هستند .
یک روش فراگیر مدار بسیار متداول که در تمام سطوح تعلیم و تربیت از مدارس ابتدایی گرفته تا آموزش عالی قابلیت کاربرد را دارند (( پروژه ها )) می باشند که نسبتا طولانی می باشند و از یک بعداز ظهر تا سه یا چهار سال می تواند ادامه داشته باشد و فراگیران هم به صورت مستقل و هم در داخل یک گروه کوچک می توانند فعالیت کنند . این پروژه ها شامل تحقیقاتی هستند که به وسیله خود فراگیران انجام می گیرد . در اینجا موضوع تحقیق هم به وسیله شخص فراگیر و هم از طریق مشورت با معلم یا سرپرست انتخاب می شود . در سرتاسر پروژه نقش کارکنان دست اندر کار تدریس نقش مشاوره ای است تا معلمی و تعلیمی ، در این نقش فراگیران مسئولیت بیشتری در تصمیم گیری دارند و می توانند تاثیر زیادی در پیشرفت شان داشته باشند .
پروژه ، روش یادگیری فعالی است که فراگیران در آن فرصت می یابند از قوه ابتکار خود کمال استفاده را بکنند و کاربردهای عملی یک موضوع را مشاهده نمایند ، محدودیت های حوزه موضوعی را پیدا کنند ، حوزه مطالعه خاص را به طور دقیق و عمیق بررسی نمایند و مسئول سازماندهی فعالیت های خود باشند . نقص این روش مشکل بودن ارزیابی مناسب از فعالیت های فراگیر است . این کار اغلب از طریق رتبه بندی و نمره دادن به برون دادهای ( محصولات ) پروژه ( یعنی گزارش ، مقاله ، برنامه ریزی رایانه ای ، مدل و غیره ) انجام می پذیرد . اما این نمره نمی تواند دقیقا فعالیت های انجام یافته را منعکس کند . زیرا که کیفیت فعالیت و نحوه انجام کار و برنامه ریزی واقعی نسبت به محصولات نهایی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و از مهم ترین بازده های آموزشی به حساب می آیند .
روش های مطالعه انفرادی هدایت شده مستلزم مطالعه دانش آموز در خارج از کلاس ( به عنوان مثال مطالعه در کتابخانه ، در مرکز منابع موسسه یا در خانه ) با استفاده از یک رشته مواد یادگیری از قبل آماده شده دقیق ( متون کتابی ، مواد دیداری – شنیداری ) برای نیل به اهداف بیان شده می باشد. معمولا یک (( راهنمای مطالعه )) سازمان یافته در اختیار فراگیران قرار می گیرد که این راهنمای مطالعه آنها را به طرف مواد یادگیری مناسب راهنمایی می کند و تکالیف و دیگر تمرینات لازم را برای آنها فراهم می آورد .
استفاده از (( مطالعه انفرادی هدایت شده )) در قسمت هایی از بعضی دوره ها ، دست اندر کاران تدریس را قادر می سازد تا به روش های مختلف از جدول زمان بندی شده خود استفاده کنند و به جای اینکه جلسات کلا به انتقال اطلاعات اختصاص یابد ، که در اغلب دوره ها ی سنتی چنین است از وقت کلاس به منظور حل مشکلات انفرادی فراگیران و تدارک فعالیت های ترمیمی ( جبرانی ) مناسب می توانند استفاده کنند .
در بعضی از دوره های موسسه مدار ، روش های یادگیری خود – آموز تقریبا جایگزین رویکرد های سنتی شده اند ، این نوع طرح های یادگیری اصطلاحا (( سیستم های آموزشی شخصی )) نامیده می شود .