فصل اول : ویندوز XP
معرفی ویندوز XP و ویژگی های آن
ویندوز یکی از محبوب ترین سیستم های عامل موجود در دنیای کامپیوتر است. علت این محبوبیت رابط گرافیکی کاربر (GUI) این سیستم عامل می باشد . ویندوز به کاربران این امکان را میدهد تا فرامین را از طریق کلیک کردن روی آیکون ها اجرا نماید و با برنامه های دلخواه خود را داخل پنجره ها کار و تبادل اطلاعات نمایند .
ویندوز طوری طراحی شده است که سیستم عامل برای شما کار میکند نه شما برای سیستم عامل.
در ویندوز یکسری توابع مستقیم روی Desktop و PC های قابل حمل قرار داده شده است که استفاده از سیستم را سریعتر، آسانتر و مطمئن تر کرده است .
نحوه شروع و پایان کار ویندوز
چنانچه ویندوز قبلاً روی سیستم شما نصب شده است برای بالا آوردن و شروع کار ویندوز در صورت داشتن Pasword مراحل زیر را طی کنید :
1- کامپیوتر خود را روشن کنید و منتظر بمانید تا ویندوز اجرا شود و کادر پرسشی «اسم رمز» ظاهر شود.
2- با وارد کردن صحیح اسم رمز وارد محیط ویندوز میشوید .
3- ویندوزمحیط کار را همرته با آیکون ها ، نوار کار و منوی شروع نشان می دهد (شکل1-1)
برای خروج از ویندوز و خاموش کردن کامپیوتر خود مراحل زیر را طی کنید :
روی کلید start از نوار اصلی صفحه ویندوز کلیک کرده و گزینه Turn off computer را انتخاب کنید .
روی گزینه Turn off کلیک کنید تا کامپیوتر خاموش شود .
گزینه های دیگری نیز در پنجره Turn off وجود دارد:
گزینه Standby : برای اینکه سیستم را به حالت انتظار ببریم . این گزینه برای صرفه جویی در مصرف برق بوده و به محض زدن یک کلید صفحه کلید یا حرکت ماوس دوباره سیستم شروع به کار میکند .
گزینه Restart : برای شروع مجدد کامپیوتر بدون پایین آوردن کامل آن است .(شکل2-1(
3-1 آشنایی با محیط کار و مفاهیم اولیه ویندوز
همانطور که در شکل 1-1 مشاهده می کنید قسمت های مهم این صفحه عبارتند از :
دکمه start : در این صفحه در گوشه سمت چپ پایین دکمه شروع برای فعال کردن منوی start به منظور اجرای برنامه ها، تغییر تنظیمات سیستم ، جستجو در اینترنت و یافتن فایلها ، بروزرسانی سیستم و دستیابی به اطلاعات راهنما استفاده میشود.
نوار وظیفه ( Taskbar ) :این قسمت نواری است که در قسمت پایین صفحه قرار داشته که از آن برای سازمان دهی برنامه ها و فایلها و همچنین نگه داری عنوان تمام پنجره های فعال استفاده میشود . در سمت راست این نوار اطلاعات مربوط به ساعت ، تاریخ ، ولوم صدا و ... نمایش داده شده است .
Desktop : ناحیه کار اصلی در ویندوز است .
آیکون : آیکون ها در واقع معرف فایل ها ، پوشه ها ، برنامه ها و سایر موضوعاتی هستند که با آنها سرو کار داریم. بعضی از این آیکونها ، آیکونهای استاندارد ویندوز هستند مثل my computer و بعضی هم به محض نصب نرم افزارهای مختلف ایجاد میشوند .
علاوه بر موارد فوق که در صفحه اصلی ویندوز موجود میباشد می توان به مفاهیم و کلمات کلیدی ویندوز هم اشاره کرد :
کلیک کردن : فشردن کلید سمت چپ ماوس را گویند .
دابل کلیک : به فشردن کلید سمت چپ ماوس دو بار متوالی گویند .
کشیدن و رها کردن Drag and Drop) ) : فشردن کلید سمت چپ ماوس روی یک موضوع و نگه داشتن آن ) (Drag و جابجایی ماوس به محل جدید (Drop) گویند.
پوشه (Folder) در ویندوز برای سازمان دهی فایل ها از پوشه استفاده می شود.
میانبر (Shortcut) : برای دسترسی و اجرای آسان برنامه ها میتوان از یک میانبر استفاده کرد .
توانایی کار با اجزای پنجره ها :
اساسی ترین خاصیت سیستم عامل ویندوز کار کردن با پنجره ها می باشد . شکل (3-1) یک نمونه پنجره و اجزای مهم آن نمایش داده میشود :
حداقل رسانی یک پنجره (Minimize) : یک دکمه در گوشه سمت راست بالای پنجره بوده که در صورت کلیک کردن روی آن پنجره از روی صفحه نمایش نا پدید میشود ولی برنامه به اجرای خود ادامه خواهد داد . در صورتی که روی دکمه ای که با نام پنجره روی نوار وظیفه ویندوز مشخص شده کلیک کنیم پنجره دوباره به وضعیت قبلی بر می گردد .
حد اکثر رسانی یک پنجره (Maximize) : یک دکمه در گوشه سمت راست بالای پنجره بوده که در صورت کلیک کردن روی آن پنجره به اندازه کل صفحه نمایش بزرگ می کند.
تغییر اندازه یک پنجره (size) : اگر بخواهیم پنجره را به اندازه دلخواه کوچک یا بزرگ کنیم کافی است ، روی یکی از حاشیه های پنجره کلیک کرده و آن را در جهت دلخواه حرکت دهیم ، اگر بخواهیم اندازه پنجره را در جهت افقی و عمود به طور همزمان تغییر دهیم روی یکی از چهار گوشه پنجره کلیک کرده وDrag میکنیم .عمل فوق علاوه بر این توسط گزینهsize کادر کنترل نیز انجام پذیر میباشد .
بستن یک پنجره فعال (close) : یک دکمه در سمت راست بالای پنجره بوده که در صورت کلیک کردن روی آن پنجره را می بندد .
جابجایی با انتقال یک پنجره (Move) : در ویندوز امکان جابجایی پنجره ها وجود دارد . به این روش می توان پنجره ها را به هر ترکیب دلخواه کنار هم قرار داد . برای جابجایی یک پنجره کافی است روی نوار عنوان آن کلیک کرده و در جهت دلخواه آن را Drag کرده و در محل دلخواه کلید ماوس را رها میکنیم . گزینه Move از منوی کنترل این کار را نیز انجام میدهد .
نوار پیمایش افقی و عمودی (Horizontall & Vertical scroll bar ) : در صورتی که پنجره شامل اطلاعاتی است که پهنای آن از پهنای افقی یا عمودی حطی پنجره بیشتر باشد میتوان به کمک نوار افقی یا عمودی پیمایش بدون نیاز به بزرگ کردن اندازه پنجره محتوای پنجره را از طریق جابجایی افقی یا عمودی مشاهده نمود . شکل (4-1) این نوار ها را نشان میدهد .
انتقال به بالا
نوار پیدایش عمود
انتقال به راست انتقال به چپ
انتقال به پایین
نوار پیمایش افقی
باز گشت به اندازه قبلی(Restore) : یک دکمه در گوشه سمت راست پنجره ای که به حداکثر اندازه خود رسیده که کلیک کردن روی آن باعث میشود که اندازه پنجره به وضعیت قبل از به حداکثر رسانی برگردد .
نوار عنوان (Title bar) : نواری در بالای لبه هر پنجره که نام آن پنجره را نمایش می دهد با کشیدن این نوار می توانیم پنجره را بر روی صفحه نمایش جابجا کنیم .
شکل(5-1)
بستن حداکثر حداقل نوار عنوان برای انتقال با ماوس کادرکنترل
نوار ابزار (toolbar) : نوار ابزار شامل مجموعه ای از دکمه ها میباشد که هریک از آنها معرف فرمانی بخصوص است که اگر روی هر کدام از آنها کلیک کنیم ، فرمان مربوطه اجرا می شود . نسخه های مختلف ویندوز از نوار های گوناگونی استفاده میکنند. در ویندوز XP معمولا از سه نوع نوار زیر استفاده میشود .
ابزار آدرس مکان وارد کردن یا انتخاب آدرس یا مسیر مربوط به یک پوشه را فراهم میسازد . در این قسمت میتوانیم مسیر را هم تایپ کرده و هم با کمک نوار پیمایش عمودی سمت راست آدرس مسیر را انتخاب میکنیم. با با کلیک کردن روی هر کدام از فایلها و پوشه های این ساختارمی توان آن را اجرا یا انتخاب نمود .
5-1 آشنایی با مرتب کردن پنجره های Desktop
هنگامی که چندین پنجره را همزمان باز کرده باشیم می توانیم آنها را به صورت آبشاری ، افقی و عمودی کنار هم در Desktop مرتب کرد .
در روش آبشاری پنجره ها به صورت آبشاری روی یکدیگر به گونه ای قرار می گیرند که حاشیه های بالا و سمت چپ همه آنها همواره دیده می شوند .
(تصاویر و نمودار و جداول در فایل اصلی موجود است)