اِنَّ هذا القُرآن یَهدی لِلَّتی هِیَ اَقوَم1
همانا این قرآن خلق را به استوارترین راهها هدایت می کند .
در قرآن کریم آیات بسیاری در رابطه با خداشناسی از طریق علم وجود دارد خداوند مکرراً به اجزای طبیعت اشاره می کند و هر کدام را آیه و نشانه ای از وجود لایزال خود می داند از بزرگترین جزء کائنات تا ریزترین ذره همه و همه را دلایل قابل توجهی می داند برای کسانی که تعقل و تفکر در آیات الهی می کنند :
...ان فی ذلک لایات لقوم یتفکرون، ... یعقلون، ... یسمعون، ... وبا عباراتی امری و پرسشی انسان را مورد خطاب قرار می دهد و از او می خواهد که در آفاق و انفس تعمق و تفکر کند و همواره کسانی را که نسبت به آیات و نشانه های او بی توجهند شماتت می کند و می فرماید :
و کاَیّن من آیه فی السموات و الارض یمرون علیها و هم عنها معرضون 2
چه بسیار نشانه و آیه که در آسمانها و زمین وجود دارد ( انسانها ) از آن می گذرند و ( بی توجه ) به آن پشت می کنند .
در کلامی دیگر می فرماید : « اگر آب دریا برای نوشتن کلمات پروردگار مرکب شود ، پیش از آنکه کلمات الهی به آخر برسد دریا خشک خواهد شد هر چند دریایی دیگر ضمیمه آن شود .» 3
از طرفی دائماً سفارش به سیر وسفر در زمین برای دیدن آثار وجود پروردگار می کند : « آیا در روی زمین سیر نمی کنند تا دلهاشان بینش و هوش یابد یا گوششان ( به پند و اندرزها ) شنوا گردد ... » 4
و کسانی را که در خلقت زمین و آسمان و دگرگونی شب و روز تفکر می کنند باصفت اولوالالباب مورد لطف قرار می دهد .
اکنون با تأسی به قرآن کریم و با استفاده از همان روش در باب خداشناسی علمی ، آن قسمت از آیات را که مربوط به علم اقلیم شناسی است مورد بحث قرار می دهیم :
آیات شریفه ای که در این مباحث مورد استفاده قرار می گیرد در خصوص موارد زیر عبارتند از :
باد : اعراف / 57 ، نحل / 63 ، فرقان / 48 ، روم / 46 48 ، فاطر / 9 و 27 ، نمل / 63 ، فصلت / 16
رعد و برق : رعد / 12 ، روم / 24 ، نور / 43 ( انتهای آیه ) ، فصلت / 13 و 17 .
اشکال بارندگی ( باران برف تگرگ ) : نور/ 43 ، مومنون / 18 ، فرقان / 48 ، شوری / 28 ، زخرف / 11 ، زمر/ 21.
اهمیت چرخه آب : فرقان / 49 ، اعراف / 57 ، سجده / 27 ، زمر / 21 ، مومنون / 18 .
چگونگی تشکیل باد:
علت اصلی جریانهای عمومی اتمسفر را باید در تفاوت عظیم ترازنامه انرژی مناطق قطبی و منطقه حاره جستجو کرد . به عبارت دیگر موتور این جریان را تفاوت انرژی این مناطق به چرخش در می آورد . اگر زمین به دور خود نمی چرخید ، در این شرایط هوای صعودی از منطقه حاره به صورت بادهای آزئوستروفیک Ageostrphic ( نیروی منحرف کننده حاصل از گردش زمین به دور محور خودش ) از سطوح فوقانی به جهت دو قطب حرکت می کردند و پس از نزول ، دوباره به استوا برمی گشتند ، در نتیجه یک سیستم ساده از این نوع بادها به وجود می آمد ولی به سبب گردش زمین به دور خود ، جهت باد تغییر کرده و تقریباً حالتی موازی با مدارها به وجود می آید که سیستم گردش عمومی اتمسفر را پیچیده و گوناگون می کند که هر کدام شکلها و جهتها و ویژگیهای خاص خود را دارا هستند ، مانند بادهای موسمی ، بادهای غربی ، بادهای قطبی و ... .
اینجاست که معجزه آیات حق آشکار شده و هر بیدار دلی را به تواضع و خضوع وا می دارد زیرا که می فرماید :
هو الذی ارسل الریاح بشرا بین یدی رحمه
اوست که فرستاد بادهایی را که بشارت دهنده رحمت پروردگارند .
در این آیه اشاره به « ریاح» شده که جمع « ریح » است و دلیلی است بر وجود بادهای گوناگون و هم چنین اشاره می کند به بادها زیرا که می فرمایند : « بشرا بین یدی رحمته »
اما نوعی دیگر از بادها که مضر و تخریب کننده اند ؛ در قرآن با عبارت « ریح عاصف » و در کتب علمی با نام « توفان » با « توفنده » و در بعضی با عنوان « بادهای وحشی » از آن یاد شده است . نحوه پیدایش این پدیده به این صورت است که اگر توده هوای مرطوب مجاور پهنه نسبتاً کوچکی از زمین گرم شود ، سبک شده و در مقابل هوای سرد اطراف رو به بالا می رود . وقتی اختلاف دمای هوای گرم و سرد زیاد شد ، علاوه بر اینکه این حرکت رو به بالا ، سریع می شود ؛ به سبب هجوم هوای سرد اطراف ، هوای گرم نیز به شدت شروع به چرخیدن می کند و در نتیجه توفان پیچنده پدید می آید . این توفان معمولاً مخصوص آمریکای شمالی و استرالیا است و پیشگویی آن فوق العاده دشوار می باشد . هوا در قسمت مرکزی این توفان به سرعت بالا می رود و از مشخصات آن تشکیل ابر قیفی شکل است که در توده ای از ابرهای « کومولونیمبوس » تشکیل و به سوی زمین کشیده می شود . این قیف بالا و پایین می رود و در جهات مختلف می چرخد و هر جا به زمین برسد تقریباً همه چیز را ویران می کند . قطر این توفان از چند متر تا حدود 2 کیلومتر و سرعت چرخیدن آن 320 تا 480 کیلومتر در ساعت است و سرعت صعود آن در مرکز ممکن است به 320 کیلومتر برسد . چون فشار هوا در مرکز توفان پیچنده کم است از این رو اگر به ساختمانی برخورد کند فشار هوای درون ساختمان نسبت به خارج فزونی یافته و به انفجار ساختمانها منجر می شود و اشیای سنگین را تا فاصله زیاد پرتاب می کند . خداوند در آیاتی از قرآن کریم سرنوشت ملتهایی را بیان می کند که به دلیل طغیان و کفرشان گرفتار این طوفانها شده اند . سرانجام قوم نوح را چنین بیان می فرماید : « فاخذ هم الطوفان و هم ظالمون »5 به سبب ظلمشان گرفتار طوفان شدند .
همچنین یکی از بلاهایی که بر بنی اسرائیل نازل شد طوفان بود : « فارسلنا علیهم الطوفان ... » 6 و سوره یونس در قسمتی از آیه 22 حالت افرادی را بیان می کند که در دریا گرفتار طوفان شده اند:
... جائتها ریح عاصف و جاء هم الموج من کل مکان و ظنوا انهم واقع بهم
تندبادی به سراغ آنها آمد و امواج از همه طرف آنها را محاصره کرد به طوری که گمان کردند به وسیله امواج احاطه شده اند .