مقدمه ای بر منظومه شمسی و کرات آن در آغاز ستاره شناسی ، جهان زمین مرکزتصور می‌شد و زمین ، ثابت و در مرکز آن بود و خورشید ، سیارات و ستارگان حول آن می‌گشتند. سپس در سال 1543 نیکلا کپرنیک ، ستاره شناس لهستانی (1543-1473) ، در کتابش تحت عنوان گردش افلاک آسمانی جهان خورشید مرکز را پیشنهاد نمود. در این فرضیه افراطی خورشید در مرکز جهان قرار می‌گرفت و زمین و پنج سیاره شناخته شده دیگر ...

مقدمه: تلسکوپ فضایی هابل (به انگلیسی: Hubble Spapce Telescope) تلسکوپی است که در آوریل سال ۱۹۹۰ میلادی به فضا فرستاده شد. هابل در طول این سالها با نمایان کردن جلوه‌های شگفت‌انگیزی از عالم، به سوالات بسیاری پاسخ گفته‌است. پیشینه و تعمیرات پرتاب هابل به فضا اگرچه چندسال اول ماموریت هابل به دلیل وجود پاره‌ای از مشکلات اپتیکی در ابزارهایش، خیلی درخشان نبود، ولی با انجام اولین ...

نیوتن سِر آیزاک (یا اسحاق) نیوتن (۲۵ دسامبر ۱۶۴۲ – ۳۱ مارس ۱۷۲۷) فیزیک‌دان، ریاضی‌دان، فیلسوف و کیمیاگر شهروند انگلستان بوده‌است.[۱] وی در سال ۱۶۸۷ میلادی شاهکار خود «اصول ریاضی فلسفه طبیعی» را به نگارش درآورد. در این کتاب او مفهوم گرانش عمومی را مطرح ساخت و با تشریح قوانین حرکت اجسام، علم مکانیک کلاسیک را پایه گذاشت. از دیگر کارهای مهم او بنیان‌گذاری حساب دیفرانسیل و انتگرال ...

خسوف در خسوف (ماه گرفتگی) زمین در حرکت مداری خود به دور خورشید سایه‌اش را، که در فضا در سمتی مخالف خورشید ممتد است، به دنبال می‌کشد. سایه زمین به شکل یک مخروط است که قاعده آن مقطع زمین و طول متوسط آن 1،3a80،000 کیلومتر است. طول این سایه ، بر اثر تغییر فاصله زمین از خورشید تا حدود 40000 کیلومتر نسبت به مقدا متوسط تغییر می‌کند. خسوف زمانی اتفاق می‌افتد که ماه وارد مخروط سایه زمین ...

کهکشان مقدمه: حدود 200 میلیارد کهکشان که هر کدام دارای تقریبا 200 میلیارد ستاره استو به وسیله تلسکوپ ها قابل تشخیص است. اما این تعداد فقط 4 درصد از محل گیتی را تشکیل می دهد. حدود 73 درصد از جهان از ماده دیگری ساخته شده است که" انرژی تاریک" ( dark matter) نامیده می شود. هیچ کس نمی دانمد که ماهیت این ماده نا شناخته چیست، اما مقدار این نوع ماده ازتمام اتم های موجوددر تمام ستارگان ...

چگونه دمای سطح خورشید را اندازه گیری می کنند؟ مقدمه خورشید یک راکتور هسته‌ای طبیعی بسیار عظیم است که ماده در آنجا بر اثر همجوشی هسته‌ای به انرژی تبدیل می‌شود و هر روز حدود 350 میلیارد تن از جرمش به تابش تبدیل می‌شود، دمای داخلی آن حدود 15 میلیون درجه سانتیگراد است. انرژیی که بدین ترتیب به شکل نور مرئی ، فرو سرخ و فرابنفش به ما می‌رسد 1 کیلو وات بر متر مربع است. خورشید به توپ ...

تجزیه و تحلیل داده ها اکثر پیش بینی ها نشان می دهد خورشید تا پنج میلیارد سال دیگر درخشان و فروزان خواهد ماند.از این زمان به بعد به تدریج با گداخته شدن هیدروژن موجود در هسته خورشیدو تبدیل آن به هلیوم هسته منقبض شده و فشار و دمای آن افزایش خواهد یافت ،هیدروژن در پوسته ی خورشید می سوزد و انرژی تولیدی موجب انبساط لایه های خارجی خواهد شد.برخی معتقدند پس از این مرحله و با اتمام ذخایر ...

مقدمه خورشید ستاره‌ای است از ستارگان رشته اصلی که 5 میلیارد سال از عمرش می‌گذرد. این ستاره کروی شکل بوده و عمدتا از گازهای هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. وسعت این ستاره 1.4 میلیون کیلومتر (870000 مایل) است. جرم این ستاره 7 برابر جرم یک ستاره معمولی بوده و همچنین 750 برابر جرم تمام سیاراتی است که به دورش می‌چرخند. در هسته خورشید ، جرم توسط واکنش های هسته‌ ای تبدیل به تشعشعات ...

نجوم‌ دوره ‌ اسلامی‌ اعراب‌ پیش‌ از اسلام‌ در نجوم‌ محاسباتی‌ و پیش‌ بینی‌ وضعیت‌ افلاک‌ تبحری‌ نداشتند و دانش‌ آنان‌ محدود می‌شد به‌ جهت‌ یابی‌ از طریق‌ ستارگان‌ و منازلی‌ که‌ برای‌ ماه‌ معین‌ نموده‌ بودند. بقیه‌ دانش‌ایشان‌ از نجوم‌ مربوط‌ به‌ پیش‌ گویی‌های‌ جوی‌ و طالع‌ بینی‌ بوده‌است‌. اواخر قرن‌ دوم‌ هجری‌ شروع‌ آشنایی‌ مسلمانان‌ با فلسفه‌ و علوم‌ یونانیان‌ از غرب‌، و ...

سیاهچاله های فضایی از سطح قابل توجهی از انرژی برخوردارند که منابع آن تاکنون ناشناخته باقی مانده بود. در همین راستا محققان دانشگاه واترلو با ارائه مدارکی جدید به بررسی منابع احتمالی این پدیده های آسمانی پرداخته اند. به گزارش خبرگزاری مهر، به گفته اختر شناسان سیاهچاله های دوار دارای انرژی فوق العاده ای بوده و توانایی ذخیره و آزاد سازی انرژی برابر انرژی بیلیونها نو اختر را خواهند ...

نگاه اجمالی گرفتگی کامل خورشید را باید یکی از منظره‌های زیبا و در عین حال ترسناک طبیعت دانست. تنها موقعی می‌توان این پدیده را دید که عوامل زیادی با هم انطباق پیدا کنند. خورشید کره فروزان بسیار بزرگی است با قطری در حدود 109برابر قطر زمین که در فاصله 150 میلیون کیلومتری زمین واقع شده است. ماه فقط یک چهارم اندازه زمین را دارد. ولی 400 بار نزدیکتر از خورشید به زمین است. البته بدیهی ...

کره ماه که تنها قمر طبیعی زمین است، که پوشیده از سنگ بوده و قطرش یک چهارم قطر زمین می‌باشد. ماه ، نوری از خود ندارد اما نور خورشید را منعکس کرده و قابل رویت می‌شود. کره ماه پوشیده از غبار بوده ، آب و حیات در آن یافت نمی‌شوند. بخاطر جاذبه بسیار ضعیفش نمی‌تواند ذرات گاز را نگه دارد و بنابراین فاقد جو است. در سطح ماه هزاران گودال شهاب سنگی وجود دارند که گدازه آتشفشانی در بعضی از ...

سیاره بهرام (مریخ) دو قمر طبیعی بسیار کوچک دارد، فوبوس و دیموس، و استدلال می‌شوند که سیارک‌های اسیر شده هستند. از سطح مریخ، حرکت فوبوس و دیموس خیلی متفاوت‌تر از ماه زمین ظاهر می‌شوند. فوبوس چابک از غرب طلوع می‌کند، در شرق غروب می‌کند، و دوباره فقط پس از ۱۱ ساعت طلوع می‌کند، در صورتی که دیموس، مطابق انتظار از شرق طلوع می‌کند اما خیلی آهسته. با وجود مدار ۳۰ ساعته‌اش، ۲٫۷ روز زمان ...

سیارک ها مقدمه تماشاگران آسمان در قدیم فقط پنج ستاره را می شناختند و تنها پس از کشف تصادفی سیاره اورانوس توسط هرشل در سال 1781 میلادی بود که ستاره شناسان جستجوی سیارات دیگر را آغاز کردند. با این حال اولین سیارک کشف تلسکوپی دیگری بود که بطور اتفاقی در اول ژانویه 1801 توسط جوزیه پیاتسی (1826-1746) انجام شد. این سیارک ، که نوع آنها را گاهی سیاره وچک نیز می‌نامند، در همان موقع سرس ...

رصدخانه مراغه رصدخانه‌ای بود که در دوره هلاکوخان زیرنظر خواجه نصیرطوسی در شهر مراغه ساخته‌شد. این رصدخانه روی تپه‌ای در غرب مراغه قرار داشته‌است و امروزه تنها پی‌های بخش‌های مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده‌است. در سال‌های اخیر گنبدی برای محافظت از بقایای این بنا بر روی بخشی از آن ساخته شده‌است. پرویز ورجاوند و همکارانش در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی به کاوش در محوطه این رصدخانه ...

غیاث‌الدین جمشید کاشانی (حدود ۷۹۰-۸۳۲) ریاضی‌ دان و اختر شناس ایرانی. زندگی‌ نامه هر چند فیزیکدان بود، ولی علاقهٔ اصلی‌اش متوجه ریاضیات و اخترشناسی بود؛ پس از دورهٔ طولانی بی‌نوایی و سرگردانی، سرانجام در سایهٔ حمایت سلطان الغ‌بیگ، که خود دانشمند بزرگی بود، موقعیت شغلی مطمئنی در سمرقند به‌دست آورد. زندگی وی در قالب سریالی به نام «نردبام آسمان» از شبکه ۱ سیما در ایام ماه رمضان ...

مردم روزگاران قدیم می‌دانستند که میان طلوع و غروب ماه و بر آمدن و فرونشینی آب دریا ها بایستی رابطه‌ای وجود داشته باشد. اما چگونگی آن را نمی‌دانستند. نابغه‌ی بزرگ جهان دانش، اسحاق نیوتن برای نخستین بار بر این معما دست یافت و چگونگی پیدایش آن را به درستی بیان داشت. 1 چرا جزر و مد اتفاق می‌افتد؟ بر روی زمین همواره دو منطقه وجود دارد که در این مناطق آب اقیانوس‌ها به طور چشمگیری بالا ...

اساسیترین روش برای تعیین دقیق فاصله ی ستارگان نزدیک عبارت است از مثلث بندی. از این روش مساحان و نقشه برداران نیز برای به دست آوردن فاصله ی نقاط دور و غیر قابل دسترس استفاده می کنند.اصول آن بسیار ساده است . جسمی که می خواهیم فاصله اش را حساب کنیم یک راس از یک مثلث را تشکیل می دهد که می توان ضلع مقابل و زوایای آن را به دقت اندازه گرفت. برای مثال، نقشه برداری که می خواهد عرض یک ...

پدیده گرفتگی اگر جرمی سماوی باعث شود که جرم سماوی دیگری برای ناظر زمینی غیر قابل رؤیت شود, پدیده گرفتگی اتفاق افتاده است. این پدیده بین تمام سیارات و ستارگان و ماه و خورشید اتفاق می افتد. سیاره های عطارد و زهره, گاهی از مقابل قرص خورشید عبور می کنند. معمولا ماه باعث گرفتگی ستارگان و سیارات در مسیر خود می شود. در این میان دو پدیده ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی از اهمیت ویژه ای ...

سوال : چرا در تابش فرابنفش خورشید به لایه اوزون (o3) ، اوزون (o3) به گازهای O و O2 تبدیل می شود و چرا به سه تا O تبدیل نمی شود؟ جواب : اوزون مولکولی سه اتمی است که از اتصال سه اتم اکسیژن به وجود آمده است. به طور کلی هوا کره ی زمین به 4 بخش تقسیم می گردد که عبارت اند از: 1- تروپوسفر 2- استراتوسفر 3- مزوسفر 4- ترموسفر تروپوسفر همان بخشی است که ما در آن بدون وجود هیچ پرتوی خطرناکی ...

خورشید تنها ستاره منظومه شمسى مى باشد که کرات وسیارات در اطراف آن مى چرخند و از انرژى آن استفاده مى کنند.زمین نیز یکى از کراتى است که در أطراف خورشید در حال حرکت است . فاصله میان زمین و خورشید حدود 149.800.000کیلومتر مى باشد ، که در این فاصله،زمین حدود 9^10×95/1 وات انرژى ازخورشید دریافت مى کند که ما تنها کسرى از آن (0000002/0) را استفاده مى کنیم . نور خورشید 27/8 دقیقه طول مى ...

ستارگان کره‌ های سوزانی از گاز می‌‌باشند که بر خلاف سیارات خود منبع نوراند. انرژی ستارگان ناشی از هسته‌ای است. ماده اصلی تشکیل دهنده بیشتر ستارگان هیدروژن است. هیدروژن موجود در ستارگان به هلیوم تبدیل می‌شود و در حین این واکنش گرما و نور بسیار زیادی تابش می‌‌یابد.هر ستاره دارای دوره عمر می‌‌باشد که بسته به نوع ستاره متفاوت است. ستارگان حجیم با نور بیشتر و حرارت زیاد عمر کوتاهتری ...

مقدمه: ستاره شناسی چیست؟ آیا آن را می‌توان شاخه‌ای از علوم قرار داد یا بیشتر به فلسفه نزدیک است؟ شاید امروزه ستاره شناسی بخشی از علوم هستند که کاربردهای مستقیمی چون علوم پزشکی و یا مهندسی ندارند) باشد، اما بی گمان در گذشته چنین نبوده است. امروزه ستاره شناسی را بخشی از علوم در نظر می‌گیرند که به مطالعه و درک پدیده‌های آسمانی می‌پردازد. درک پدیده‌ های آسمانی ، بخشی از تلاش سیری ...

شعاع زمین مقدمه در سال 240 قبل از میلاد اراتوستنس (Erarosthenes) رئیس کتابخانه اسکندریه برای اولین بار شعاع زمین را اندازه گرفت. وی شنیده بود که در شهر سین (Syene) که امروزه به نام اسوان خوانده می‌شود. آفتاب در ظهر روز تابستان ، بطور قائم می‌تابد و امتداد شاقولی بدون سایه است، در صورتی که در همان ساعت در شهر اسکندریه که به فاصله تقریبی 772 کیلومتر از آن قرار داشت، امتداد شاغولی ...

مقدمه همه چیز در حال گردش است. زمین به دور خورشید مى چرخد و ماه تنها قمر زمین به دور زمین. زمین و تمامى سیارات منظومه خورشیدى نیز به دور ستاره بزرگ خورشید مى چرخند. منظومه خورشیدى ما که در یکى از بازوهاى کهکشان راه شیرى قرار دارد به دور هسته مرکزى راه شیرى مى چرخد. کهکشان راه شیرى در خوشه اى به نام گروه محلى قرار دارد. تمامى کهکشان هاى گروه محلى نیز به دور مرکز گروه محلى در حال ...

ماهوارهٔ اُمید، نخستین ماهواره ساخت کشور ایران است که بنا به ادعای مقامات نظام جمهوری اسلامی، تمام تجهیزاتش در سازمان فضایی ایران طراحی و تولید شده‌است. ساخت ماهواره تحقیقاتی «امید» از ۱۵ اسفند ۱۳۸۴ ( به گفته هاشمی رفسنجانی از زمان جنگ )آغاز گردید و طی ۲ سال آماده انجام تست‌های مشترک شد. ماهواره «امید» بامداد ۳ فوریه ۲۰۰۹ میلادی (۱۵ بهمن ۱۳۸۷) و در سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب ...

در خسوف (ماه گرفتگی) زمین در حرکت مداری خود به دور خورشید سایه‌اش را، که در فضا در سمتی مخالف خورشید ممتد است، به دنبال می‌کشد. سایه زمین به شکل یک مخروط است که قاعده آن مقطع زمین و طول متوسط آن 1،3a80،000 کیلومتر است. طول این سایه ، بر اثر تغییر فاصله زمین از خورشید تا حدود 40000 کیلومتر نسبت به مقدا متوسط تغییر می‌کند. خسوف زمانی اتفاق می‌افتد که ماه وارد مخروط سایه زمین شود. ...

شرایطی را تصور کنید که شما نقشه و قطب نما در اختیار ندارید پیدا کردن جهات اصلی به جهت حرکت در سوی مناسب برای شما ضروری خواهد بود. در این جا به چند طریق پیدا کردن جهات اصلی اشاره می کنیم. لازم به ذکر است که روش های ذیل سمت و سوی کلی را به شما نشان خواهد داد و نه راستای دقیق جهت مورد نظر. به نکات زیر توجه کنید: 1- سعی کنید قبل از شروع سفر، نقشه ها و عکس های موجود منطقه را بررسی ...

خلاصه: Starry Night در واقع یک شبیه ساز آسمان است که قابلیت های زیادی دارد. با استفاده از آن می توان موقعیت هر ستاره ، سیاره ، سحابی و …. را در آسمان مشاهده کرد که البته کاربر می تواند خود را به جای ناظری در جاهای مختلف فضا قرار دهد و از آنجا آسمان را نگاه کند. این نرم افزار قابلیت این را دارد که اگر جسم جدیدی کشف شد مثل دنباله دار، قمر و …. با دادن اطلاعات لازم از قبیل ...

مقدمه دلیل استفاده از این روش این است که ما در نرم افزار خود اجرام بسیار زیادی را داریم و همان موقع که از تلسکوپ استفاده میکنیم میتوانیم آسمان قبل یا بعد را روی مانیتور داشته باشیم تا بتوانیم رصد مورد نظر خود را به بهترین وجه انجام دهیم یکی دیگر از دلایل استفاده از این روش این است که دقت بسیار بالایی دارد و برای بعضی از رصد های خاص میتوان استفاده کرد؛ حال به استفاده از این روش ...

ماه کره ماه تنها قمر زمین است. میانگین فاصله ماه تا زمین ۳۸۴۴۰۳ کیلومتر و قطر ماه ۳۴۷۶ کیلومتر است. کره ماه در حقیقت نزدیکترین جرم آسمانی به زمین محسوب می شود که نور می‌تواند در مدت تقریبا ۱٫۳ ثانیه این فاصله را طی نماید. در سال ۱۹۶۹ نخستین افراد به نام‌های نیل آرمسترانگ و باز آلدرین بر ماه فرود آمدند. شرایط ماه بر خلاف زمین، ماه نه دارای آب است ، نه هواکره (جو)، نه زندگی و نه ...

منجم یونانی که در حدود ۲۷۶ سال قبل از میلاد در کورنه به دنیا آمد نه تنها منجمی متبحر بود بلکه جغرافی دان بر جسته ای نیز بود او از دوستان ارشمیدس بود وی از طرف بطلیموس سوم سمت سرپرست و معلمی پسرش را بر عهده گرفت . به او لقب افلاطون ثانی را داده بودند اراتوستن را هم میتوان به عنوان منجم . ریاضی دان . شاعر . خطیب و فیلسوف معرفی کرد بطلیموس سوم بهترین کسی را که برای اداره ی کتاب ...

شبنم همیشه همان قطره های آب نیست که دم صبح روی برگ گلها می نشیند. گاهی یک قطره فلز ذوب شده هم شبنم حساب می شود؛ البته اگر شما در سیاره زهره زندگی کنید. شبنم های تشکیل شده در سیاره زهره از جنس فلزات سنگین است. تحقیقات جدید نشان می دهد ارتفاعات سیاره زهره با شبنمی از جنس فلزات سنگین پوشیده شده است. دمای سطح سیاره زهره در حالت طبیعی به اندازه ای است که فلز سرب در آن ذوب می شود. این ...

عطارد یا تیر نخستین و نزدیکترین سیاره منظومه شمسی به خورشید است. از نظر اندازه نسبت به دیگر سیارات بعد از پلوتو کوچکترین آنها نیز به حساب می آید. قطر آن 4880 کیلومتر است. این سیاره در یک مدار بیضی شکل به دور خورشید می گردد که خروج از مرکز آن 0.2506 است. نزدیکترین فاصله آن از خورشید تنها 9/45 میلیون کیلومتر دورترین فاصله آن 7/69 میلیون کیلومتر فاصله دارد. لذا همواره در اطراف ...

در یک کلام الهه زیبایی آسمان است. آسمان از نظر قدما، جایگاه خدایان بوده و زهره به عنوان خدای زیبایی، بسیار مورد توجه آنها بوده است جو فوق‌العاده غلیظ زهره عرب یا آناهیتای پارسی که ضریب بازتابشی زیادی دارد، درخشندگی خاصی به این سیاره بخشیده است. زهره که با حداکثر کشیدگی ْ47، به خوبی و بسیار آسان در آسمان مغرب و یا صبحگاهی رؤیت می‌شود، از بسیاری جهات شبیه زمین است. حجم، جرم، چگالی ...

امروز ‌١٩خرداد ماه ‌١٣٨٣، برابر با ‌٨ ژوئن ‌٢٠٠٤ میلادی پس از افزون بر یک قرن انتظار، زمینیان امکان یافتند عبور باشکوه قرص تاریک سیاره زهره را از مقابل قرص درخشان خورشید مشاهده کنند. این پدیده که در واقع نوعی خورشید گرفتگی جزئی است، از پشت تلسکوپهای مخصوص، به صورت عبور یک نقطه تیره رنگ بر روی سطح خورشید در مدت چند ساعت قابل رویت است. ایران یکی از بهترین مناطق جهان برای رصد این ...

روش کار اراتوستن برای محاسبه شعاع زمین اراتوستن سر کتابدار موزه اسکندریه ، نخستین کسی بود که اندازه زمین را محاسبه کرد . وی متوجه شد که در ظهر روز تابستانی آفتاب تابستانی ، ستونهای عمودی در سیرن (اسوان امروز ) هیچ سایه ای نمی اندازد اما همان وقت در اسکندریه در شمال سیرن ستوان عمودی عقربه ساعت خورشیدی سایه می اندازد . با اندازه گیری طول سایه و ارتفاع ستون ، وی تعیین کرد که فاصله ...

البنه اندازه گبری دمای خورشید روش های متعددی دارد،اما یک روش معمول برای اینکار اندازه گیری شار انرژی خورشید روی زمین و از روی آن کل انرژی آزاد شده توسط خورشید و بعد از آن با استفاده از نمودارهای نجومی محاسبه دمای خورشید است. این کار با استفاده از طیف نشری خورشید نیز انجام می گیرد. در روش طیف سنجی با استفاده از فوتو متر های حساس، طول موجی را که خورشید در آن بیشترین شدت تابش را ...

هر مساله در فیزیک هر چند ساده ، می‌تواند پیچیده جاو کند و سوالهای عجیبی مطرح شود که همگان را به فکر وا دارد مثل همین سوال: کی ما سریعتر به دور خورشید می‌گردیم شب یا روز؟ زمین به دور خود می‌چرخد (حرکت وضعی زمین) و این عامل باعث ایجاد شب و روز می‌گردد. بخشی از زمین که رو به خورشید است روز و بخشی دیگر که پشت به خورشید است، شب می‌باشد. پس همیشه یک طرف زمین روز و طرف دیگر شب است. پس ...

لکه خورشیدی ناحیه‌ای بر روی سطح خورشید (فوتوسفر) می‌باشد که به وسیله فعالیت‌ های شدید مغناطیسی بوجود می‌اید که مانع از انتقال گرما می‌شوند، این ناحیه‌ها به علت کاهش درجه حرارت سطح به وجود می‌آیند. آن‌ها می‌توانند بدون کمک تلسکوپ از روی زمین نیز دیده شوند. اگرچه این ناحیه‌ها درجه حرارتی در حدود ۳۰۰۰ - ۴۵۰۰ کلوین دارند، تضاد دمای این ناحیه با مواد پیرامون در حدود ۵۸۰۰ کلوین به ...

زمین دارای نیروی جاذبه می باشد که اجسام را به سوی خود می کشد. اگر زمین، دارای نیروی جاذبه نبود، اجزاء زمین بر سطح زمین متماسک نبودند و یکدیکر را نمی گرفتند. اگر نیروی جاذبه زمین نبود، اجسامی که بر روی زمین هستند، سنگینی و وزنی نداشتند و از زمین به فضا می پریدند و همانجا می ماندند و باز نمی گشتند. اگر نیروی جاذبه زمین نبود، آبهای دریاها در جای خود نمی ماندند و به زودی در فضا پخش ...

مقدمه خورشید یک راکتور هسته‌ ای طبیعی بسیار عظیم است که ماده در آنجا بر اثر همجوشی هسته‌ ای به انرژی تبدیل می‌شود و هر روز حدود 350 میلیارد تن از جرمش به تابش تبدیل می‌شود، دمای داخلی آن حدود 15 میلیون درجه سانتیگراد است. انرژیی که بدین ترتیب به شکل نور مرئی ، فرو سرخ و فرابنفش به ما می‌رسد 1 کیلو وات بر متر مربع است. خورشید به توپ بزرگ آتشین شباهت دارد که صد بار بزرگتر از زمین ...

نظریه نسبیت مقدمه در دهه اول قرن بیستم انقلابی در فلسفه علوم طبیعی پیش آمد که بسیاری آن را از حیث عمق معنا و درهم ریزی احکام موجود پذیرفته شده ، نسبت به انقلاب کوپرنیکی - گالیله‌ای ، برتر به شمار می‌آورند. در این فاصله زمانی دو نظریه بسیار مهمی پا به عرصه رقابت نهادند ، نظریه نسبیت و کوانتمی که نسبت به کارهای دانشمندان پیشین از جمله ماکسول ، سارین ، کلوین و کلاوزیوس به نحو ...

در آمد ریاضی ها"ریاضیات و نجوم ارتباط بسیار نزدیکی در قرون مختلف تا به حال داشته اند.که البته نجوم بسیاری از مکشوفاتش را مدیون حمایتهای رابطه های ریاضی است.در این مقاله ی کلان، به این مهم پرداخته شده است." رصدخانه ای که مامون ضمیمه بیت الحکمه کرد، مرکزی شد برای مطالعه در نجوم و ریاضیات.در این رصدخانه مسلمین محاسبات مهم نجومی انجام دیدند چنانکه طول یک درجه از نصف النهار را با ...

نگاه کلی معمولا هرمز چهارمین شی درخشان آسمان می‌باشد (بعد از خورشید، ماه و ناهید) اگرچه گهگاه بهرام درخشان‌تر به‌نظر می‌آید. جرم هرمز ۲٫۵ بار از مجموع جرم سیارات سامانه خورشیدی بیش‌تر است. جرم هرمز ۳۱۸ بار بیش‌تر از جرم زمین است. قطر آن ۱۱ برابر قطر زمین است. هرمز می‌تواند ۱۳۰۰ زمین را درخود جای دهد. میانگین فاصله آن از خورشید در حدود ۷۷۸ میلیون و ۵۰۰ هزار کیلومتر می‌باشد یعنی ...

مقدمه ستاره‌ ها و سیاره‌های بزرگ از تراکم گازها و غبارهای میان ستاره‌ای ایجاد می‌گردند و علت آن همان نیروی جاذبه موجود بین ذرات منفرد است و چون نیروی جاذبه متوجه به مرکز جسم جذاب است، لذا پدیده‌های تراکمی الزاما کروی هستند. شکل زمین کمی از کرویت انحنا داشته و قرص مشتری در قطبین فشرده است. در کهکشان ستارگان زیادی موجودند که به علت دوران سریع آنها نمی‌توان شکل آنها را دقیقا مشخص ...

مقدمه بطور کلی ستارگان دارای مراحل مختلف جنینی ، کودکی و جوانی و پیری هستند. پس از اکتشاف برابری جرم و انرژی توسط انیشتین ، دانشمندان تشخیص دادند، که کلیه ستارگان باید تغییر و تحول یابند. هر ستاره هنگامی که نور (انرژی) پخش می‌کند، مقداری از ماده خویش را مصرف می‌کند. ستارگان همیشگی نیستند، روزی به دنیا آمده‌اند و روزی هم از دنیا خواهند رفت. ستارگان گویهای بزرگی از گاز بسیار گرم ...

زمین سومین سیاره منظومه خورشیدی است که در فاصله ۱۵۰ میلیون کیلومتری از ستاره خورشید قرار دارد. این سیاره چگال ترین و از نظر بزرگی پنجمین سیاره از هشت سیاره منظومه خورشیدی است. همچنین در میان چهار سیاره سنگی گردان به دور خورشید (تیر، ناهید، زمین و مریخ) زمین بزرگترین آن‌ها است. گاهی از آن با نام‌های جهان و سیاره آبی نیز یاد می‌شود. در منظومه خورشیدی، فاصله زمین تا خورشید بین ...

در آمد ریاضی ها"ریاضیات و نجوم ارتباط بسیار نزدیکی در قرون مختلف تا به حال داشته اند.که البته نجوم بسیاری از مکشوفاتش را مدیون حمایتهای رابطه های ریاضی است.در این مقاله ی کلان، به این مهم پرداخته شده است." رصدخانه ای که مامون ضمیمه بیت الحکمه کرد، مرکزی شد برای مطالعه در نجوم و ریاضیات.در این رصدخانه مسلمین محاسبات مهم نجومی انجام دیدند چنانکه طول یک درجه از نصف النهار را با ...

در آمد ریاضی ها"ریاضیات و نجوم ارتباط بسیار نزدیکی در قرون مختلف تا به حال داشته اند.که البته نجوم بسیاری از مکشوفاتش را مدیون حمایتهای رابطه های ریاضی است.در این مقاله ی کلان، به این مهم پرداخته شده است." رصدخانه ای که مامون ضمیمه بیت الحکمه کرد، مرکزی شد برای مطالعه در نجوم و ریاضیات.در این رصدخانه مسلمین محاسبات مهم نجومی انجام دیدند چنانکه طول یک درجه از نصف النهار را با ...

مقدمه در شبی تاریک و صاف ، ستارگان چنان می‌درخشند که گویی می‌توان با دست آنها را لمس کرد. در واقع بیشتر ستارگان قابل دید برای چشم غیر مسلح ، در محدوده یک هزار سال نوری واقع هستند. گذشته از ستارگان چشمک زن ، نواری مه مانند و کم نور در سرتاسر آسمان کشیده شده است که به آن راه شیری می‌گوییم. این مه حفره فام ، دهها هزار سال نوری با ما فاصله دارد. با دوربین دو چشمی یا تلسکوپ کوچک ، به ...

مردمان باستان تصور می‌کردند که می‌توانند خطوط اصلی چهره‌ها را در ستارگان آسمان شب پیدا کنند. این چهره‌ها معمولاً شکل‌هایی از قهرمانان، اساطیر و خدایان افسانه‌ای، مخلوقات گوناگون و اجرامی بود‌ند که به نظر آنها بر روی زمین اثر گذار ند. این مفهوم عامیانه صورت فلکی است. اما در ستاره‌ شناسی نوین، لغت صورت فلکی به بخشی از آسمان اطلاق می‌شود که در مرحله‌ی اول اشکالی را تداعی می‌کند که ...

نگاه کلی معمولا هرمز چهارمین شی درخشان آسمان می‌باشد (بعد از خورشید، ماه و ناهید) اگرچه گهگاه بهرام درخشان‌تر به‌نظر می‌آید. جرم مشتری ۲٫۵ بار از مجموع جرم سیارات سامانه خورشیدی بیش‌تر است. جرم مشتری ۳۱۸ بار بیش‌تر از جرم زمین است. قطر آن ۱۱ برابر قطر زمین است. مشتری می‌تواند ۱۳۰۰ زمین را درخود جای دهد. میانگین فاصله آن از خورشید در حدود ۷۷۸ میلیون و ۵۰۰ هزار کیلومتر می‌باشد ...

آسمان شب فرصتی استثنایی در اختیار بشر می گذارد تا نگاهی عمیق تر به دنیاهای فرا زمینی داشته باشد. دنیاهایی اسرارآمیز، شگفت انگیز و منحصربه فرد که از گذشته های دور ذهن کنجکاو بشر را به خود مشغول داشته اند. در میان ستارگان ثابت که گویی به آسمان میخکوب شده اند. اجرامی انگشت شمار نیز وجود دارند که با حرکات عجیب و ظاهر غریب ذهن کنجکاو او را تحریک می کنند. اینها سیاراتند که وجودشان ...

ساده ترین رویدا دها،غالباً غنی ترین آگاهیها را با خود دارند.کافی است به آنها نظر کنیم.سقوط یک سیب ،راز جاذبه عمومی را بر نیوتن آشکار ساخت. شب سیاه در دل خود آغازهای کائناترا دارد. در1610 ،کپلر راز سیاهی شب را از خود پرسیده و به خود گفته بود که اگرکائنات بی پایان است ،آسمان شبانگاهی-در آن هنگام که خورشیدآن سوی کره زمین را روشن می کند- نیزباید چون روز درخشان باشد.یک کائنات بی ...

قبل از سال ۱۶۱۵ میلادئ اروپاییان عقیده داشتند که خورشید یک کره تابناک وبی لکه باشد. درآن سال گالیله پیک نجومی خود راچاپ کرد که در آن وجود لکه های تاریک – لکه های خورشیدی در سطح خورشید را گزارش نمود. لکه های خورشیدی پدیده های شید سپهری(سطح مرعی خورشید است ) می باشند . که ازاطراف شید سپهرتاریکتر هستند . تاریکترین قسمت یعنی ناحیه مرکزی با دمای k۵۸۰۰۰ تمام سایه را می سازد . لکه های ...

مقدمه زمین ، سومین سیاره نزدیک به خورشید و بزرگترین سیاره در میان سیارات درونی است. ساختار درونی زمین مثل سایر سیارات درونی از یک هسته داخلی و یک هسته خارجی به همراه لایه‌های مذاب و نیمه مذاب و سنگی جامد تشکیل یافته است. هسته داخلی فلزی و جامد بوده و توسط هسته خارجی که فلزی و مذاب است، احاطه شده است. زمین در آغاز شکل گیری در اوایل پیدایش منظومه شمسی ، ذرات ریز غبار موجود در قرص ...

مقدمه نسبیت خاص به طور خلاصه تنها نظریه ایست که در سرعتهای بالا(در شرایطی که سرعت در خلال حرکت تغییر نکند- سرعت ثابت) میتوان به اعداد ومحاسباتش اعتماد کرد. جهان ما جوریست که در سرعتهای بالا از قوانین عجیبی پیروی می کند که در زندگی ما قابل دیدن نیستند.مثلا وقتی جسمی با سرعت نزدیک سرعت نور حرکت کند زمان برای او بسیار کند میگذرد. و همچنین ابعاد این جسم کوچکتر می شود.جرم جسمی که با ...

کره زمین سومین سیاره در منظومه شمسی است.سیاره ای که ما بر روی ان تکامل یافته و تنها سیاره مناسب زندگی در منظومه شمسی می باشد. اندازه قطر کره زمین حدودا 7926 مایل (12756 کیلومتر) است. کره زمین پنجمین سیاره بزرگ در منظومه شمسی پس از مشتری ،زحل،اورانوس ونپتون می باشد.اراتوستن دانشمند یونان،(276- 194قبل از میلاد مسیح) اولین کسی بود که محیط کره زمین را محاسبه کرد. اوسایه ظهر اواسط ...

نگاهی اجمالی به منظومه شمسی که مجموعه‌ای از اجرام گوناگونی است که در اثر جاذبه خورشید در یک سیستم به دور این ستاره می‌گردند. تیر یا عطارد تعریف جدید سیاره نیروی جاذبه را یک عامل تعیین‌کننده می‌داند. جاذبه در صورت وجود میزان معینی از جرم باعث گرد شدن سیاراتی مانند عطارد می‌شود. یک جرم آسمانی برای آنکه سیاره باشد باید مداری به دور یک ستاره داشته باشد نه آنکه به دور یک سیاره دیگر ...

تفسیر چند آیه قرآن، تاریخ نجوم، لغت نامه قرآنی و ... 1) تفسیر آیات: «انّا زَیَّنا السَّماء الدُّنیاء بِزینه الکَواکِب[i]» ما آسمان پائین را با ستارگان تزئین کردیم. در این آیه می‌گوید «آسمان پائین را با کواکب تزئین کردیم» در حالیکه فرضیه‌ای که در آن زمان بر افکار دانشمندان حاکم بود می‌گفت فقط آسمان بالا آسمان ستارگان ثابت است (آسمان هشتم طبق فرضیه بطلیموس)ولی چنانکه می‌دانیم ...

ناهید (همچنین زهره یا ونوس) به ترتیب فاصله از خورشید، دومین سیاره منظومه شمسی است و بین زمین و تیر قرار دارد. این سیاره نزدیک‌ترین سیاره به زمین می‌باشد و بعد از ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی طبیعی است که به هنگام شب از زمین رویت می‌شود. سیاره ناهید، فاقد قمر است و از بسیاری جهات چون اندازه، جرم، جاذبه و ترکیبات ساختاری، به زمین شباهت دارد و به همین دلیل به آن لقب خواهر زمین را ...

.محیط و قطر زمین در خط استوا به ترتیب معادل 39978 کیلومتر و 12725 کیلومتر است .ولی اندازه گیری محیط و قطر زمین در هر یک از نصف النهار ها مقادیر کمتری را نشان می دهد اگر می توانستید زمین را در یک ترازو قرار دهید،وزنی حدود 10*3720 تن به دست می آید در هر نقطه‌ای در نزدیکی سطح زمین ، عقربه مغناطیسی آویزان از رشته یا واقع روی یک نقطه به ترتیب خاصی سمت گیری می‌کند (تقریبا در جهت شمال ...

مقدمه در کودکی به ما یاد داده اند که هنگامی که بستنی می خوریم، اگر روی قالی بریزید و یا وقتی ازروی تاب به زمین می افتیم، گناه ازنیروی گرانش است. اگر از شما بخواهند حدس بزنید که آیا نیروی جاذبه خیلی ضعیف یا خیلی قوی است، چه می گویید؟ احتمالاً خواهید گفت: « فوق العاده قوی است » در این صورت در اشتباه خواهید بود. این نیرو به مراتب از سه نیروی دیگر (نیروی قوی هسته ای، نیروی ...

مقدمه اصطلاح ( سیاهچال )در همین اواخر قدم به صحنه علم گذاشته است و آنرا در سال 1969 دانشمندی آمریکایی بنام جان ویلر بعنوان نموداری از نظریه ای برگزید که دستکم به دویست سال پیش برمی گشت، یعنی زمانی که برای نور دو نظریه وجود داشت، یکی نیوتونی که آن را مرکب از ذرات می دانست و دیگری نظریه ای که نور را ساخته و پرداخته امواج می شناخت و ما اکنون به صحت هر دو نظریه وقوفی واقعی داریم. بر ...

سیاره به جسمی فضایی با جرم بسیار زیاد گفته می‌شود که گرد یک ستاره در گردش باشد و خود نیز ستاره نباشد. بنا بر تعریف ۲۴ اوت ۲۰۰۶ (میلادی) اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی سیاره در منظومه خورشیدی جرمیست که: ۱- در مداری به دور خورشید در حرکت باشد. ۲- آن قدر جرم داشته باشد که گرانش خودش بر نیروهای پیوستگی جسم صلب آن غلبه کند .یعنی در تعادل هیدرواستاتیک باشد و شکلش نیز تقریباً مدور باشد. ...

مقدمه فضا از کهکشانها ، منظومه‌ ها ، ستارگان ، سیارات و بسیاری اجرام آسمانی دیگر انباشته شده است. عجایب و عظمت آنها به مراتب از تمامی دیگر پدیده‌های آفرینش بیشتر است. کهکشانها و ستارگان و بطور کلی پدیده‌های آسمانی انبوهی که عجیب و غریب می‌نماید وجود دارند، که پاره‌ای از آنها بوسیله دانشمندان شناسایی شده‌اند. مانند: کوتوله‌های سفید ، ستارگان نوترونی ، ستارگان هیپرونی ، کوازارها و ...

تلسکوپ ابزار نوری دقیقی است. ما به شما منجمان عزیز، در مورد این نوع سلیقه و انتخاب زیبایتان که احتمالاً هزینه ای هم برای آن صرف کرده اید تبریک می گوییم. لازم است که شما اطلاعاتی در رابطه با نحوه نگهداری و عملکرد آن هم بدانید تا اولاً و حداکثر عمر و دوام تلسکوپتان بهره مند شوید و ثانیاً از منظره های دل انگیز و واضح که شامل: کهکشانهای دوردست و ستارگان پرنقش و نگار وغیره استفاده ...

نگاه اجمالی گرفتگی کامل خورشید را باید یکی از منظره‌های زیبا و در عین حال ترسناک طبیعت دانست. تنها موقعی می‌توان این پدیده را دید که عوامل زیادی با هم انطباق پیدا کنند. خورشید کره فروزان بسیار بزرگی است با قطری در حدود 109برابر قطر زمین که در فاصله 150 میلیون کیلومتری زمین واقع شده است. ماه فقط یک چهارم اندازه زمین را دارد. ولی 400 بار نزدیکتر از خورشید به زمین است. البته بدیهی ...

نظریه ریسمان شاخه‌ای از فیزیک نظری است. بنا بر آن ماده در بنیادین‌ترین صورت خود نه ذره بلکه ریسمان مانند است. یعنی تمام ذرات بنیادین (مثل الکترون، پوزیترون و فوتون) اگر با بزرگنمایی خیلی خیلی زیاد نگریسته ‌شوند ریسمان‌دیس هستند. ریسمان می‌تواند بسته (مثل حلقه) یا باز (مثل بند کفش) باشد. همانطور که حالت‌های مختلف نوسانی در سیمهای سازهای زهی مثل گیتار صداها(نتها)ی گوناگونی ایجاد ...

در سال 1564 در پیزا واقع در ایتالیا متولد شد. وی تا 19 سالگی تمام مطالعات خود را در ادبیات متمرکز نموده بود تا اینکه روزی در یکی از مراسم مذهبی کلیسا مشاهده چهل چراغی که در بالای سرش نوسان می کرد توجه او را جلب کرد گالیله از روح کنجکاو و پژوهشگر دانشمندان برخوردار بود او از آن لحظه شروع به اجرای یک رشته آزمایشهای عملی کرد به این ترتیب که وزنه هایی را به یک ریسمان بست و از محلی ...

در سال 1564 در پیزا واقع در ایتالیا متولد شد. وی تا 19 سالگی تمام مطالعات خود را در ادبیات متمرکز نموده بود تا اینکه روزی در یکی از مراسم مذهبی کلیسا مشاهده چهل چراغی که در بالای سرش نوسان می کرد توجه او را جلب کرد گالیله از روح کنجکاو و پژوهشگر دانشمندان برخوردار بود او از آن لحظه شروع به اجرای یک رشته آزمایشهای عملی کرد به این ترتیب که وزنه هایی را به یک ریسمان بست و از محلی ...

مقدمه نظریه انفجار بزرگ در حال حاضر تنها توضیح ارائه شده درباره منشأ جهان می‌باشد که بطور گسترده پذیرفته شده است. انفجار بزرگ ، بسیار پر انرژی و پر حرارات بود و در ثانیه‌ های اولیه پس از انفجار فقط تشعشع و ذرات زیر اتمی گوناگون در جهان وجود داشتند. تشعشعات باقیمانده از این انفجار هنوز به صورت امواج ضعبف مایکروویو در آسمان وجود داشته ، از زمین قابل ردیابی هستند. به این امواج ...

ز آغاز باید که دانی فردوسی و بیگ بنگ ز آغاز باید که دانی درست/سر مایه گوهران از نخست/که یزدان ز ناچیز چیز آفرید/بدان تا توانایی آمد پدید/وزو مایه ی گوهر آمد چهار/بر آورد بی رنج و بی روزگار/یکی آتشی بر شده تابناک/میان باد و آب از بر تیره خاک/نخستین که آتش ز جنبش دمید/ز گرمیش پس خشکی آمد پدید/وزانپس ز آرام سردی نمود/زسردی همان باز تری فزود/چو این چار گوهر بجای آمدند/ز بهر سپنجی ...

آغاز و انجام زمان استفن هاوکینگ یکى از بزرگ ترین دانشمندان معاصر است که هم اکنون در دپارتمان ریاضیات کاربردى و فیزیک نظرى است و استاد کرسى لوکازین ریاضیات در دانشگاه کمبریج است، سمتى که پیش از این سر آیزاک نیوتن و بعدها پل دیراک عهده دار آن بودند، با این همه هاوکینگ برخلاف سایر همکاران دانشگاهى خود در بین عامه مردم نیز از شهرت و محبوبیت بسیارى برخوردار است که به نظر مى رسد چندین ...

ساده ترین تاریخ جهان در زمان موهومى به شکل کره اى مدور همانند سطح زمین است که البته دو بعد بیشتر دارد. این تاریخ تعیین کننده تاریخ جهان در زمان واقعى است که آن را تجربه مى کنیم که در آن همه نقاط فضا در جهان یکسان است و با گذشت زمان گسترش مى یابد. از این لحاظ شبیه جهانى است که در آن به سر مى بریم، اما سرعت انبساط آن بسیار زیاد است و دائماً بیشتر مى شود. چنین انبساط شتاب دارى تورم ...

تئوری بیگ بنگ(مهبانگ) برجسته ترین تئوری علمی است که تاکنون در مورد پیدایش جهان ارائه شده است. طبق این نظریه جهان هستی بین 10 تا 20 بیلیون سال پیش با انفجاری که تمام مواد تشکیل دهنده جهان را به همه سو پرتاب کرد بوجود آمده است.فرضیه بیگ بنگ در ابتدا بدلیل توضیح در مورد علت دور شدن سریع کهکشانها از ما مطرح شد. این فرضیه همچنین وجود تشعشعات کیهانی (تشعشعات ناشی از این انفجار)را حدس ...

پیشگفتار: در عصر انفجار اطلاعات و با وجود پیشرفت‌های چشمگیر انسان و یافته‌های آنان در مورد پدیده‌های طبیعی، هنوز رازهای بزرگی از خلقت خداوند ناشناخته و مرموز باق مانده است. مخصوصا شگفتی‌های آسمان با تحقیقات و کشف‌های دانشمندان در مورد اجرام آسمانی، ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است. هر اندازه که مطالعات و تحقیقات محققین اجرام آسمانی، منظومه‌های شمسی و ستارگان دامنه‌دارتر می‌شود، ...

پیشگفتار: در عصر انفجار اطلاعات و با وجود پیشرفت‌های چشمگیر انسان و یافته‌های آنان در مورد پدیده‌های طبیعی، هنوز رازهای بزرگی از خلقت خداوند ناشناخته و مرموز باق مانده است. مخصوصا شگفتی‌های آسمان با تحقیقات و کشف‌های دانشمندان در مورد اجرام آسمانی، ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است. هر اندازه که مطالعات و تحقیقات محققین اجرام آسمانی، منظومه‌های شمسی و ستارگان دامنه‌دارتر می‌شود، ...

آیا تاکنون به زندگی ستارگان این چشمک زنهای درخشان کوچک آسمان اندیشیده اید و در این نعمت بی کران آسمان کنجکاو شده اید. با کمی دقت و اندکی نظر درمی یابیم که این پارچه ی سیاه علاوه بر نقطه های ریز نقره ای رنگ عجایب بسیار شگفت دیگری در آن نیز وجود دارد که هنوز چشم بشر به نیمی از آن نیز باز نشده است. اکنون در ادبیات آسمانی نگاهی بر پهنه ی این عرش باعظمت می کنیم: آسمانی بود بی ستاره و ...