اپیدمی استفاده از سیستم پیام کوتاه در تلفن های همراه حالا دیگر آن را نه به عنوان یک وسیله ارتباطی بلکه شاید به وسیله ای برای تفریح و سرگرمی تبدیل کرده است. کافی است نگاهی گذرا به آخرین آمارهای ارائه شده از سوی مسؤولان داشته باشیم تا متوجه شویم هر ایرانی که یک دستگاه تلفن همراه دارد حداقل در هفته بین ۹ تا ۱۰ پیام کوتاه ارسال یا دریافت می کند. براساس آمار شرکت ارتباطات سیار هر هفته به طور متوسط ۱۵۰ میلیون SMS میان ایرانیان داخل کشور رد و بدل می شود که تنها ۲۰ میلیون آن ناموفق بوده است. در حال حاضر ۸ میلیون کاربر سیستم پیام کوتاه در کشور وجود دارد که براساس آمار، اوج مصرف شان بین ساعات ۲۲ تا یک بامداد است. این آمارها نشان می دهد فضای آزاد SMS برای مخاطبان نوعی قدرت نمایی شخصی را به وجود آورده که باعث علاقه مندی هر چه بیشتر مردم به این پدیده شده است؛ به خصوص جوانان که بیشترین استفاده کنندگان سرویس SMS هستند. همچنین استفاده از تصاویری فانتزی و کلمات اختصاری گونه ای دیگر از ارتباط را بین مخاطبان هزاره سوم در ایران و دنیا رقم می زند.
قاعده های کلامی در SMS شکسته می شود و اختیار عمل و آزادی افراد بیشتر شده است. SMS حتی وارد عرصه سیاست هم شده و حوزه های رسمی جامعه را به گونه ای جدی تحت تأثیر فرهنگ وفضای ویژه خود قرار داده است. SMS حتی با ارائه تصاویر خنده دار و در عین حال تلخ باورهای نادرست اجتماع را به گونه ای جدی مورد سؤال قرار می دهد و به راحتی ساختارهای از پیش تعریف شده مسلط جامعه را نادیده می گیرد و این موضوع باعث شده است وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به فکر چاره اندیشی جدی در زمینه کنترل SMSها به ویژه در امور سیاسی باشد. امروزه سیستم پیام کوتاه به عنوان راهکاری تازه برای سرعت بخشیدن به امور روزمره و حتی انجام امور مالی و اداری به طور جدی نظر کارشناسان اهل فن را به خود جلب کرده است تا جایی که حالا دیگر بسیاری از آگهی های بازرگانی ، انجام عملیات بانکی و سایر امور اداری را تسهیل کرده و به راحتی در اختیار مخاطبان خود قرار می دهد اما تفاوت آگهی هایی که ازطریق SMS در ایران به مخاطبان ارسال می شود با دیگر کشورها در این است که در تمام دنیا ارسال آگهی به هر تلفن همراه منوط به رضایت مالک آن است و گیرنده SMS می تواند طبق قوانین آن کشور از فرستنده آگهی شکایت کند و در ازای آن غرامت کسب نماید اما درایران به راحتی پیام کوتاه برای تمام دارندگان تلفن همراه فرستاده می شود و به حقوق بهره برداران و کاربران تلفن همراه نیز توجه نمی شود.
سیستمی محبوب برای همه
عمده ترین مصرف کنندگان سیستم پیام کوتاه در ایران جوانان هستند و در نبود بسیاری از امکانات اولیه برای پرکردن اوقات فراغت، خیل عظیمی از دارندگان جوان تلفن همراه ترجیح می دهند با ارسال و دریافت تازه ترین جوک ها و لطیفه ها و قصه های کوتاه که گاه رنگ و بوی سیاسی نیز به خود می گیرد اوقات فراغت خود را بگذرانند.
به طوری که یک مقام آگاه در مرکز SMS ایران اعلام کرده است حدود ۱۷۰ میلیون SMS از روز ۲۹ اسفندماه تا پایان روز ۶ فروردین ماه در شبکه تلفن همراه کشور جابه جا شده است که حدود یک میلیارد و هشتصدمیلیون تومان درآمد از این طریق برای دولت ایجاد شده است که شاید اگر شبکه تلفن همراه مشکلی نداشت درآمد حاصل از SMS برای دولت به مراتب بیش از این می بود.
تعاملات درون گروهی
از ویژگی های قابل تأمل کاربردی SMSدر ایران می توان به جایگزینی بسیاری از تعاملات درون گروهی و دستاویز قراردادن این سیستم مخابراتی به جای مراودات رودررو و چهره به چهره اشاره کرد. در این باره حبیب معظمی گودرزی متخصص علوم ارتباط می گوید: سرگرمی و نیاز جوانان به نشاط یکی از دلایل گسترش این سیستم است و البته لطیفه، بذله گویی، جذابیت آفرینی و کشش زا بودن SMS برای فرستنده از دیگر دلایل گسترش SMS در بین جوانان است. وقتی یک دارنده تلفن همراه احساس کند که نسبت به متنی که می فرستد عده ای جذب می شوند و خود آن فرستنده نیز مورد توجه قرار می گیرد، این یک امتیاز برای فرستنده است خصوصاً این موضوع در بین گروههای سنی جوان بیشتر شایع است.
از نظر او: از دیگر ویژگی های برتر SMS که باعث گسترش آن در بین تمام اقشار جامعه شده ارزان بودن این سیستم و جدید بودن آن است. سرویس پیام کوتاه به دلیل جدید بودن برای جوانان کنجکاوبرانگیز است، خصوصاً برای جوانانی که گرایش شدیدی به نوآوری و تنوع بخشی در زندگی روزمره خود دارند.
معظمی با اشاره به اینکه سیستم پیام کوتاه در جهت خواسته های طرفین عمل می کند، می گوید: سیستم پیام کوتاه برعکس تلفن ثابت شرایط تطبیق خوبی با زندگی ماشینی دارد. کوتاه بودن پیام با شرایط زمانی و زندگی ماشینی عصر ما به گونه ای است که افراد جامعه در این شرایط می خواهند در کوتاه ترین زمان مقصود خود را بیان کنند و از لحاظ ارتباطی سرعت بیان (SMS) همانند تنظیم خبر در لید است.
به گفته او در شرایط زمانی کنونی، تلفن همراه و فرستادن پیام کوتاه جزو اولین سرگرمی های روزانه جوانان محسوب می شود و یکی از مشغولیات زمانی ذهنی آنها مبادله SMS است و البته دسته دیگری هم هستند که از سیستم SMS به فراخور نیازی که دارند استفاده می کنند.
معظمی تأکید می کند: ادبیاتی که در سیستم پیام کوتاه استفاده می شود به خصوص در بین گروههای سنی جوان ادبیات خاص، غیررسمی و قابل تأمل است که در مبادلات متن های SMSادبیات تناقض به فراوانی دیده می شود. آرایه تناقض باعث می شود که SMS در بین جوانان گسترش پیدا کرده و از جذابیت و کشش بالایی برخوردار باشد.
حریم خصوصی
یکی از عوامل تسریع صنعت موبایل و سیستم پیام کوتاه در کشور موج جهانی شدن و خصوصی سازی بود که به گسترش و توسعه مخابرات و نفوذ تلفن همراه در جامعه کمک کرد به طوری که در برخی کشورهای جهان سوم ضریب نفوذ تلفن همراه بیشتر از تلفن ثابت است که البته استفاده از سرویس پیام کوتاه در این باره بی تأثیر نیست. این پیام ها می تواند لطیفه یا احوالپرسی با یکدیگر باشد که در ایران نیز بیشترین کاربرد را دارد. شاید مهمترین دلیل برای گسترش سیستم SMS در کشور به وجود آمدن عرصه آزادی برای برخی از اقشار باشد و نوعی حریم خصوصی و استقلال فردی را برای افراد به وجود آورده که پیش از آن وجود نداشته است