امام در لغت به معنای پیشوا می‌باشد، راغب می‌گوید: امام آن کسی است که از او پیروی و به وی اقتدا می شود، خواه انسان باشد یا کتاب یا غیر آن. حق باشد یا باطل.[1]و جماعت به معنای گروهی که گرد هم آمده‌اند. امام جماعت در اصطلاح کسی است که در بین گروهی که می‌خواهند نماز اقامه کنند جلوتر از همه بایستد و دیگران به او اقتدا کنند. شرایطی که باید در امام جماعت یافت شود:[2]
1) بالغ باشد[3]
2) عاقل باشد: لذا اگر کسی جنون داشته باشد نمی‌تواند امام جماعت بشود بله اگر دیوانه ادواری باشد در حال افاقه می‌تواند امام جماعت باشد
3) زن ازاده نباشد: امام صادق (ع): می فر مایند هیچ یک از شما پشت دیوانه و زنازاده نماز نخواند
4) ایمان: منظور عقیده به امامت امامان دوازده‌گانه شیعه می‌باشد. لذا به غیر از اینها نمی‌توان اقتدا کرد مگر از روی تقیه باشد در نامه امام رضا (ع) به مأمون آمده: فقط به اهل ولایت اقتدا می‌شود.
5) عدالت: در کتاب حدائق الناظره نوشته: هیچ خلافی بین اصحاب امامیّه در شرط بودن عدالت امام جماعت وجود ندارد و اجماعهای بسیاری بر آن ذکر شده بلکه از بعضی سنّی‌ها نیز ادعای اجماع اهل بیت بر آن شده و عدالت صفتی نفسانی است که باعث دوری از گناهان کبیره و اصرار نکردن به گناهان صغیره است.
6) مرد بودن امام جماعت (در صورتی که یکی از مأمومین مرد است) بنابراین زن برای زن می‌تواند امامت کند؛ از امام صادق (ع) روایت شده: امامت زن برای زنان اشکال ندارد.
7) اگر مأمومین ایستاده نماز می‌خوانند امام جماعت نشسته نباشد و برای مأمومین که نشسته نماز می‌خوانند نماز امام به حالت خوابیده نباشد.