بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد دماسنج های بی غلاف برای گرماسنج ها که نخستین بار در سال 1354 تهیه گردید براساس پیشنهادهای رسیده و بررسی و تائید کمیسیون فنی اندازه شناسی برای اولین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت و در یازدهمین جلسه کمیته ملی استاندارد اندازهشناسی , اوزان و وسایل سنجش مورخ 66/9/30 تصویب شد , اینک به استناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه سال 1349 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا فواصل معین مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود .
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از منبع زیر تهیه گردیده است :
ISO 651 – 1975
دماسنجهای ساقه بی غلاف برای گرماسنجها
1 هدف و دامنه کاربرد
این استاندارد ویژگیهای لازم آن دسته از دماسنجهای بی غلاف و با گستره کم , ویژه استفاده در پمپ گرماسنجی و سایر موارد اندازهگیری دقیق تغییر دما را تعیین میکند . این دماسنجها دارای زینهبندی کمکی در صفر درجه سلسیوس نیستند و به همین جهت برای اندازهگیری مطلق دما مناسب نمیباشند . ( اندازهگیری مطلق دما معمولا در گرماسنجی مورد نیاز نیست ) مگر آنکه بلافاصله قبل از استفاده با دماسنج استاندارد مقایسه شده باشند .
2 نوع دماسنج
این دماسنجها باید جیوهای و بی غلاف بوده و پشت آنها لعاب داده شده باشد .
3 مقیاس دما
این دماسنجها باید مطابق با مقیاس سلسیوس همانگونه که در تعریف جاری مقیاس بین المللی عملی دما آمده است و توسط کنفرانس عمومی اوزان و مقیاسها پذیرفته شده است و نیز برطبق سیستم بین المللی یکاها , درجهبندی شود .
4 فروبری
این دماسنجها بهتر است برای استفاده در حالت فروبری کلی 1 کالیبره شوند ( یعنی قرائت در صورتی درست است که دماسنج قائم باشد و حداقل تا انتهای ستون مایع در محیطی که اندازهگیری دمای آن مورد نظر است فرو رفته باشد). اما کالیبره کردن برای استفاده در حالت فروبری بخشی 2 بنا به درخواست مصرف کننده مجاز است . در دماسنج فروبری بخشی باید یک خط که حداقل نصف محیط دور ساقه دماسنج را دربرگیرد در ترازی که برای فروبری در نظر گرفته شده است , حک شود .
5 شیشه
شیشه باید چنان انتخاب و به عمل آورده شود که پس از تکمیل مشخصات زیر را دارا باشد :
5 1 تنشهای داخلی در شیشه باید چنان کاهش یابد که امکان شکستن آن در اثر تغییرات ناگهانی دما و ضربه به حداقل برسد .
5 2 بلافاصله بعد از اینکه دماسنج برای مدت 15 دقیقه در دمائی که 30ºC بیش از پائینترین دمای آن است گرم و سپس به طور طبیعی در هوا خنک شود , مقدار تصحیح در قرائت دماسنج در پائینترین دمای گستره اسمی نباید بیش از 0/02ºC تغییر کند .
5 3 کیفیت روشنی در خواندن زینهها نباید در اثر فرآیند بلورسازی یا تارشدگی کاهش یابد