مایکروسافت
تأسیس
۴ آوریل ۱۹۷۵
آلبوکرکی، نیومکزیکو، ایالات متحده آمریکا[۱]
موسس(ها)
بیل گیتس
پل آلن
شعبهٔ مرکزی
ردموند، واشنگتن
محدودهٔ فعالیت
جهانی
افراد مهم
بیل گیتس (مؤسس و مدیر اجرایی)[۲]
استیو بالمر (مدیرعامل)
ری آزی (مدیر معماری نرم افزار)
زمینه فعالیت
نرم افزار رایانه
نشر
تحقیق و توسعه
سخت افزار
بازی‌های رایانه‌ای
محصولات
مایکروسافت ویندوز
مایکروسافت آفیس
ویژوال استودیو
ایکس‌باکس
ویندوز موبایل
درآمد
۵۱.۱۲ میلیارد دلار (سال ۲۰۰۷)
تعداد کارکنان
۸۹٬۸۰۹ در ۱۰۵ کشور (۲۰۰۸)
شعار
Your potential ، Our passion
وب‌گاه
www.microsoft.com
شرکت مایکروسافت (به انگلیسی: Microsoft Corporation)
یک شرکت آمریکایی چند ملیتی با ۸۹۰۰۰ کارمند در ۱۰۵ کشور دنیا است که در زمینه فناوری‌های رایانه‌ای فعالیت می‌کند. درآمد سالیانهٔ این شرکت در سال ۲۰۰۷ میلادی ۵۱٫۱۲ میلیارد دلار بود. [۳] مایکروسافت در زمینهٔ طراحی، توسعه، ساخت، صدور مجوز، پشتیبانی و ارائهٔ خدمات نرم افزاری برای وسایل کامپیوتری فعال است.[۴][۵] دفتر مرکزی مایکروسافت در ردموند، واشنگتن در ایالات متحده آمریکا قرار دارد.
پرفروش‌ترین محصولات مایکروسافت سیستم عامل ویندوز و نرم افزار مایکروسافت آفیس هستند. در راستای شعار اصلی شرکت یعنی «یک کامپیوتر روی هر میز و در هر خانه، که نرمافزارهای مایکروسافت را اجرا کند»[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲] این دو محصول با سهمی حدود ۹۰٪ در سال ۲۰۰۳ برای مایکروسافت آفیس و در سال ۲۰۰۶ برای ویندوز جایگاه مهمی در بازار فروش محصولات کامپیوترهای شخصی و کامپیوترهای رومیزی پیدا کردند. مایکروسافت که در ابتدا کار خود را با ساخت و فروش مفسر بیسیک (Basic interpreters) برای «Altair ۸۸۰۰» شروع کرد. در اواسط دههٔ ۸۰ میلادی با طراحی «MS-DOS» بر بازار سیستم عامل کامپیوترهای خانگی مسلط شد. شرکت سهام خود را وارد بورس کرد و پس از آن با افزایش ارزش سهام آن چهار نفر را میلیاردر و حدود ۱۲۰۰۰ نفر از کارکنان مایکروسافت را میلیونر کرد.[۱۳][۱۴][۱۵]
مایکروسافت امروز حدود ۷۵۰٬۰۰۰ متر مربع است و بیش از ۳۰٬۰۰۰ کارمند دارد. [۱۶] مایکروسافت همواره هدف نقدهای مختلفی از جمله انحصارطلبی بوده که موجب ایجاد دادگاه‌های قضایی بسیاری برای مایکروسافت به علت تجاوز از قوانین انحصار، در وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا و کمیسیون اروپا شد.[۱۷][۱۸]
مایکروسافت علاوه بر بازار سیستم عامل و نرم‌افزار اداری در زمینه‌های دیگر هم فعالیت می‌کند مانند: شبکه تلویزیونی ام‌اس‌ان‌بی‌سی «MSNBC»، سایت اینترنتی «MSN» و دانشنامه چندرسانه‌ای انکارتا. مایکروسافت همچنین در زمینه ساخت سخت افزار رایانه با ساخت محصولاتی مانند موشواره و نیز سرگرمی‌های خانگی از جمله ایکس‌باکس، ایکس‌باکس ۳۶۰، زیون، و «MSN TV» فعالیت دارد. مایکروسافت از گذشته تاکنون با استفاده از روش‌های مختلف مانند گروه خبری «Usenet» و وب، پشتیبانی از نرم افزارهای خود را همواره ادامه داده‌است و جایزهٔ «Microsoft MVP» را به داوطلبینی که در کمک به مشتریان شرکت مفید بوده باشند، اهدا می‌کند.[۱۹][۲۰]
تاریخچه
تأسیس مایکروسافت (۱۹۷۵-۱۹۸۵)
تصویر کارمندان مایکروسافت در سال ۱۹۷۸ از راست به چپ:
بالا: جیم لین، باب والاس، استیو وود
وسط: گوردون لتوین، مارک مکدونالد، باب گرینبرگ، باب او-ریر
پایین: پل آلن، مارلا وود، اندرآ لوئیز، بیل گیتس
بیل گیتس بعد از مطالعه شماره اول ژانویه ۱۹۷۵ مجلهٔ پاپیولار الکترونیکز (Popular Electronics) که حاوی اطلاعاتی در مورد ریزرایانه التیر ۸۸۰۰ (Altair 8800) بود، (التیر ۸۸۰۰ اولین ریزرایانه‌ای بود که وارد عرصه رقابت رایانه‌ای شد.) با «MITS» که سازنده آن بود تماس گرفت و آنان را از ساخت نرم‌افزار برنامه‌نویسی برای «Altair ۸۸۰۰» که نام آن را بیسیک گذاشته بودند، مطلع ساخت.[۲۱] بیل گیتس تا آن زمان نه یک سیستم «Altair» و نه حتی یک مترجم ساده داشت، با این حال در طول هشت هفته قبل از اجرای اولیه نرم‌افزار او و آلن یک برنامهٔ مفسر نوشتند. مترجم در اجرای آزمایشی کار کرد و «MITS» پذیرفت تا بیسیک را بخرد و «Altair BASIC» را روانهٔ بازار کند.
گیتس دانشگاه هاروارد را رها کرد و به آلبوکرکی در نیومکزیکو یعنی جایی که «MITS» قرار داشت رفت و مایکروسافت را در آنجا تأسیس کرد. «مایکرو-سافت» (Micro-soft) در ۲۶ نوامبر ۱۹۷۶ به عنوان علامت تجاری ثبت شد.[۲۱]ولی نام «مایکروسافت» (Microsoft) بدون خط تیره اولین بار توسط بیل گیتس در نامه‌ای که در ۲۹ نوامبر ۱۹۷۵ به پل آلن نوشت، به کار برده شد. اولین دفتر بین‌المللی مایکروسافت در اولین روز نوامبر ۱۹۷۸ در ژاپن با نام «ASCII Microsoft» (با نام فعلی «Microsoft Japan») تأسیس شد.[۲۱]
در ۱ ژانویه ۱۹۷۹ شرکت از آلبوکرکی به مکان جدیدش در بلویو در واشنگتن منتقل شد.[۲۱] استیو بالمر در سال ۱۹۸۰ به شرکت پیوست و بعداً با مدیرعاملی بیل گیتس هم موافقت کرد.[۲۱][۲۱]
مایکروسافت اولین سیستم عامل خود را در ۱۹۸۰ به بازار عرضه کرد. این سیستم عامل که نسخهٔ تغییر یافته‌ای از یونیکس بود با کسب اجازه از شرکت «ای تی اند تی» (AT&T) با عنوان زینیکس (Xenix) به بازار فرستاده شد. زینیکس خیلی فراگیر نبود و در ابتدا فقط توسط نرم‌افزارسازها مورد استفاده قرار می‌گرفت.[۲۲][۲۳] مایکروسافت ورد با عنوان اصلی «مالتی-تول ورد» (Multi-Tool Word) به خاطر رواج ایدهٔ «هر چه می‌بینی، همان را می‌گیری» معروف شد. ورد همچنین اولین برنامه‌ای بود که قابلیت‌هایی همچون نمایش متن‌های بولد را داشت. اولین بار کپی‌های مجانی نسخه نمایشی مایکروسافت ورد به همراه شماره نوامبر ۱۹۸۳ مجله پی‌سی ورلد توزیع شد و با این کار مایکروسافت ورد اولین برنامه‌ای شد که بر روی دیسک همراه یک مجله پخش شد.[۲۴] اگر چه «زی نیکس» هیچگاه مستقیماً به فروش عمومی نرسید با این حال اجازه فروش آن به تعداد زیادی از سازندگان تجهیزات اصلی (OEM) داده شد. در میانهٔ دههٔ ۸۰ میلادی مایکروسافت به طور کامل از تجارت یونیکس خارج شد.[۲۲]
اما موفقیت اصلی مایکروسافت، با سیستم عامل داس (Dos: Disk Operating System) اتفاق افتاد، بعد از مذاکرات بی‌حاصل با «Digital Research»، آی‌بی‌ام قراردادی با مایکروسافت بست تا نسخهٔ جدیدی از سیستم عامل «سی‌پی‌ام» (CP/M) را برای رایانه‌های شخصی آی‌بی‌ام تهیه کند.
مایکروسافت بزرگترین شرکت نرم‌افزاری جهان
مایکروسافت برای این کار یک سیستم عامل مشابه سیستم عامل سی‌پی‌ام با نام «۸۶-DOS» را از شرکت «سیاتل کامپیوتر پروداکتز» و «تیم پترسن» با قیمتی کمتر از ۵۰ هزار دلار خرید. آی‌بی‌ام هم نام آن را به «پی‌سی-داس» (PC-DOS) تغییر داد. به خاطر قوانین کپی‌رایتی که متوجه «سی‌پی‌ام» بود، آی‌بی‌ام «سی‌پی‌ام» را با قیمت ۲۵۰ دلار در کنار «پی‌سی-داس» که ۴۰ دلار قیمت داشت به بازار عرضه کرد و سرانجام «پی‌سی-داس» به خاطر قیمت کمترش به استاندارد تبدیل شد.[۲۵][۲۶] حوالی سال‌های ۱۹۸۳ مایکروسافت با همکاری چند شرکت دیگر کامپیوتری خانگی با نام «MSX» را به بازار عرضه کرد که نسخهٔ داس مخصوص مایکروسافت، با نام «MSX-DOS» را اجرا می‌کرد که در ژاپن، اروپا و آمریکای جنوبی بسیار پرطرفدار شد.[۲۷][۲۸] چندی بعد پس از این که شرکت «Columbia Data Products» با موفقیت بایوس آی‌بی‌ام را شبیه‌سازی کرد، بازار شاهد افزایش چشمگیر کامپیوترهای شخصی مشابه آی‌بی‌ام از طرف شرکت‌هایی همچون «Eagle Computer» و «کامپک» (compaq) بود.[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲] معامله مایکروسافت با آی‌بی‌ام به آن اجازه می‌داد که امکان توزیع و فروش نسخهٔ «داس» مخصوص خود یعنی «MS-DOS» را داشته باشد، به همین دلیل مایکروسافت با فروش سیستم عامل خود در بازار داغ سیستم عامل برای رایانه‌های مشابه آی‌بی‌ام از یک شرکت کوچک به یکی از بزرگترین شرکتهای نرم‌افزاری در صنعت رایانه‌های خانگی تبدیل شد.[۳۳]
با عرضه موشواره‌ی مایکروسافت در دوم می ۱۹۸۳ مایکروسافت تولیدات خود را توسعه بخشید. ادامهٔ این توسعه با ایجاد قسمتی برای نشر کتاب به نام «مایکروسافت پرس» در یازدهم ژوئیهٔ همان سال همراه بود.[۲۱]
ظهور ویندوز
نشان ویندوز در حال حاضر
زمانی که شرکت «کامپک»، بایوس آی‌بی‌ام را گرفت. به دنبال این اتفاق، مایکروسافت بر آن شد که جایگاه آی‌بی‌ام را در بازار سیستم عامل بگیرد. آنها سیستم عامل «ام‌اس-داس» را طراحی کردند که در پی‌سی‌های غیر آی‌بی‌ام قابل استفاده بود. نسخه ابتدایی ویندوز در نوامبر ۱۹۸۵ به بازار آمد که در واقع، همان نسخه گرافیکی «ام‌اس-داس» بود. دو سال بعد مایکروسافت اعلام کرد که نسخهٔ آخر ویندوز یعنی ویندوز ۳ را در سال‌های نخست دهه۹۰ به بازار خواهد فرستاد. مایکروسافت در می ۱۹۹۱ رسماً اعلام کرد که شراکت بر سر اواس‌تو به پایان رسیده و مایکروسافت از این به بعد، همه تلاش خود را صرف ویندوز خواهد کرد. همزمان با این تحولات، مایکروسافت یکی دیگر از محصولات خود یعنی مایکروسافت آفیس را ارائه نمود. مایکروسافت آفیس به همراه مایکروسافت ورد و مایکروسافت بوک شلف که یک مجموعه مرجع بود، محتویات نخستین دیسک شرکت مایکروسافت را تشکیل می‌دادند. ویندوز ۱/۳ در نوامبر ۱۹۹۲ به بازار عرضه شد که در عرض دو ماه، سه میلیون کپی فروخت. یک سال بعد، ویندوز مهم‌ترین سیستم عامل گرافیکی در تمام دنیا بود و مجله ٔفورچون، مایکروسافت را مبتکرترین کمپانی در ایالات متحده در سال ۱۹۹۳ نامید.